خانواده کوچکترین و در عین حال مهمترین نهاد اجتماعی است.
خانواده کانون تربیت انسانهاست، مرکزی است که سرنوشت دنیا و آخرت انسان در آن رقم میخورد. جامعه از خانواده تشکیل شده است، از این رو سرنوشت جامعه با سرنوشت خانواده در ارتباط است. خانواده یکی از مهمترین و اساسیترین مسائل زندگی است که باید نسبت به آن حساس بود. به دلیل اهمیتی که خانواده دارد، نمیتوان به سادگی از کنار آن گذشت. عوامل موثر در موفقیت و کامیابی خانواده، ارزش و اهمیت بالایی دارد و این کامیابی در گرو کسب مهارتهای خانوادگی است.
یکی از عوامل شکست و ناکامی خانواده، فقدان مهارتهای لازم برای یک زندگی مشترک است. بی توجهی به خانواده و ساده انگاشتن آن سبب شده تا آسیبهای جدی به آن وارد شود. برخی افراد خانواده را امری ساده میدانند که با یک آشنایی ساده آغاز میشود و در طی زمان با فوت یا طلاق یا جدایی یکی از همسران پایان مییابد. این در حالی است که خانواده یکی از مسایل جدی و گاه بسیار پیچیده زندگی است که اداره آن و گذر سالم و موفق از موقعیتهای آن نیازمند مهارتها و توانمندیهای خاص است.
دین اسلام با توجه به اهمیت خانواده در حیات انسانی، مطالب ارزشمندی را بیان کرده که در قالب آیه و روایات به دست ما رسیده است. این امور تضمین کننده موفقیت و کامیابی خانوادهها است. آموزههای دینی که در حوزه تشکیل خانواده و همسرداری ارائه میشود تضمین کننده سلامت و موفقیت خانواده است. نقش زن به عنوان محوریت عاطفی و تربیت و جایگاه مرد در امر مدیریت و تامین معیشت و اداره مایحتاج زندگی از اصلیترین مبانی خانواده از منظر اسلام است و با گسترش و تعمیق باورها و ارزشهای اصیل اسلامی به سنتهای صحیح، به تحکیم محیط خانواده کمک کند. در این راستا انجام وظایف و تکالیف اعضا در راستای ایمن سازی محیط خانواده از آفتهای اجتماعی و معرفی اسوههای اخلاق می تواند عامل موثر در جهت تعالی نهاد خانواده باشد.
از نظر اسلام پایداری خانواده و رضامندی همسران از زندگی زناشویی در گرو مودت و رحمت میان همسران است. تحقق این امر مهم به عوامل و رعایت اموری بستگی دارد که بخشی از آن پیش از ازدواج صورت میگیرد و بخشی دیگر بعد از ازدواج. انتخاب مناسب همسر از عوامل پیشینی تحکیم خانواده است که متاسفانه امروزه کمتر مورد توجه قرار میگیرد. الگوی انتخاب همسر که اسلام ارائه میدهد در راستای تحقق مودت و رحمت میباشد. بخش دیگری از عوامل به بعد از ازدواج مربوط میشود، زندگی ترکیبی از انواع تعاملهای میان همسران است، رضایتمندی آن ها به سبک تعامل مثبت و همسرداری شایسته بستگی دارد، که داشتن حسن معاشرت و حسن خلق در کنار مولفههای مثبت دیگر اتر گذار است که رعایت آن عواطف مثبت میان همسران را برمیانگیزاند و یک تعامل مثبت و سازنده را پیریزی میکند و در نهایت به پایداری خانواده رضایت زناشویی منجر میشود.