وظایف یک دختر 16 ساله

رهروان ولایت ـ سؤال: سلام، من یک محصل رشته ریاضی هستم و بخش زیادی از روز را صرف درس خواندن می‌کنم اما مدتی است از خودم سوال می‌کنم که خدا واقعا من را آفریده که صبح تا شب درس بخوانم؟ حس می‌کنم باید کاری کنم! اما نمی‌دانم کجا باید بروم،چه کار باید بکنم؟ شما بگویید وظیفه ی من به عنوان یک دختر16 ساله در قبال خدا و ائمه چیست؟

پاسخ:

با سلام و احترام خدمت شما پرسشگر گرامي! از اين که با گروه مشاوره رهروان ولایت مکاتبه نموده‌ايد صميمانه تشکر مي‌کنيم. پرسشگر گرامی پاسخ شما را در قالب چند نکته بیان می‌کنم.

نکته اول: (هویت): سوالاتی که از چیستی و چرایی خلقت مطرح نمودید نشان از پویایی و فعال بودن ذهن شماست، چرا که شما در مرحله بلوغ و هویت‌یابی هستید، و طبیعت نوجوانی با چنین پدیده‌ای نمایان می‌شود، شروع نوجوانی ،با این پرسش اساسی همراه است که از خود می‌پرسد"من کیستم" این پرسش را -که چند سال ادامه خواهد یافت - جستجوی هویت می‌نامند. در واقع مساله این است که چه می‌شود، که هیچ فردی نه مانند کسانی می‌شود که قبل از او در این جهان زیسته‌اند ونه مانند کسانی خواهد شد که پس از او به این جهان خواهند آمد! نوجوانی، که با این پرسش اساسی روبرو شد می‌داند که بزودی باید مسوولیت زندگی خویش را شخصاً برعهده گیرد و از خود می‌پرسد: باید چگونه زندگی کنم؟چه حرفه‌ای را باید انتخاب کنم؟ در ارتباط باجنس مخالف وزندگی خانوادگی آتی چه خواهم کرد؟ با کدام باورها و ارزشها باید زندگی کنم؟

اگر این پرسش‌ها در ذهن نوجوان ایجاد نشود نشان از وقفه در هویت‌یابی اوست که در واقع ایشان بنا به دلایلی همچون بیگانگی از نفس فرایند هویت یابی اش دچار اختلال شده است و باید درمان گردد. اما نوجوانی که تفکر این چنینی دارد قابل تحسین می‌باشد چون این عمل بر خواسته از فطرت و نهاد آدمی می‌باشد و همین است که دین اسلام تقلید در اصول دین را جایز نمی‌داند و اتفاقا خیلی از کفار به خاطر تبعیت و نقلید های کور کورانه نمی‌توانند صراط مستقیم را انتخاب کنند خداوند در قران کریم درباره کفار صدر اسلام می‌فرماید: «وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنزَلَ اللّهُ قَالُواْ بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَیْنَا عَلَیْهِ آبَاءنَا أَوَلَوْ کَانَ آبَاؤُهُمْ لاَ یَعْقِلُونَ شَیْئاً وَلاَ یَهْتَدُونَ، و چون به آنان گفته شود: از آنچه خدا نازل کرده است پیروی کنید، می‌گویند [نه] بلکه از آئینی که پدران‌مان را بر آن یافته‌ایم پیروی می‌کنیم; آیا[در هر حال از پدران‌شان پیروی می‌کنند]هر چند پدران‌شان چیزی را درک نمی‌کردند و هدایت نیافته بودند؟»(بقره/ 170)

نکته دوم: (تحصیل)در جایگاه علم و علم‌اندوزی برای رسیدن به کمال شکی نیست و علم‌آموزی شما، یکی از ابعاد لازم زندگی‌تان را تشکیل می‌دهد چرا که انسان از دو بعد روحانی و جسمانی تشکیل شده است و همان طور که بعد جسمانی نیاز به غذا و رسیدگی دارد بعد روحانی نیز نیازمند پرورش و تغذیه می‌باشد که این امر تنها با تحصیل میسر می‌شود ،تحصیلی که در راستای رضای خداوند متعال باشد و در کنارش برنامه‌های معنوی دیگر نیز مد نظر قرار بگیرد.

نکته سوم: (هدف از خلقت) «روزها فكر من اين است و همه شب سخنم***كه چرا غافل از احوال دل خويشتنم***از كجا آمده ام آمدنم بهر چه بود*** به كجا مي روم آخر ننمايي وطنم***مانده ام سخت عجب كز چه سبب ساخت مرا***يا چه بوده است مرادِ وي از اين ساختنم» موقعی که خداوند متعال اراده به خلقت انسان نمود، فرشتگان از علت آفرینش سوال کردند، خدای تعالی برای آن كه فرشتگان از حیرت در آیند، به آنان چنین پاسخ داد: "من در راز این آفرینش چیزی را می‌دانم كه شما نمی‌دانید"من در خلافت انسان بر روی زمین حكمت دارم كه شما بر آن وقوف ندارید. به زودی آنچه را خواستم خلق می كنم و آن كه را مایلم به نمایندگی خویش می‌گمارم. سپس آنچه بر شما مخفی است، آشكار می‌گردد و شما آن را مشاهده می‌كنید. آنگاه فرشتگان را امركرد، چون من آدم را آفریدم و از روح خود در آن دمیدم. همه (ازجهت حرمت و عظمت آن روح الهی) بر او سجده كنید.(حجر/29 و ص/ 72)

در جای دیگر هدف از خلقت را عبادت عنوان کرده و می‌فرماید: «وَ ما خَلَقْتُ الجِنَّ وَ الاِنسَ اِلاَّ لِيَعْبُدون ،جن و انس را نيافريديم مگر براي عبادت» (ذاریات/ 56) همچنین در آیه دیگر اشاره به آزمایش و امتحانات الهی می‌کند و می‌فرماید:« اَلَّذي خَلَقَ الْمَوتَ وَ الْحَيوةَ لِيَبْلُوَكُمْ اَيُّكُمْ اَحْسَنُ عَمَلاًوَ هُوَ الْعَزيزُ الْغَفُورُ (ملک/2) خدائيكه مرگ و زندگاني را آفريد تا شما بندگان را بيازمايد تا كدام نيكوكارتر است و او مقتدر وآمرزندة گناهان بندگان است.»

و بالاخره، در آيات بسياري، هدف خلقت انسان، جانشيني خدا بر روي زمين بيان شده است: اِذْ قالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ اِنّي جاعِلٌ فِي اْلاَرْضِ خَليفَةً قالوا اَتَجْعَلُ فيها مَنْ يُفْسِدُ فيها وَ يَسْفِكُ الدِماءَ، بياد آر آنگاه كه پروردگار تو به ملائكه فرمود من در زمين خليفه برگمارم. ملائكه گفتند مي‏‌خواهي كساني را بگماري كه در زمين فساد كنند و خون­ها بريزند؟ (بقره/30)

نکته آخر (وظیفه نوجوان)  وقتی هدف از خلقت روشن شد وظیفه ما نیز واضح می‌شود در آیه56 سوره ذاریات -که اشاره کردیم- یکی از اهداف خلقت عبادت و بندگی قلمداد شده، با توجه به آیه یاد شده ما باید از همان دوره نوجوانی عبودیت را در خود بپرورانیم و همه کارهای‌مان را بر روی بندگی بنا کنیم و خداوند را آنطور که شایسته است بندگی کنیم، بهترین دوران براي رشد معنوي و بالندگي روح انسان، دوران جواني است. انبیاي بزرگوار که لیاقت دریافت وحي و افتخار رسیدن به نبوت را پیدا کردند، بر اثر عبادت هاي دوران جوانی شان بود. پیامبر اکرم  فرموده‌اند: «خداوند بزرگ به جوان عبادت پیشه، نزد فرشتگان افتخار مي‌کند، و مي‌فرماید: بنده ام را بنگرید! براي من خواسته‌هاي نفس خود را کنار نهاده است.»[1]

حضرت صادق(ع) نیز بر این امر تأکید نموده است، آن جا که فرمود: «انّ أحبّ الخلائق الي اللّه تعالي شابٌّ حدث السّنّ في صورةٍ حسنةٍ جعل شبابه و ماله في طاعة اللّه تعالي ذاک الّذي یباهي اللّه تعالي به ملائکته فیقول عبدي حقّاً؛[2] سفارشی که می توانم برای شما جوان عزیز داشته باشم سفارش امام صادق علیه السلام است که سخنان لقمان به فرزند جوانش را به عنوان سفارش به جوانان نقل نموده است. آن جا که مي‌فرماید: «یا بني ایّاک و الضّجر و سوء الخلق و قلّة الصّبر فلایستقیم علي هذه الخصال صاحب و الزم نفسک التّؤدة في امورک و صبّر علي مؤونات الاخوان نفسک و حسّن مع جمیع النّاس خلقک؛ فرزندم! بپرهیز از گرفتگي و بد خُلقي و ناشکیبایي، چرا که با این خصلت ها، دوستي استوار نمي‌ماند. آرامش و وقار را در کارهایت حفظ کن و خود را بر هزینه کردن براي برادران وادار و با تمام مردم اخلاقت را نیکو ساز.»

با توجه به آیات و روایات ذکر شده خدمت شما توصیه هایی دارم که راه رستگاری تان را فراهم‌تر می‌سازد.

1-هیچ وقت لذت و بندگی خداوند را با بندگی شیطان عوض نکن و همیشه خدا را به خاطر داشته باشید.
2-در زندگی عاقلانه تصمیم بگیر و از خرد خود استفاده کن ، عواطف و احساسات خود را جایگزین عقل نکن چرا که عواطف انسانی جایگاه خاصی دارد و آن هم احساسات مادرانه به فرزندان، و عاشقانه به همسر می‌باشد که این مسئله باید به درستی اجرا شود طوری نباشد که احساسات پاک و عاشقانه همسری به پای نامحرمان ریخته شود.
3-احترام به والدین و بزرگترها و استفاده از تجربیات آنها برای بهتر زندگی کردن واجب می‌باشد
4-توکل و توسل بر خداوند متعال و قرائت قران موجب آرامش در دنیا و جایگاه معنوی بالا در آخرت خواهد بود.

موفق باشید

-----------------------------------------------------

پی‌نوشت‌ها:

1-کنزالعمّال، متقي هندي، بیروت، مؤسسة الرسالة، ج 15، ص 776، ح 43057
2-اعلام الدین، حسن دیلمي، قم مؤسسه آل البیت، ص 120.