دوران غیبت، دوران فوران شبهات و فتنه‌ها است. یکی از راه‌کارهای رهایی از این فتنه‌ها و شبهات، خواندن «دعای غریق» است.
دعای غریق راه نجات از فتنه‌ها و شبهات در آخرالزمان | خداوند متعال اراده کرد که انسان را به عنوان اشرف مخلوقات بیافریند. بعد از ایجاد کالبد انسان، او را مفتخر کرده و از روحش در او دمید. برتری انسان بر دیگر مخلوقات تا بدان‌جا بود که دستور الهی صادر شد تا ملائکه بر او سجده کنند: «فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِينَ»؛[1] «پس آن گاه که او را به خلقت کامل بیاراستم و از روح خود در او بدمیدم بر او به سجده در افتید».
در این میان، تنها موجودی که در مقابل فرمان پروردگار طغیان کرده و از سجده کردن سر باز زد، شیطان بود. سجده نکردن بر حضرت آدم همان و کافر شدن و اخراج از بهشت همان. کینه و دشمنی شیطان تنها به حضرت آدم ختم نشد و تمام نسل او اینگونه تهدید شد: «قَالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ»؛[2] «شیطان گفت: به عزّت و جلال تو قسم که تمام خلق را گمراه خواهم کرد». این یک تهدید ساده نبود؛ بلکه یک حمله همه‌جانبه به انسان است که قرآن بدان تصریح کرده است: «لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَكَ الْمُسْتَقِيمَ* ثُمَّ لَآتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ وَعَنْ أَيْمَانِهِمْ وَعَنْ شَمَائِلِهِمْ»؛[3] «من نیز البته در کمین بندگانت در سر راه راست تو می‌نشینم* آن گاه از پیش روی و از پشت سر و طرف راست و چپ آنان در می‌آیم (و هر یک از قوای عامله و ادراکی آنها را به میل باطل می‌کشم).
شیطان برای گمراه ساختن انسان از حربه‌های متنوعی همچون: ایجاد یأس و ناامیدی، ایجاد شبهات مختلف در وجود انسان، ایجاد فتنه و... استفاده می‌کند. خدای مهربان که هرگز بنده‌اش را در برابر مشکلات رها نکرده و نمی‌کند، برای رهایی از وسوسه‌های شیطان، راهنمایانی الهی را فرستاد. این هادیان الهی که همان امامان هستند، با شناخت کامل از شیطان و حیله‌های او، راه‌های نجات از آنها را به انسان آموزش داده‌اند.
حال سوال اینجا است که ما در زمان غیبت به سر برده و دستمان از دامان هادی الهی کوتاه است، پس در مواجهه با فتنه‌ها و شبهات چه باید کرد؟ هادیان الهی که حکیم هستند و برای دوران غیبت نیز تدبیر کرده‌اند، راه‌کارهای متعددی برای رهایی از فتنه‌ها و شبهات در دوران غیبت ارائه داده‌اند. یکی از این راه‌کارها خواندن «دعای غریق» است. امام صادق علیه‌السلام که یکی از هادیان الهی می‌باشند در همین خصوص فرمودند: «سَتُصِيبُكُمْ شُبْهَةٌ فَتَبْقَوْنَ بِلَا عَلَمٍ يُرَى وَ لَا إِمَامٍ هُدًى وَ لَا يَنْجُو مِنْهَا إِلَّا مَنْ دَعَا بِدُعَاءِ الْغَرِيقِ قُلْتُ كَيْفَ دُعَاءُ الْغَرِيقِ قَالَ يَقُولُ يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ يَا رَحِيمُ يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِي عَلَى دِينِكَ فَقُلْتُ يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ يَا رَحِيمُ يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ ثَبِّتْ قَلْبِي عَلَى دِينِكَ قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ مُقَلِّبُ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ وَ لَكِنْ قُلْ كَمَا أَقُولُ لَكَ يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِي عَلَى دِينِكَ»؛[4] «به زودى براى شما شبهه‌اى پيش خواهد آمد كه نه علم خروج از آن را داريد و نه امامى هست كه شبهه را براى شما حل كند و در سرگردانى خواهيد ماند افرادى كه بخواهند از اين گونه شبهات رهائى پيدا كنند بايد دعاى غريق را بخوانند، گويد: عرض كردم دعاى غريق كدام است؟ فرمود: ميگوئى: «يا اللّٰه يا رحمان يا رحيم، يا مقلب القلوب ثبت قلبى على دينك» گفتم:«يا مقلب القلوب و الابصار ثبت قلبى على دينك» فرمود: خداوند مقلب قلوب و ابصار هست و ليكن همان طور كه من دستور دادم قرائت كن و بگو:«يا مقلب القلوب ثبّت قلبى على دينك».
پی‌نوشت:
[1]. سوره ص: 72.
[2]. سوره ص: 82.
[3]. سوره اعراف: 16-17.
[4]. کمال الدین و تمام النعمه، ج2، ص352.