رهروان ولایت ـ در زندگی هر فردی ممکن است موقعیتهایی ایجاد شود که انسان خواسته یا ناخواسته، دست به کارهای پسندیدهای بزند. مثلا در شرایطی قرار گیرد که باز کردن گره از زندگی انسانی به او واگذار شده باشد و او هم این کار را انجام دهد.
حال این کمک به چه کسی و به چه صورت باشد، حالات مختلفی را میتوان فرض کرد. ممکن است کمک به صورت روحی یا مادی و همچنین میتواند به غریبه یا آشنا صورت گیرد.
شکی نیست، نمیتوان از فردی به زور، مطالبه احسان و لطف داشت. منتها بحثی که ما اکنون به دنبال آن هستیم این میباشد که اگر لطفی صورت گرفت، فرد بخشنده، آن احسان را ارزان و به صورت ناپسندی از دست ندهد، به گونهای که بعد از انجام لطف، همهی عقلاء او را در همین دنیا سرزنش کنند و هم در آخرت بجای پاداش مؤاخذه گردد و شرایط به گونهای شود که اصطلاحا بجای بردن ثواب، کباب شود!
یکی از اسباب نابودی اعمال این است که فرد نیکوکار، بعد از انجام عمل به منّت گذاشتن و اذیت کردن فرد مقابل مشغول شود. چنانکه خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید: یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاَ تُبْطِلُوا صَدَقَاتِکُمْ بِالْمَنِّ وَ الْأَذَی کَالَّذِی ینْفِقُ مَالَهُ رِئَاءَ النَّاسِ وَ لاَ یؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْیوْمِ الْآخِرِ فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَیهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَکَهُ صَلْداً لاَ یقْدِرُونَ عَلَی شَیءٍ مِمَّا کَسَبُوا وَ اللَّهُ لاَ یهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید! بخششهای خود را با منت و آزار، باطل نسازید! همانند کسی که مال خود را برای نشان دادن به مردم، انفاق میکند و به خدا و روز رستاخیز، ایمان نمیآورد(کار او) همچون قطعه سنگی است که بر آن، (قشر نازکی از) خاک باشد (و بذرهایی در آن افشانده شود) و رگبار باران به آن برسد، (و همه خاکها و بذرها را بشوید،) و آن را صاف (و خالی از خاک و بذر) رها کند. آنها از کاری که انجام دادهاند، چیزی به دست نمیآورند و خداوند، جمعیت کافران را هدایت نمیکند [1]
یکی از مشکلاتی که پیش روی بسیاری از خانوادهها ممکن است قرار بگیرد، مسئله کمکهایی است که به زندگی تازه عروس و دامادها میشود. در بسیاری از مناطق کشور و حتی خارج از کشورمان مرسوم هست که خانواده عروس و یا افراد خیّر، وسایلی را با نام جهیزیه به دختر و زندگی او، در آستانه ازدواج هدیه میدهند اما بعضا همین هدایا و کمکها، بجای آن که مایهی آسایش گردد، اسباب تیره شدن روابط را برای زوجین یا خانوادهها فراهم میآورد!
گرفتن فیلم و امضا و اقراریه از داماد در ابتدای تحویل، چاپ و توزیع لیست جهیزیه در مراسم عروسی، وادار کردن داماد به تشکر از پشت میکروفون بابت دادن جهیزیه از سوی خانواده عروس و ... همه و همه ثمرهای نخواهد داشت مگر فراهم آوردن بستری برای آتش زدن به زندگی این دو جوان. و در نتیجه همان که قرار بود مایهی آرامش زندگی این دختر و پسر باشد، وسیلهای خواهد شد برای نابودی این پیوند عاشقانه. در اینجا است که هر انسان عاقل و با فرهنگی اقرار خواهد داشت، نبود این جهیزیه بسیار بهتر از بودنش است.
اینجا باید پرسید که حقیقتا هدف در دادن این وسایل چیست؟ اگر هدف مطرح کردن خود و ارضای عقدههای روانی شخصی است، چرا برایش، این زوج جوان را طعمه قرار میدهند و زندگی آنها را وسیلهی شهرت خود انتخاب میکنند، و اگر حقیقتا هدف کمک به یک زوج جوان است پس چرا داد و فریاد و منّت و آزار دادن؟!
بدانیم آنکه خواهان حق باشد، حق را لمس خواهد کرد، و آنکه نخواهد ببیند، هیچگاه نخواهد دید!
--------------------------------------------
پینوشت:
[1] سوره بقره آیه 264
خلاصه ای از بیانات استاد محمدی در حلقه معرفت، مربوط به تاریخ 93/04/05