رهروان ولایت ـ کم‌کم به ماه مهر، ماه مدرسه نزدیک می‌شویم، ماه مهر شروع فصل جدید کسب علم و دانش است، در دین مبین اسلام کسب علم و دانش از تولد تا مرگ مورد توجه قرار گرفته است، چنان‌كه نبي مكرم اسلام(صلي الله عليه و آله) در اين زمينه مي‌فرمايد:
« اطْلُبُوا الْعِلْمَ مِنَ الْمَهْدِ إِلَى اللَّحْد؛[1] از گهواره تا گور دانش بجوئيد.»
لذا بسیاری از والدین و دانش‌آموزان خوشحال و منتظر شروع مدرسه هستند، اما از آنجا که هر مسئله‌ای ممکن است با موانع و چالش‌هایی روبرو باشد برخی دیگر از والدین و دانش‌آموزان ممکن است نگران و مضطرب باشند.
کودکانی که سال اول ورود به مدرسه‌شان هستند ممکن است دچار مشکلاتی هم چون ناراحتی، بیقراری، ترس و امتناع از مدرسه رفتن شوند که خود این مسئله موضوع نگرانی والدین نیز می‌باشد.
البته جدایی‌ها در تار و پود زندگی افراد تنیده شده‌اند، سازش با جدایی چه به صورت گذرا یا پایدار بخشی از فرایند رشدی مادام‌العمر است؛ هر انسانی بارها ممکن است با جدایی‌ها وارد چالش شده باشد، بعضی از جدایی‌ها مانند رفتن به مدرسه، خوابیدن، رفتن به گردش‌های علمی و اردوها از زندگی کودکان تفکیک ناپذیرند؛ برای بیشتر کودکان این گونه جدایی‌ها و ملاقات‌های مجدد، به سهولت و سادگی اتفاق می‌افتد اما جدایی برای کودکان دچار اختلال جدایی اینگونه نیست.[2]
یکی از عوامل این اضطراب، دلبستگی است کودک باید به مراقب خاصی(والدین و...) دلبستگی داشته باشد تا جدایی از وی او را دچار پریشانی نماید.[3]
معمولا مادران سعی در وابسته کردن کودک به خود دارند و به واکنش‌های عاطفی او نسبت به ترک پاسخ می‌دهند.
برای پیشگیری از بروز چنین مشکلی باید سعی کرد از این دلبستگی کم کرد گذاشتن کودک در خانه اقوام به مدت کوتاه در روز یا بردن او به پارک و همراه کردن او با سایر کودکان هم‌سال خودش و یا شرکت دادن او در مهدکودک به مدت یکی دو ساعت در هفته می‌تواند راه کار مناسبی برای کم شدن این وابستگی باشد.
یکی دیگر از عوامل اضطراب مدرسه رفتن یادگیری منفی است؛ پدر و مادری که در ارتباط با کودک خود خاطرات و تجارب منفی از مدرسه و تنبیه و توبیخ‌ها از دوران تحصیل بیان می‌کنند خواه‌ناخواه باعث ترس کودکشان از مدرسه می‌شوند.
برای رهایی از چنین مشکلی نه تنها باید از بیان اینگونه مطالب خودداری کرد بلکه باید ذهن کودک را نسبت به مدرسه و معلم آماده کرد. به طوری که با تعریف و تمجید واقعی و منطبق بر واقعیت از مدرسه و معلمان شور و اشتیاق مدرسه رفتن را در کودک ایجاد نمود.
برای این منظور باید خاطرات شاد و جالب با معلم ها و هم‌شاگردی‌های خود را باکودک در میان گذاشت. باید سعی کرد با ایجاد انگیزه نسبت به مطالبی که در مدرسه خواهد آموخت مثل خواندن و نوشتن و نقاشی و ورزش و تفریح علاقه و اشتیاق او را بالا برد. باید قبل از شروع مدرسه به بازی‌های آنها رنگ و بوی کلاس و مدرسه داد مثلا در بازی فضایی شبیه به کلاس درس از قبیل میز و صندلی و ... گذاشت و نقش معلم و شاگرد را بازی کرد.
با انجام چنین کاری می‌توان با اضطراب جدایی در کودکان که زمینه مشکلات و اختلالات بزرگتر در بزرگسالی می شود، مقابله کرد.
پی نوشت ها:
[1]. نهج الفصاحه(مجموعه كلمات قصار حضرت رسول ص)، ابو القاسم پاينده، انتشارات دنياى دانش، 1382، ص 218.
[2]. روان شناسی مرضی کودک، دکتر علی رضا کاکاوند، چاپ دوم، بهار1380، ص 246.
[3]. همان ص247.