رهروان ولایت ـ بیان کردیم که عده ای به اسم دفاع از حقوق زنان و بهانه های دیگر بر طبل آزادی در مسأله حجاب می زنند و الزامی بودن حجاب اسلامی را در جامعه، نشان از تحجر می دانند.
در بخش قبل به برخی از بیانات بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران قبل و بعد از پیروزی انقلاب اشاره کردیم در این گفتار به این بحث خواهیم پرداخت که آیا می توان در اجرای قوانین اعم از الهی و بشری اجبار و الزام داشت؟ آیا حکومت چه حکومت اسلامی و چه غیر اسلامی این حق را دارد؟ و آیا این امر با آیه شریفه «لا اکراه فی الدین»[1] منافاتی ندارد؟
در امر حجاب سه حوزه متفاوت وجود دارد که عدم تفکیک بین این سه حوزه باعث ایجاد شبهه شده است. آن سه حوزه عبارتند از :
1. حوزه اندیشه و تفکر: گاه با توجه به فواید عقلائی و تجربی پوشش برای زنان و آثار و پیامدهای منفی برهنگی؛ حجاب اسلامی به عنوان یک تفکر و اندیشه برتر مطرح می شود؛ در این حوزه که حوزه تفکر و اندیشه است اجبار راه ندارد و نمی توان کسی را مجبور به پذیرش اندیشه ای خاص کرد مگر اینکه خود شخص نسبت به درستی و برتری اندیشه ای خاص به یقین برسد.
2. حوزه اعتقاد و ایمان: در این حوزه بر اساس متون دینی (آیات و روایات) اصل حجاب و میزان آن معین می شود و اعتقاد به آن ضروری دین شمرده می شود. در این حوزه نیز اجبار راه ندارد و نمی توان کسی را مجبور به پذیرش عقیده خاص نمود.[2]
3. حوزه قوانین اجتماعی: اگر نوعی پوشش در جامعه ای به عنوان قانون مطرح شد در اینصورت الزامی بودن در دل قانون بودن آن، نهفته است.
اگر قبول کنیم که الزام و اجبار در این حوزه نیز نباید باشد آنگاه فلسفه ای برای تشریع و وضع قوانین اجتماعی باقی نخواهد ماند. به عنوان نمونه اگر راهنمایی و رانندگی قوانینی را وضع نماید اما اجرای آن الزامی نباشد وضع این قانون، لغو خواهد بود؛ به تعبیر دیگر قید الزام در دل کلمه‌ی قانون نهفته است.
حرف آخر اینکه در جامعه اسلامی، به خاطر حفظ آرامش جامعه و همچنین حفظ جامعه از مظاهر گناه، حجاب اسلامی یک قانون اجتماعی قلمداد می شود به عبارت دیگر؛ حجاب هم حق الله است و هم حق جامعه (یعنی با رعایت حجاب، جامعه سالم می ماند) از این جهت که فرمان الهی رعایت نشده است حق الله می باشد و از جهت دیگر که موجب به گناه افتادن دیگران می گردد و همچنین زن گوهر عفت خود را که بایستی برای همسرش حفظ کند به دیگران عرضه می کند، حق الناس محسوب می شود.
پی نوشت:
[1] . سوره مبارکه بقره؛ آیه 256
[2] . جهت مطالعه بیشتر رجوع شود به تفاسیر ذیل آیه 256 سوره مبارکه بقره.