دوری از منجلاب رذائل

در عصر کنونی که عصر شبکه های اجتماعی مجازی است، دلسوزان دانش آموزان از جمله اولیاء و مربیان با توجه به آسیب های بسیار شبکه های مجازی دانش آوزان را نسبت به دور بودن از این شبکه ها توصیه می کنند که این توصیه ها پرسشی را برای دانش آموزان ایجاد می کند مبنی بر اینکه: «ضرر شبکه‌های اجتماعی چیست؟ چرا می گوئید از شبکه های اجتماعی دور بمانید؟»

در پاسخ به این پرسش باید گفت: از مهم ترین آسیب هایی که این شبکه ها می تواند به فضائل اسلامی وارد کند آسیب به دینداری فرد است چه اینکه گناهان کبیره ای در این شبکه ها متداول شده از جمله غیبت اشخاص صاحب نام و معروف یا خدای نکرده تهمت و افترا زدن به آنها، گذشته از اینکه مسخره و تحقییر کردن اشخاص و قومیت ها کار هر روز این شبکه هاست و عامل دیگری که این شبکه ها برای رونق کار خود آن را به شدت بکار می گیرند ارائه تصاویر غیر اخلاقی و مبتذل از نامحرمان بخصوص زنان است، که اگر مخاطب این شبکه ها آن تصاویر را به قصد لذت مشاهده كرد یا گرفتار مفسده های اخلاقی شد و یا صاحب عكس را شناخت، دیگر  دیدن این تصاویر برایش جایز نیست، البته تصاویر مبتذل به دلیل آنكه نوعاً مفسده انگیز است، دیدن آنها حتی بدون قصد لذت نیز جایز نخواهد بود و گناه به حساب می آید، همین انبوه گناهان که در این شبکه های اجتماعی موج می زند دلیل قانع کننده ای است تا فرد برای حفظ فضائل اسلامی از این شبکه ها دوری کند.

از نظر اخلاقی نیز باید توجّه کرد این شبکه ها كم كم انسان را به نوعی اعتیاد می كشاند به شکلی كه اگر فرد روزی به سراغ آنها  نرود احساس كمبود در زندگی خود كرده و حالت كسالت به او دست می دهد، چه اینکه این شبکه ها محیط کاذبی را برای افراد منزوی و بدون اعتماد به نفس فراهم می کنند تا برای گریز از واقعیت، وسیله ای کاذب برای ارضای نیازهای اجتماعی و روانی ایجاد کنند. افرادی که در روابط اجتماعی موفق نبودند، حالا بدون آشکار شدن هویت و بیشتر با عناوین کاذب روابط گسترده ای را برقرار می کنند که منجر به ایجاد توهم صمیمیت شده و زمانی که با واقعیت و ضعف ها روبرو می شوند واکنش های نا امیدانه کننده ای را در فرد ایجاد می کنند، که قطع روابط اجتماعی، کم خوابی، نگرانی و استرس در کنار ضعف بینایی را به همراه دارد.

دانش آموزانی که به شبکه های مجازی دلبستگی فراوان پیدا می کنند و در حقیقت به آن معتاد شده و برای ارضای خود ساعت های متوالی، را در این شبکه ها صرف می کنند و زمانی که امکان دسترسی به اینترنت را نداشته باشند، دچار تشویق و عصبانیت شده، استراحت و آرامش را فراموش می کنند و به اینترنت و وسوسه های آن فکر کرده و خیال پردازی می کنند، که همین مسائل باعث از دست رفتن فضیلت فرد در خانواده و اجتماع می شود که در اینجا به سه عامل آن اشاره می شود:

1- از دست دادن حمایت خانواده: زمانی که انسان خصوصا دانش آموز در محیط خانواده معتاد به استفاده از اینترنت باشد، فرصت تعامل و راوابط سازنده را با سایر اعضای خانواده را از دست داده و هر چه بیشتر به جهت نظر عاطفی از سایر افراد خانواده فاصله گرفته و به این شبکه ها پناه خواهد برد. کم شدن روابط سازنده خانوادگی باعث می شود فرد، مهم ترین منبع حمایت اجتماعی خود را تضعیف کرده یا از دست بدهد و با از دست دادن رابطه و حمایت خانوادگی فرد هرچه بیشتر غرق شبکه های اجتماعی شده و سعی کند تا خلاء عاطفی به وجود آمده را با حضور در آنجا پر کند.

2- مشغولیت ذهنی کاذب: درگیری با شبکه های اجتماعی، تمامی فضای ذهن و فكر انسان را در اشغال می گیرد، همیشه و همه جا به طور ناخودآگاه اینگونه صحنه ها را پیش روی خود مجسم می کند و کسی كه خود را به این شبکه ها عادت داده و به نوعی معتاد شده به كار و فعالیت سازنده اجتماعی بی رغبت می شود و هرگاه بخواهد فكر خود را به مسئله ای مهم و حساس متمركز كند، آن صحنه ها توان و تمركز را، از او می گیرند. چنین فردی در برخورد با انسان‌ها به جای آنكه انسانیت آنان را مورد توجّه قرار دهد، به جنسیت آنان، آن هم به گونه‌ ای كه در تصاویر دیده است توجّه می كند. این روند علاوه بر آنكه آرامش فرد را سلب می كند، او را از پیشرفت و تعالی باز می دارد.

3- بلوغ زودرس: بلوغ زودرس پیامد منفی دیگر این شبکه های اجتماعی است خصوصا مشاهده تصاویر مبتذل آنها که فرد را در روابط سالم اجتماعی با مشکلات جدی روبرو می کند، اگر نوجوان یا جوانی كه به دیدن این صحنه ها می پردازد، شرایط ازدواج و تشكیل زندگی زناشویی را نداشته باشد و سعی کند از راه های دیگر عطش كاذبش را پاسخ دهد، باعث می شود از اینجا مشكلات اخلاقی بسیاری از قبیل روابط ناصحیح با جنس مخالف یا موافق، خودارضایی و سایر رذائل اخلاقی برایش بروز كند.

جهت ممانعت از این رذائل بهتر است از ابتدا به سراغ  شبکه های منحرف نرفته، از آنها دوری کنیم، تا فکر و اندیشه خود را اسیر خواهش های نفسانی مد نظر سازندگان این شبکه ها نکنیم. چه اینکه اگر در بدو کار از چنین شبکه هایی دوری کنیم به آنها معتاد نمی شویم، اما اگر به بهانه استفاده های مجاز سراغ این شبکه ها رفتیم و با مواجه شدن با مباحث غیر اخلاقی، توجیه آوریدم که؛ یك بار که اشکال ندارد، بار دوم را نیز به شکلی دیگر توجیه می كنیم و این روند ادامه می یابد تا سرانجام در مسیر رذائل اخلاقی سقوط می کنیم كه دیگر راه برگشتی برای آن تصور نمی شود. پس بهتر است با اراده ای محکم از ابتدا خود را به شبکه های اجتماعی خصوصا مباحث غیر اخلاقی آنها آلوده نکرده از آنها دوری کنیم، چه اینکه غریزه پر قدرت جنسی معمولاً با تهییج و تحریك بر می خیزد و فرد را به منجلاب رذائل اخلاقی و اجتماعی می کشاند لذا تا راه ارضای شرعی و معقولانه غریزه جنسی فراهم نشده است یعنی تا فرد ازدواج نکرده سعی شود از تحریك آن توسط شبکه های اجتماعی و سایر مباحث دوری شود.