زنان عاشورایی

بدون شک می‌توان از حادثه عظیم کربلا به عنوان یک کتاب سرشار از معارف اسلامی یاد کرد که تک تک اتفاقات آن یک بخش عظیمی از معارف اسلامی را در بر می‌گیرد و مسلمانان با الگوگیری از رفتار امام حسین(علیه السلام) و یاران باوفایش می‌توانند به سر منزل بندگی برسند و اگر امر بین رضای خدا و رضای غیر خدا دایر شود همانند شهدای کربلا به آسانی از هرچه غیر خداست چشم می‌پوشند و در سایه رضای او قرار می‌گیرند و طبق دستورات مقدس شرع اسلام عمل می‌کنند تا ثابت شود درس جاوید حادثه عاشورا برای همه مسلمانان دنیا بندگی طبق رضای خالق است.

پاسداری از حجاب در نهضت کربلا
یکی از مهمترین بخش فرهنگ عاشورا پاسداری از حجاب است. با توجه به اهمیت این موضوع، بانوان جامعه اسلامی باید بدانند که وقتی در عصر عاشورا لشکریان بی‌حیاء یزید خیمه‌ها را آتش زدند و از غارت لباس‌های خانواده شهدا و حرم اهل بیت(علیهم السلام) نیز چشم پوشی نکردند، بُعد دیگری از رسالت زنان قهرمان کربلا، یعنی حفظ عفاف و حجاب نمود بیشتری پیدا کرد تا همراهی آنان با امام حسین(علیه السلام) بیانگر پیام تاریخی برای تمام عصرهای دوران باشد و همه بدانند  حادثه کربلا دارای پیام‌های متعددی بود که هریک به گونه‌ای در این باره به انجام وظیفه می‌پرداختند.

نهضت عاشورای حسینی ثابت کرد که برای تمامی ارزش‌های دینی برنامه دارد و امام حسین(علیه السلام) و اهلبیت پاک و مطهرش با نحوه عمل و سخن خود یادآور ارزش حجاب و عفاف شدند «به نقل سید بن طاووس، شب عاشورا امام حسین(علیه‌السلام) در گفت ‌و گو با خانواده‌اش آنان را به حجاب و عفاف و خویشتن‌داری توصیه کرد» [1] و در عـین مشارکت در حماسه عظیم کربلا و ادای رسالت حسّاس و خطیر سیاسی اجتماعی خود، متانت و عفاف را هم مراعات کردند تا آیندگان درس عبرت بگیرند و بدانند جایگاه حجاب و عفاف نزد اهلبیت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. «دختران و خواهران امام، مواظب بودند تا حریم عفاف و حجاب اهل‌بیت پیامبر تا آنجا که می‌شود، حفظ و رعایت شوم. ‌ام کلثوم به مأمور بردن اسیران گفت: وقتی ما را وارد شهر دمشق می‌کنید از دری وارد کنید که تماشاچی کمتری داشته باشد. و از آنان درخواست کرد که سرهای شهدا را از میان کجاوه‌های اهل‌بیت فاصله بدهند تا نگاه مردم به آن‌ها باشد و حرم رسول‌ الله را تماشا نکنند و گفت: از بس که مردم ما را در این حال تماشا کردند، خوار شدیم» [2]
انتقاد خاندان وحی نسبت به نگه نداشتن حریم عترت نشان از مواظبت آن‌ها از حجاب و عفاف است، به نحوی که هر زمان آنان را در معرض تماشای مردم قرار دادند، به شدت انتقاد می‌کردند «‌ای یزید! آیا از عدالت است که کنیزان خود را در حرمسرا پوشیده نگاه داشته‌ای و دختران پیامبر را به صورت اسیر شهر به شهر می‌گردانی، حجاب آن‌ها را هتک کرده، چهره‌هایشان را در معرض دید همگان قرار داده‌ای که دور و نزدیک به صورت آنان نگاه می‌کنند» [3]

حجاب در آیات و روایات
با بررسی آیات قرآنی به این نتیجه خواهیم رسید که بحث حجاب در سوره‌های نور و احزاب به صراحت بیان شده تا به فتوای مراجع تقلید یکی از ضروریات دین محسوب شود«وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ یَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا یُبْدینَ زینَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلی‏ جُیُوبِهِنَّ وَ لا یُبْدینَ زینَتَهُنَّ[نور/31] و به زنان با ایمان بگو چشم از نگاه به مردان اجنبی فرو بندند و فرج‌های خویش را حفظ کنند و زینت خویش را جز آن چه آشکار است آشکار نسازند و باید که روپوش‌های‌شان را به گریبان‌ها کنند و زینت خویش را نمایان نکنند» در این آیه به مسأله حجاب که از ویژگی زنان است ضمن دو جمله اشاره کرده است که در این جا بیان خواهیم کرد:
1-«وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا ما ظَهَرَ مِنْها؛ و آن‌ها نباید زینت خود را آشکار سازند جز آن مقدار که طبیعتا ظاهر است» [4] در نتیجه زنان و دخترانی که به سن بلوغ رسیده‌اند حق ندارند زینت‌های که معمولاً پنهان است آشکار کنند و طبق این آیه حتی آشکار کردن لباس‌های زینتی مخصوصی را که در زیر لباس عادی با چادر می ‏پوشند مجاز نیست، چرا که قرآن از ظاهر ساختن چنین زینت‌هایی نهی کرده است
2-«وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلی‏ جُیُوبِهِنَّ؛ و اطراف روسری‏های خود را بر سینه خود افکنند تا گردن و سینه با آن پوشانده شود» [5]
از این جمله استفاده می‏ شود که زنان قبل از نزول آیه، روسری خود را به شانه‏ ها یا پشت سر می‏ افکندند، بطوری که گردن و کمی از سینه آن‌ها نمایان می‏ شد، قرآن دستور می‏ دهد روسری خود را بر گریبان خود بیفکنند تا هم گردن و سینه مستور بماند.

روایات زیادی به اهمیت حجاب اشاره کرده است که در این نوشتار کوتاه به سه نمونه از آن اشاره خواهیم کرد؛
1-پیامبر عشق و رحمت در این باره می‌فرمایند «بهترین زنان شما، زنی است که برای شوهرش، آرایش و خودنمایی کند، اما خود را از نامحرمان بپوشاند» [6]
2-پیامبر اکرم(صل الله علیه و آله و سلم) فرموده‌اند «زنی که برای حفظ غیرت، استقامت ورزید و برای خدا وظیفه خود را به خوبی انجام داد، خداوند پاداش شهید را به او خواهد داد» [7]
3-دعای پیامبر اسلام در حق زنانی که حجاب خود را رعایت می‌کنند «پروردگارا، زنانی که خود را پوشیده نگه می‌دارند، مشمول رحمت و غفران خود بگردان» [8]

کلام آخر
یکی از پیام‌های نهضت عاشورا اهمیت حجاب توسط بانوان مسلمان است و این امر نشان دهنده این است که در دین مبین اسلام با طرح و تأکید حجاب به تمام جوانب شخصیت زن در اجتماع توجه شده است و با توجه به آن حجاب را به صورتی متعادل و متناسب مطرح نموده است تا جامعه‌ای سالم و به دور از فساد داشته باشیم تا انسان‌ها بتوانند در کمال مصونیت و امنیت به کارکردها و نقش‌های خویش بپردازند و سیر کمال و سعادت را با پیروی از دستورات و مبانی دینی درجامعه بشری با لطافت معنوی و کمال حقیقی تجربه کنند.

منابع:
[1] الملهوف علی قتلی الطفوف، ص142.
[2]همان، ص142.
[3]همان، ص218.
[4] برگزیده تفسیر نمونه، ج‏3، ص 290.
[5]همان.
[6] الحکم الزاهره، ج ۱، ص ۳۰۱.
[7] نوادر راوندی، ص ۳۷.
[8] مستدرک الوسایل، ج ۳، ص ۲۴۴.