قرآن کریم آنگاه می‌تواند کتاب هدایت باشد که مؤمنان پیش از مراجعه به آن، به اصل وجود خدا و ویژگی‌های برتر او باور داشته باشند؛ بنابراین کافران و اسلام‌ستیزان که از این مقدمه مهم بی‌بهره‌اند، به‌طور طبیعی قرآن را مورد تمسخر قرار می‌دهند و این کتاب، زمینه‌های گمراهی بیشتر آنان را فراهم می‌سازد.
قرآن کریم معجزه جاودان پیامبر معظم اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله است. گام نخست برای دریافت و فهم تعالیم اسلام، مراجعه به این کتاب الهی است. پذیرش دستورات و تعالیم اسلام به‌معنای پذیرش خداوند عالم، قادر و حکیم است که بندگانش را آفرید و برای رساندن آنها به سعادت، از انجام هیچ کاری فروگذاری نکرده است.
ملحدان و اسلام‌ستیزان نیز یکی از مخاطبان قرآن کریم هستند که با مراجعه به این کتاب، حس مثبتی نسبت به این کتاب پیدا نمی‌کنند و بر عکس، گمان می‌کنند محتوای این کتاب با عقل و منطق آنان هماهنگ نبوده و نباید آن را پذیرفت. آنان پذیرفتن تعالیم قرآنی را بهترین راه برای دور شدن از قرآن می‌دانند.
البته این ادعا و سخن ملحدان و اسلام‌ستیزان از یک جنبه صحیح است و با مضامین آیات قرآنی موافقت دارد. خداوند فرموده: «وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنينَ وَ لا يَزيدُ الظَّالِمينَ إِلاَّ خَساراً»؛[1] «و ما از قرآن آنچه را براى مؤمنان موجب شفا و رحمت است، نازل می‌كنيم و بر ستمگران جز خسران نيفزايد».
با این توضیح که خداوند انسان‌ها را با قدرت تعقل و اختیار آفریده تا سره از ناسره تشخیص داده شود و قرار بر این نیست که انسان‌ها با جبر و اکراه وارد مسیر هدایت شوند. بنابراین، آنگاه که خداوند قرآن کریم را کتاب هدایت معرفی می‌کند، این ویژگی را مخصوص افراد مؤمن و پرهیزکار می‌داند؛ افرادی که گام نخست را با اختیار خویش برداشتند و فهمیدند که صراط مستقیم، پیروی از خدا و فرامین اوست.[2]
اما خداوند متعال فایده و اثر قرآن کریم را برای مخاطبان غیر مؤمن، فقط در ویژگی‌های روشنگری،[3] هشدار،[4] تبیین[5] و مانند آن دانسته و آن را معرفی کرده است؛ مخاطبانی که در وادی کفر به‌سر می‌برند و قدرت عقل و اندیشه آنها از کار افتاده و پیرو هوای نفسانی گشته‌اند، چنین افرادی با مراجعه به قرآن، نه تنها مورد انذار و هشدار قرار نمی‌گیرند؛ بلکه قرآن را به تمسخر و استهزاء نیز می‌گیرند.
بنابراین، کسانی که تعالیم قرآن را مورد انکار قرار می‌دهند، در فهم و درک «خدا» و ویژگی‌های او دچار اختلال هستند. خداوند در باور مسلمانان، موجودی است که هیچ‌گاه خطا و اشتباه از او صادر نخواهد شد، از این‌رو اگر بعضی از آیات قرآن با منطق و فهم ملحدان هماهنگ نیست، به‌جای آنکه در فهم و درک خود تردید کنند، در وجود خدا و رفتارش اشکال و ایراد وارد می‌سازند. اینجاست که قرآن برای آنها همواره گمراه‌کننده است.
پی‌نوشت:
[1]. اسراء، 82.
[2]. بقره، 97 ؛ اعراف، 52.
[3]. یونس، 57.
[4]. فرقان، 1.
[5]. آل‌عمران، 138 ؛ ابراهیم، 52.