وقتی ضد ارزش ها ارزش می شوند

07:46 - 1395/08/18

- هیچ پدیده ای در عالم وجود ندارد که بدون علت به وجود آمده باشد. در مسائل اخلاقی و دینی هم اینگونه است، یعنی اگر با معضلی روبرو شدیم ابتدا باید ریشه های آن را شناسایی کرد و سپس به درمان آن پرداخت. 

وقتی ضد ارزش ها ارزش می شوند

هر دین و آیینی برای خود باید ها و نبایدهایی دارد که پیروان آن دین و مسلک از آن به عنوان ارزش و ضد ارزش یاد می کنند و حتی المقدور خود را به انجام بایدها و ترک نبایدها ملزم می دانند.
اما گاهی می بینیم که ارزش ها جایگاه خود را از دست داده و ضد ارزش ها جایگزین آنها می شوند و این روند تا جایی ادامه دارد که اصلا ضد ارزش ها ارزش تلقی می شوند و پندار اکثر مردم هم بر این است. به عنوان مثال: یکی از ارزش های دینی و اسلامی مسئله حجاب است.
مسئله ای پیرامون آن حرف ها زده شد و شاید هم سخن گفتن پیرامون آن ملال آور باشد و لیکن هنوز جا دارد که بیان شود که چرا یک ارزش و هنجار دینی امروزه در جامعه اسلامی و در میان مردم مسلمان به راحتی از میان برداشته می شود و یا منصفانه تر بگوییم کم رنگ می شود و آب هم از آب تکان نمی خورد؟
چند پاسخ به این سوال می توان داد؛ از جمله اینکه:

1: سست شدن اعتقادات مذهبی در اثر هجمه دستگاه کفر و شیطان با دینداران: یعنی وقتی اعتقادات در جان انسان نفوذ نکرده باشد با شبهه ای اعتقادات انسان متزلزل شده و در نتیجه در رفتار فرد خود را نشان می دهد.
ولی اگر اعتقادات در جان انسان نفوذ کرده باشد و باور قبلی پشتوانه اعتقادات باشد مصداق این روایت شریف می شود که می فرماید: «مؤمن از کوه محکم ‏تر است؛ زیرا کوه را (با کلنگ و امثال) آن جدا مى ‏کنند، اما با هیچ وسیله (و نیرو و قدرتى) نمى‏ توانند از دین مومن کم کنند».[1]

2: تقلید از فرهنگ بیگانگان: بسیاری از مسلمین خود را از فرهنگ غنی اسلام بی نیاز می بینند و به قهقراء سیر کرده و دست نیاز بسوی غربی دراز می کنند که تزلزل در فرهنگشان موج می زند.
گمان بسیاری از خودباختگان و شیفتگان جوامع غربی این است که با تشبه به انسان های غربی می توانند هویت از دست رفته خود را بازیابی کنند که البته پنداری خام بیش نیست. در نهایت کثیری از انسان های به ظاهر متمدن در صدد آن هستند کمبود خود را با در آمیختن با فرهنگ غربی جبران نموده و لذا به مظاهر کفر و شرک متمسک می شوند.

3: احکام اسلام داری زمان است و زمان رعایت و حفظ حجاب گذشته است: ولی این تصور اشتباه است چرا که در روایت آمده است: «حَلَالُ‏ مُحَمَّدٍ حَلَالٌ أَبَداً إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَ حَرَامُهُ حَرَامٌ أَبَداً إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ».[2] حلال و حرام (غیر از احکام ثانویه که شرایط خاص خودش را دارد) موقت و دارای زمان نیست و برای همه ی ازمنه و امصار آمده است.
و یکی از ضروریات دین که جزء واجبات شمرده می شود؛ حجاب است. آیت الله سیستانی می فرماید: «حجاب بر بانوان واجب است ولو اینکه بی حجابی وی موجب به گناه افتادن دیگری نشود».[3] یعنی وجوب حجاب و پوشش مختص زنان صدر اسلام نبوده و برای همه ی مسلمانان و در همه زمان ها است.

4: تساهل و تسامح در امور دینی: بدین ترتیب که پندار برخی ها این است که چون با خدای ارحم الراحمین طرف هستیم لذا رحمت پروردگار مجوز هر گناهی شده و نهایتا با اظهار ندامت جبران مافات کرده و مورد لطف حضرت حق قرار می گیریم.
اما واقع آن است که خداوند ارحم الراحمین، اشد المعاقبین هم است و اینطور پنداشتن که چون رحمت دارد پس می توان هر گونه با دستوراتش معامله کرد اباحه گری بیش نیست. علاوه بر آنکه بسیاری از گناهان با اظهار پشیمانی جبران نمی شوند. گناه اجتماعی که اثرش در جامعه منتشر شده چگونه با اظهار ندامت فردی قابل بخشایش است؟

5: تبعیت از مد: که از همه ی عوامل گذشته سست تر و سخیف تر است، چرا که شان و منزلت انسان بیش از آن است که خود را نادانسته تابع و هم شکل کسانی کند که آنها هم قدر و جایگاه خود را نمی دانند و بنام مد خود را هر شکلی در می آورند. اما باید دانست به تعبیر امیر المومنین(علیه السلام): «هر کس خود را شبیه گروهی کند از آنها شمرده می شود». [4]  
در نتیجه اینگه هر گناهی، معلول علتی است، و ما در اینجا فقط چند علت از عوامل بی حیایی و بی عفتی را بطور خلاصه ذکر کردیم. 

- - - - - - - - - -
پی نوشت:
[1]. «فانّ المؤمن اعزّ من الجبل، یستقل منه بالمعاول، والمؤمن لا یستقلّ‏ من دینه‏ بشى».  بحارالانوار. مجلسی. طبع بیروت. ج 97. ص 92. ح 89. 
[2]. الكافي (ط - الإسلامية) / ج‏1 / 58 / باب البدع و الرأي و المقاييس ..... ص : 54.
[3]. سایت آیت الله سیستانی.
[4]. وَ عَنْ عَلِيٍّ علیه السلام أَنَّهُ قَالَ: «مَنْ‏ تَشَبَّهَ‏ بِقَوْمٍ‏ عُدَّ مِنْهُمْ». دعائم الإسلام. ابن حيون، نعمان بن محمد مغربى‏. ج‏2 . فصل ذكر من يجوز شهادته و من لا يجوز شهادته ..... ص : 509. 

کلمات کلیدی: 

نظرات

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
11 + 1 =
*****