چکیده:«دو چيز است كه تنها كسى كه آن دو را از دست داده، قدر و قيمتش را مى داند: جوانی و سلامتی.»
شاخه ای از یک درخت سبز قابلیت تغییر و انعطاف پذیری دارد، اما وقتی که همین درخت خشک شد شاخه هایش را اگر بخواهی صاف کنی می شکند. انسان هم اینگونه است؛ یعنی تغییر پذیری و اصلاحش در ابتدای سنین بلوغ که هنوز خیلی غرق در مادیات نشده است راحت تر است از زمان میانسالی و پیری، که تقریبا اصلاح پذیر نیست.
بنابراین یکی از دوره های پر اهمیت در زندگی هر انسانی، دوره نوجوانی و جوانی است. ورود به دوره ای که فرق اساسی با گذشته و آینده دارد. مرحله ای که تقریبا شخصیت شکل گرفته انسان کامل می شود.
مرحوم امام راحل در سفارشی، اهمیت این دوره را این گونه متذکر می شوند:
به قدر ميسور در رفع حجب و شكستن اقفال، براى رسيدن به آب زلال و سرچشمه نور كوشش كن.
تا جوانى در دست توست، كوشش كن در عمل و در تهذيب قلب و در شكستن اقفال و رفع حجب؛ كه هزاران جوان كه به افق ملكوت نزديك ترند موفق مى شوند و يك پير موفق نمى شود.
قيد و بندها و اقفال شيطانى، اگر در جوانى غفلت از آنها شود، هر روز كه از عمر بگذرد، ريشه دارتر و قوى تر شوند.
از مكايد بزرگ شيطان و نفس خطرناك تر از آن، آن است كه به انسان وعده اصلاح در آخر عمر و زمان پيرى دهد و تهذيب و توبه الى الله را به تعويق مى اندازد براى زمانى كه درخت فساد و شجره زقوم قوى شده و اراده و قيام به تهذيب، ضعيف بلكه مرده است.[1]
از ویژگی های نوجوان این است که زمینه پذیرش و دریافت بهتری دارد، کما اینکه در وصیت امام علی (علیه السلام) به فرزندش آمده است که : «دل نوجوان مانند زمين آماده است كه هر بذرى در آن افشانده شود، مى پذيرد.» [2]
و بهتر آن است که انسان در این ایام مشغول چیزهایی باشد که بتواند برای این سوال ( که در قیامت از انسان می پرسند)
جوانیت را در چه راهی فنا کرده ای؟ [3] پاسخ مناسبی داشته باشد.
چرا که زندگی مانند چرخ و فلکی ست که در حال چرخش است، و نقطه اوج آن دوره نوجوانی و جوانی است، و هرچه سن آدمی بیشتر می شود این چرخ و فلک در حال افول و حرکت رو به پایین است که در نهایت هم متوقف می شود. و انسان وقتی به انتهای مسیر رسید حسرت لحظات بالا نشینی را می خورد.
و قیمت این سنین هم زمانی درک می شود که دیگر خبری از آن نیست. لذا امام على (عليه السلام) مى فرمايد: «دو چيز است كه تنها كسى كه آن دو را از دست داده، قدر و قيمتش را مى داند: جوانی و سلامتی.» [4]
- - - - - - - -
پی نوشت
[1] صحيفه نور، ج 22، ص 344
[2] نهج البلاغه(صبحی صالح)، سید رضی، ص393 ، نامه 31
[3] خصال شیخ صدوق، ج1 ، ص 253، ح 125
[4] غررالحکم، ج1، ص449