سوال اعتقادی: آیا شخص باایمانی که در وجود خدا شک کرده، کافر است؟

با عرض سلام و ادب خدمت شما

شک به آن صورتی که در سوال ذکر شده، قطعا نه مصداق کفر است و نه مصداق ارتداد؛ زیرا هر مومنی که به مقام یقین و درجات بالای ایمان نرسیده باشد، ممکن است با وسوسه‌های شیطانی لحظه‌ای دچار شک شده و دوباره متلفت گشته و به عبودیت و بندگی خدا برگردد.

اگر شکِ لحظه‌ای از اسباب کفر و ارتداد باشد، باید بگوییم غالب مومنین کافر و مرتد هستند؛ زیرا کمتر کسی پیدا می‌شود که و لو برای لحظاتی دچار شک در وجود خدا نشده باشد.

در روایات ما هم بر این موضوع تاکید شده که گاهی شیطان درباره خدا به انسان القاءاتی کرده و فکر و ذهن مومن را با افکار اینچنینی مواجه می‌سازد؛ به‌گونه‌ای که می‌ترسد نکند دچار کفر شده باشد.[کافی، ج2، ص425] از فضای اینگونه روایات به خوبی پیداست که هرکسی ممکن است دچار افکار این‌چنینی بشود و البته مهم آن است که در این افکار استقرار پیدا نکرده و از کنارش با یک استغفرالله عبور کند.

در واقع آن شکی که موجب کفر و ارتداد است، شکی است که موجب انکار خدا به صورت کلی شده و انسان به طور کلی از اعتقاد به خدا برگردد و دین و اعتقادات را کنار بگذارد، البته در همین صورت هم اگر انسان برگشته و توبه کند، توبه‌اش قبول می‌شود و احکام ارتداد تنها در صورتی در حق او جاری می‌شود که دست به تبلیغات منفی و علنی بر علیه دین زده و تخم شک و تردید را در وجود دیگران نیز انداخته باشد.