سوال اعتقادی: چرا ما بعضی نمازها را بلند و بعضی را آهسته می‌خوانیم

با سلام و عرض ادب خدمت شما کاربر محترم 

در مورد جهر و اخفات در نماز باید به چند نکته اشاره کرد: 
یک. اینکه در نماز ظهر و عصر باید نماز آهسته خوانده شود و نماز مغرب و عشا و صبح باید بلند [با صدای جوهردار] خوانده شود، حکمت‌هایی دارد که بسیاری از آن‌ها بر ما پوشیده است؛ بنابراین باید گفت: این امر تعبدی است و چون خدا فرموده می‌پذیریم؛ ما  لذا پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود: «صلّوا كما رأیتمونى اصلّی؛ همانطوری که من نماز مى‌خوانم، شما نیز بخوانید». 

دو. هر چند علت جهر خواندن نمازهای صبح و مغرب و عشا را به دلیل شب بودن و نبودن روشنایی و برای رسیدن صدا به مردم ذکر کرده‌اند و برخی دیگر نیز به دلیل اوج روشنایی گفته‌اند نماز ظهر و عصر آهسته خوانده می‌شود؛ ولی علت اصلی آن برای ما معلوم نیست. 

امام رضا علیه‌السلام فرمود: نمازهایی که بلند خوانده می‌شود، هنگامی است که هوا تاریک است؛ بنابراین لازم است که صدا را در نماز بلند نمود، تا هر شخصی که از آن حوالی عبور می‌نماید، متوجه برقراری نماز گردد و اگر می‌خواهد با آنها نماز بخواند، به ایشان بپیوندد؛ چون بدینوسیله حتی اگر به دلیل تاریکی، نمازگزاران را مشاهده ننماید، با شنیدن صدای آن‌ها به برقراری نماز جماعت پی خواهد برد. اما در نمازهایی که بلند خوانده نمی‌شود، به دلیل روشنایی روز، این ضرورت وجود نداشته و بدون این که صدایی شنیده شود، می‌توان محل برقراری نماز را پیدا نمود.[وسائل‌الشیعه، ج 6، ص 82]

سه. اینکه در نماز جماعت باید ساکت بود تا صدای امام جماعت به مأمومین برسد؛ ولی اگر امام جماعت چنان اخفات بخواند که حتی خودش نیز نشنود، به نظر برخی از مراجع تقلید نماز اشکال دارد.
البته غالبا ائمه جماعت طوری نماز می‌خوانند که خودشان متوجه می‌شوند؛ ولی گاهی مأمومین که پشت سر آن‌ها هستند، نمی‌شنوند و این اشکال ندارد و نماز صحیح است. 

بنابراین آیه که نه بلند و نه آهسته را بیان کرده است مراد از بلند، نوعی داد زدن است و آهسته طوری است که خودش هم نشنود. 

لذا جمع بین آیه و روایات این است که جهر یعنی نماز را طوری بخواند که صدا دارای جوهره باشد و مراد از آهسته خواندن این است که صدا جوهره نداشته باشد؛ ولی طوری هم نباشد که در حال عادی، خودش هم نشنود. 

برای مطالعه بیشتر به لینک‌های زیر مراجعه کنید. 
https://btid.org/fa/news/111099
https://btid.org/fa/news/253500