سوال اعتقادی: چه عواملی می‌تواند مانع رسیدن خیرات به اموات شود؟

همچنین عرض سلام و ادب خدمت شما داریم، انشاءالله که مشمول دعای ویژه امام زمان ارواحنافداه باشید.

خداوند روح پدر و مادر عزیزتان را غریق رحمت خود گرداند.

در پاسخ به سوال حضرتعالی باید عرض کنیم که توجه داشته باشید این تجربه‌ها، تجربه‌هایی صرفا ناقص هستند که گاها بیانگر تنها جنبه‌ای از جنبه‌های عالم برزخ بوده و به هیچ‌وجه نمی‌توانند معیار تعیین واقعیت آن عالم قرار بگیرند.

معیار کامل در تشخیص واقعیت آن عالم، تنها قرآن و کلام معصومین علیهم‌السلام است، چراکه مستند به بیان موجوداتی است که به تمام حقایق عالم برزخ و قیامت احاطه دارند.

بر اساس روایات ما هر عمل صالحی که بازماندگان به نیت اموات خود انجام دهند، به آنها رسیده و برایشان نافع است.

امام صادق علیه‌السلام فرمودند:  «إِنَّ اَلصَّلاَةَ وَ اَلصَّوْمَ وَ اَلصَّدَقَةَ وَ اَلْحَجَّ وَ اَلْعُمْرَةَ وَ كُلَّ عَمَلٍ صَالِحٍ يَنْفَعُ  اَلْمَيِّتَ حَتَّى إِنَّ اَلْمَيِّتَ لَيَكُونُ فِي ضِيقٍ فَيُوَسَّعُ عَلَيْهِ وَ يُقَالُ هَذَا بِعَمَلِ اِبْنِكَ فُلاَنٍ وَ بِعَمَلِ أَخِيكَ فُلاَنٍ أَخُوكَ فِي اَلدِّينِ»؛ «نماز، روزه، صدقه، حج، عمره و هر عمل صالحی به میت نفع می‌رساند تا جایی که ممکن است میت در تنگنا باشد و به واسطه این کارها در گشایش قرار بگیرد و به او گفته می‌شود که مثلا این از طرف فلان فرزندت یا فلان برادر دینیت بوده است». [بحارالانوار، دار احیاء التراث، ج85، ص311]

همانطور که پیداست حضرت در این فرمایش خود مطلق اعمال صالح را از طرف مطلق اشخاص برای میت نافع دانسته و آن را مقید به یک عمل خاص با ویژگی های مخصوص و از طرف شخص خاصی ننموده‌اند.

تا جایی این اعمال صالح به میت نفع می‌رساند که در روایات ما فرموده‌اند اگر فرزندی قرآن را از رو بخواند، موجب تخفیف برای پدر و مادرش می‌شود، حتی اگر آن دو کافر از دنیا رفته باشند. [همان، ج89، ص196]

این روایت هم هیچ قیدی ندارد.

اما اینکه چرا چنین مطلبی که خلاف فضای روایات است، از زبان تجربه‌گر نقل شده می‌تواند دلایلی داشته باشد:

از جمله اینکه ممکن است تجربه‌گر تمام آنچه را دیده کامل در ذهن نداشته و تمام آن را با جزئیاتش برای ما نقل نکرده باشد یا آن کسی که مطلب را در آن عالم، به تجربه‌گر گفته، با تمام جوانبش به او نگفته باشد و یا برای بزرگ کردن کارِ خاصِ تجربه‌گر در دنیا و نشان دادنِ اثر آن، بر روی جنبه خاص فعل او توجه ویژه‌ای شده باشد تا اثر آن کار در نگاه او بیش از پیش عظمت پیدا نماید.

علاوه بر این، گاهی برخی از مردم در واقع برای میت کاری انجام نمی‌دهند، بلکه صرفا از روی ریا و برای حفظ آبروی خود کاری می‌کنند، مانند همین مراسم و غالب ختم‌های پس از مرگ میت که عموما صاحبان عزا برای حفظ آبروی خود و بستن دهان مردم آن را برگزار می‌کنند و نه برای شادی روح میت. بدیهی است که کاری که برای ریا و تظاهر انجام شده نه برای میت، به روحِ او هم نخواهد رسید، زیرا هدف اشخاص از آن کارها، خوشحال کردنِ میت نبوده است، بلکه آن کار را تنها برای حفظ ظاهر و پر کردن چشم اطرافیان انجام داده‌اند.

اما کاری که برای خوشحالی میت انجام شود، قطعا به روح او خواهد رسید و لو اینکه اندک باشد و در آن شکی وجود ندارد.