بعضي از كارها هرچند موجب بطلان روزه در فقه اصغر نيست، ولي سبب باطل شدن آن در فقه اكبر مي شود و مانع وصول به باطن مي باشد.
روزه دار واقعي كسي است كه تمام اعضاء و جوارح و قلب و فكر و روح او روزه باشد و از تمام محرمات الهي و مكروهات بپرهيزد، بستن دهان و ترك خوردن و آشاميدن كافي نيست، بلكه بايد از كليه امور دنيوي و غير الهي بريد، از طبيعت و ملك گذشت تا بتوان به باطن و ملكوت روزه كه حقيقت روزه همان است، رسيد و روزه دار واقعي شد.
قال رسول الله(ص):
الصيام اجتناب المحارم كما يمتنع الرجل من الطعام و الشراب
[بحارالانوار/ج96/ ص289]
«روزه اجتناب از حرام هاست چنانكه مرد از خوردن و آشاميدن خودداري مي كند.»
قال اميرالمؤمنين(ع):
ليس الصوم الامساك عن المأكل و المشرب، الصوم عن كل ما يكرهه الله سبحانه.
[شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد/ ج20/ ص299]
«روزه خودداري كردن از خوردن و آشاميدن نيست، روزه خودداري كردن است از آنچه كه خداي سبحان نمي پسندد.»
براي رسيدن به باطن و حقيقت روزه بايد از تمام چيزهايي كه خداي سبحان نمي پسندد و رضايت او در آن نيست، دوري كرد؛ زيرا تقرب و لقاء كه باطن عبادت است، با كارهائي كه او نمي پسندد حاصل نمي شود و اين كارها در ظاهر اظهار تقرب است ولي در واقع موجب تبعد و دوري از خداست.
در اينجا به برخي از مبطلات روزه دز فقه اكبر اشاره مي نماييم:
1) غيبت
2) دروغ
3) سخن چيني
4) نگاه به نامحرم
5) قسم دروغ
6) نافرماني از امام
7) تمرد از مولي
8) نشوز زن
9) عاق والدين
10) ظلم و ساير محرّمات الهي
قال رسول الله(ص):
اذا اغتاب الصائم افطر [جامع الاحاديث/ج9/ص192]
« روزه دار چون غيبت كند روزه اش را افطار كرده است.»
قال الرضا(ع):
اجتنبوا الغيبة و احذروا النميمة فانهما يفطران الصائم
[جامع الاحاديث/ ج9/ ص192]
« از غيبت و سخن چيني اجتناب كنيد، زيرا آنها روزه را باطل مي كند.»
قال رسول الله (ص):
خمس خصال يفطرن الصائم و ينقض الوضوء، الكذب و الغيبة و النميمة و النظر بشهوة و اليمين الكاذبة [نهج الفصاحة/ حديث 1459]
« پنج خصلت است كه روزه را باطل و وضو را مي شكند، دروغ و غيبت و سخن چيني و نگاه شهوت انگيز و قسم دروغ.»
قال الصادق(ع):
لا صيام لمن عصي الامام و لاصيام لعبد آبق حتي يرجع و لا صيام لامرأة ناشزة حتي يتوب و لاصيام لولد عاق حتي يبر. [وقايع الايام/كتاب الصيام/ص432]
« روزه نيست براي كسي كه امام و پيشواي خود را نافرماني كند و بنده فراري تا برگردد و زن ناشزه(زني كه خود را در اختيار شوهرش قرار نمي دهد) تا توبه كند و عاق والدين تا اينكه
نيكي كند(به پدر و مادرش).»
قال ابا جعفر(ع):
ان الكذبة لتفطر الصائم و النظرة بعد النظرة و الظلم كلّه قليله و كثيره
[وسائل/ ج10/ ص164]
« دروغ روزه را باطل مي كند و نگاه پشت سر هم (به نامحرم) و تمام اقسام ظلم كم باشد يا زياد.»
قال رسول الله(ص):
من تأمل خلف امرءة حتي يتبيّن له حجم عظامها من وراء ثيابها و هو صائم فقد افطر
[سفينة البحار/ ج2/ ص65]
« هر كس روزه باشد و در پشت سر زني دقت كند كه از روي لباس حجم استخوان هاي او را بررسي نمايد، افطار كرده است(روزه او باطل است).»
...........................................................................................
منبع : اسرار روزه/ محمد نيكنام عربشاهي/ ص49-50