19:56 - 1396/11/22
کتب اربعه به چه کتابهایی گفته می‌شود؟ نویسندگان آنها چه افرادی بودند و چه موضوعاتی در آنها جا گرفته است؟
-------------------------------------
کاربران محترم مي‌توانيد در همين بحث و يا مباحث ديگر انجمن نيز شرکت داشته باشيد: http://www.btid.org/fa/forums
سوالات خود را هم از طريق اين آدرس ارسال کنيد: http://www.btid.org/fa/node/add/forum
تمامي کاربران مي‌توانند با عضويت در سايت نظرات و سوالاتي را که ارسال ميکنند را به عنوان يک رزومه فعاليتي براي خود محفوظ نگه‌دارند و به آن استناد کنند و همچنین نظراتشان جهت نمایش، دیگر منتظر تایید مدیرانجمن نیز نباشد؛ براي عضويت در سايت به آدرس مقابل مراجعه فرمائيد: www.btid.org/fa/user/register
انجمن‌ها:
http://btid.org/node/130078
به چهار کتاب حدیثی که در بین شیعیان از اعتبار بالایی برخوردار است و بسیار مورد توجه علماء و فقهاء قرار گرفته کتب اربعه می‌گویند. در ادامه به طور اختصار با آنها آشنا می‌شویم:
۱) الکافی
الکافی که بیشتر آن را با نام کافی می‌شناسند؛ نوشته ابوجعفر محمد بن یعقوب کلینی است. ایشان در سال ۳۲۹ قمری وفات یافتند و با برخی از راویان و شاگردان امام هادی و امام حسن عسکری(علیهماالسلام) هم دوره بوده و زندگانی ایشان در دوران غیبت صغری قرار گرفته است؛ چرا که سال تولد ایشان در حدود سال ۲۵۵قمری بیان شده است. ثقة الاسلام کلینی برای نگارش الکافی ۲۰سال رنج و زحمت کشیدند و بیش از ۱۵۰۰۰روایت را در آن جای دادند. این کتاب در سه بخش اصلی به صورت زیر تقسیم بندی شده است:
الف) اصول کافی، مشتمل بر کتاب عقل و جهل، کتاب فضل علم، کتاب توحید، کتاب حجة، کتاب ایمان و کفر، کتاب دعا، کتاب فضل قرآن و کتاب عشرة یا سبک زندگی
ب) فروع کافی، مشتمل بر ابواب فقهی مانند کتابهای: طهارت، حج، جهاد، نماز، روزه، زکات و صدقه، امر به معروف و نهی از منکر، دیات و...
ج) روضه کافی که مشتمل بر احادیث گوناگون در ابواب مختلف که در دو قسمت اصول و فروع کافی جا نگرفته است. مانند موضوعاتی چون: توصیه‌ها و اندرزهای ائمه اطهار)علیهم‌السلام)، رؤیا و انواع آن، دردها و درمان‌ها، کیفیت آفرینش جهان هستی و برخی از پدیده‌های آن، تاریخ بعضی از انبیای الهی و...
امروزه بیشتر اصول کافی به صورت عمومی و با چاپ و نشرهای گوناگون منتشر شده و در اختیار اهل کتاب قرار می‌گیرد؛ ولی نباید فراموش کرد که این تنها قسمتی از کتاب شریف کافی است؛ چرا که تنها متن عربی و بدون ترجمه کتاب کافی طبق انتشارات دارالكتب الاسلاميه مشتمل بر ۸ جلد مي باشد دو جلد اول اصول كافي و ۵ جلد ديگر فروع و جلد پاياني نيز روضه كافي است.
۲) من لا یحضره الفقیه
نوشته ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی مشهور به شیخ صدوق متوفی سال ۳۸۱قمری است. کتابی که به قصد راهنمایی افرادی که دسترسی به فقیه ندارند؛ نگاشته شده و حدود ۶۰۰۰حدیث در آن جا گرفته و تمام ابواب فقهی را گویاست. این کتاب برخلاف الکافی، تنها بر فروعات فقهی پرداخته و در زمینه احکام عملی است. این کتاب نیز در چهار مجلد به همت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به چاپ رسیده است.
۳) تهذیب الاحکام
کتاب تهذیب نوشته ابوجعفر محمد بن حسن طوسی است. شیخ طوسی در سال ۴۶۰قمری وفات یافته و ده‌ها سال پس از ثقة الاسلام کلینی و شیخ صدوق می‌زیسته است. این کتاب، مانند دو کتاب دیگر، مجموعه‌ای حدیثی و روایی است. در این کتاب ضمن بیان احادیث فقهی از بحث طهارت تا دیات، به مباحثی اصولی و رجالی نیز پرداخته شده و تعداد احادیث آن به ۱۳۵۹۰ حدیث در ۳۹۳ باب می‌رسد.
این کتاب با هدف ذکر مستندات قطعی هر مسئله و احادیث آن و در شرح و توضیح المقنعه اثر شیخ مفید و به دستور ایشان نگاشته شده است و به همت دار الکتب الاسلامیه در ۱۰ مجلد چاپ شده است.
۴) الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار
این کتاب که با عنوان استبصار شناخته می‌شود؛ نوشته دیگر شیخ طوسی است و پس از تهذیب به رشته نگارش در آمده است. در این کتاب شیخ طوسی به تمام ابواب فقهی نپرداخته و فقط احادیث فققهی‌ای را که متعارضی داشته آورده و به حل و فصل آن تعارض و چگونگی برطرف کردن تعارض و اختلاف بین احادیث پرداخته است. این کتاب شامل ۵۵۱۱ روایت است و آن را نیز دارالکتب الاسلامیه در پنج مجلد به چاپ رسانده است.
خلاصه
کتب اربعه شیعه، کتابهایی برپایه احادیث هستند. کتابهایی که تمام مسائل شرعی در آن با زبان روایات آمده و یک مرجع تقلید برای استخراج احکام شرعی می‌بایست به آنها مراجعه کند.