یکی از متون پهلوی، دینکرد - دانش نامه ی زرتشتی - هست که شامل نه کتاب میشه که کتابهای اول و دوم و نیمی از سوم از بین رفته. در کتاب هفتم دینکرد اول به تولد زرتشت و معجزههاش و در ادامه هم به احیای دین زرتشت توسط فرزندانش پرداخته.
همچنین زند بهمن یسن از متونیه که آموزه ی منجی را شرح داده.
متون اوستایی تنها سه منجی موعود زرتشت رو معرفی میکردن، اما متون پهلوی از زمان و مکان ظهور، علائم ظهور و ویژگیهای دوران ظهور منجیها واضح تر سخن گفته.
توی دوره ساسانی با گسترش آیین زرتشت به سرزمینهای غربی و نفوذ مکتب زروانیسم باعث شد که آموزهی منجی در متون پهلوی در چارچوب هزاره گرایی (سال کیهانی) مطرح بشه.
(هزاره گرایی اینه که اومدن عمر جهان رو به هزار سالهها تقسیم کردن که هر کدوم یه ویژگیهایی داره)
با اینکه متون زرتشتی در تعداد هزارهها اختلاف دارند، برخی نه هزارسال و برخی دوازده هزار سال گفته اند؛ اما عمر جهان از اول تا آخر را به چهار تا «سه هزار سال» تقسیم کردهاند.
سه هزار سال اول:
در سه هزارهی اول، اهورامزدا مینوامشاسپندان و ایزدان را خلق میکنه و در اواخر همین هزارهها اهریمن حمله میکنه و اهورامزدا با خواندن دعای اهونور – مقدسترین دعای زرتشتیان- باعث میشه اهریمن بیهوش بشه و در طول سه هزار سال دوم در دوزخ بیهوش بمونه.
سه هزار سال دوم:
در ابتدای این سه هزاره، اهورامزدا اول امشاسپندان و بعد ایزدان را آفرید و بعدش هم پدیدههای گیتی را. اون در یک سال و شش مرحله، شش پدیده اصلی را آفریده که عبارتند از: آسمان، آب، زمین، گیاه، جانور، انسان. اهریمن هم در این دوران دیوان را میسازه.
در پایان سه هزارهی دوم همدستان اهریمن که از بیهوشی اون عذاب میکشیدند اونو بیدارش میکنن.
سه هزار سال سوم:
این سه هزاره دوران جنگ میان اهریمن و اهورامزداست. در پایان سه هزارهی سوم، دورهی به کمال رسوندن جهان اتفاق میافته و زرتشت ظهور میکنه.
سه هزار سال چهارم:
آخرالزمانه که در این سه هزاره، در رأس هر هزار سال فردی از نسل زرتشت (سوشیانتها) خواهد آمد!
منبع:
برداشت از کتاب گونه شناسی اندیشه منجی موعود در ادیان، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، چاپ اول، بهار 1389.