دو ویژگی مهم و سرنوشت ساز درجوان

دوران جوانی از اهمیت ویژه ای برخودار است، جوان در این دوران دو ویژگی مهم دارد که ممکن است موجب سعادت و ترقی و یا شقاوت و سقوط وی شود؛ یکی تنش روانی و دیگری گرایش به معنویت و دین می باشد.

تنش روانی

آنچه از روایات ائمه(ع) و سپس نظرات روانشناسان و صاحب نظران بر می آید حکایت از آن دارد که یکی از ویژگی های دوره جوانی تنش های روانی شدید است.

در روایتی از پیامبر(ص) جوانی نوعی دیوانگی معرفی شده است.
قال رسول الله (ص) الشَّبَابُ‏ شُعْبَةٌ مِنَ الْجُنُونِ. (من لا يحضره الفقيه، ج‏4، ص: 377)

"استانلی هال" از آن به دوران طوفان و فشار یاد می کند؛ "پیاژه" جوانی را دوره آشوب درونی و انقلاب شخصی می نامد، "لوین" آن را دوره بی سر و سامانی می خواند و"افلاطون" جوان را شراب زده توصیف می کند.

این مستی جوانی قدرت تفکر و دور اندیشی را از جوان می گیرد و او را به کارهای نادرست می کشاند حتی ممکن است با اندک تبلیغات دلفریبی مجذوب عقاید باطل و گروه های انحرافی شود.
 

گرایش به دین و معنویت

جوان تمایل زیادی به امور معنوی و دینی دارد.

امام صادق(ع) می فرماید: «عَلَيْكَ‏ بِالْأَحْدَاثِ‏ فَإِنَّهُمْ‏ أَسْرَعُ إِلَى كُلِّ خَيْرٍ». (کافی ج8 ص 93) جوانان را دریابید زیرا آنان شتاب بیشتری نسبت به هر امر نیکویی دارند.

روانشناسان نیز علاقه مندی به دین را از جمله ویژگی های دوره نوجوانی و جوانی می دانند:
"استانلی هال" معتقد است که در 16 سالگی حداکثر احساسات مذهبی به چشم می خورد، "ژان پیاژه" نیز بر این باور است که مسائل مذهبی بیشتر در دوره جوانی ارزش پیدا می کنند و در نظام های زندگی ادغام می شود.

دین خواهی و گرایش جوانان به دین در حدی است که گاه حتی به افراط کشیده می شود و از اعتدلال خارج می شود و موجب دین گریزی می شود لذا نیاز به اعتدلال دارد.

امام صادق(ع) فرمودند: در نوجوانی به شدت به عبادت خدا مشغول بودم پدرم که چنین وضعی را دید مرا باز داشت و فرمود پسرم به خود سختی نده و جانب اعتدلال و وضعیت روحی و روانی خویش را رعایت کن زیرا خداوند اگر بنده ای را دوست داشته باشد به عبادت کم او هم راضی است.(کافی ج2 ص 87)

به هرحال دین پذیری و حقیقت جویی جوان را نباید بی آسیب دانست به ویژه آنکه چون در آغاز دوره جوانی دستخوش تحولات و تنش های روحی شدید است بنابراین امکان جذب شدن به دسته ها و گروههای فکری و عقیدتی که بهره ای از حق ندارند ولی اسم حق و حقیقت را با خود یدک می کشند وجود دارد.

نتیجه

اگر معنویت جوان توانست تنش های روانی را کنترل کند می تواند او را به کمالات  برساند و الا اگر این تنش روانی، ثبات فکری و عقیدتی را از جوان گرفت و به نیروی معنوی درونی خود پاسخ اشتباه داد و در واقع به دنبال انحرافات  معنوی و عرفانهای کاذب رفت موجب سقوط وی می شود. لذا توجه به ویژگی های جوان و برخورد صحیح با جوان و هدایت آنان خصوصا با تعلیم و تربیت دینی مهمترین وظایف مربیان و والدین می باشد.