گره گشایی اقتصادی با پشتیبانی و مانع زدایی از تولید

اگر بخواهیم یک اقتصاد توانمند و پویا داشته باشیم باید  نگاه ما به درون و توان داخلی کشور باشد و بتوانیم از ظرفیت داخلی حداکثر استفاده را داشته باشیم. اقتصاد مقاوم آن‌وقتی است که ما در داخل، ظرفیت ایجاد کنیم. در قرآن کریم به یکی از ابتکارات داخلی اشاره می‌کند که در سایه آن هم اشتغال‌زایی ایجاد شده و هم ابتکار و نوآوری و هم امنیت پایدار؛ در هنگامی که حضرت ذوالقرنین از ظرفیت درونی و مردمی استفاده می‌کند تا سدی مستحکم ساخته شود تا از نفوذ دشمنان یعنی یأجوج و مأجوج گرفته شود: «فَأَعِينُونِي بِقُوَّةٍ أَجْعَلْ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ رَدْمًا آتُونِي زُبَرَ الْحَدِيدِ ... آتُونِي أُفْرِغْ عَلَيْهِ قِطْرًا »[1] شما با من به قوت بازو کمک کنید (مرد و کارگر از شما، وسایل و هزینه آن با من) تا سدی محکم برای شما بسازم (که به کلی مانع دستبرد آنها شود). برایم قطعات آهن بیاورید... برایم مس گداخته آورید تا بر آن فرو ریزم. در این نوشتار تلاش داریم به  برخی از موانع تولید که رشد آن را متوقف می‌کند به اختصار بیان کنیم:

گره گشایی اقتصادی با پشتیبانی و مانع زدایی از تولید
1- بها دادن به کالا و مارک‌های خارجی
یکی از مواردی که مانع رشد تولید است بها دادن به کالا و مارک‌های خارجی  است. آن ملتی که بخواهد مایحتاج خود را از بین مارک‌های خارجی انتخاب کند و آن را به رخ دیگری بکشد این مسابقه و این چشم‌هم‌چشمی‌ها از نگاه قرآن کریم نهی شده است: «وَلَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ»[2] و هرگز چشمان خود را به نعمتهای مادّی، که به گروه‌هایی از آنان(کافران) داده‌ایم، میفکن! اینها شکوفه‌های زندگی دنیاست؛ تا آنان را در آن بیازماییم. یکی از اهداف استکبار خوار کردن مردم، سلطه بر مردم، بهره‌کشی و استفاده از منابع آن‌ها است و حال آنکه مؤمنان، حقِ پذيرفتن سلطه كافران را ندارند، و سلطه‌پذيرى نشانه نداشتن ايمان واقعى است : «وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا[3] و خداوند هیچ گاه برای کافران نسبت به اهل ایمان راه تسلّط باز نخواهد نمود.» بنابراین هر رفت و آمد و قراردادى كه راه نفوذ كفّار بر مسلمانان را باز كند حرام است. پس مسلمانان بايد در تمام جهات سياسى، نظامى، اقتصادى و فرهنگى از استقلال كامل برخوردار باشند.

2- عدم امنیت اقتصادی
شرط سرمایه‌گذاری و ایجاد ثروت، امنیت است جبهه‌‌ی استکبار نمی‌خواهد سرمایه‌گذاری و ایجاد ثروت در این کشور صورت  بگیرد، لذا سعی می‌کنند با امنیت مقابله کنند. عدم امنیت، امنیت بازار را برهم خواهد زد و از ثبات برخوردار نخواهد شد در نتیجه تولیدکننده و سرمایه‌گذار، دچار تلاطم بازار خواهد شد و همچنین نیرو و توان و انگیزه لازم برای ادامه کار را نخواهد داشت. خداوند متعال در قرآن کریم یکی از مؤلفه‌های تولید ثروت را داشتن نعمت امنیت می‌داند که امنیت اقتصادی نیز یکی از آن موارد خواهد بود. «وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا قَرْيَةً كَانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً يَأْتِيهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِنْ كُلِّ مَكَانٍ فَكَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللَّهِ فَأَذَاقَهَا اللَّهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ[4] و خدا بر شما حکایت کرد و مثل آورد مثل شهری را که در آن امنیت کامل حکمفرما بود و اهلش در آسایش و اطمینان زندگی می‌کردند و از هر جانب روزی فراوان به آنها می‌رسید تا آنکه اهل آن شهر نعمتهای خدا را کفران کردند، خدا هم به موجب آن کفران و معصیت طعم گرسنگی و بیمناکی را به آنها چشانید و چون لباس، سراپای وجودشان را پوشاند.» امیرالمؤمنین علیه السلام نیز بدترین شهرها را این چنین معرفی می‌کنند:«شَرُّ البِلادِ بَلَدٌ لا أمنَ فِیهِ وَ لا خِصبَ [5] بدترین شهرها، شهری است که در آن نه امنیت باشد، نه ارزانی.» بنابراین، اگر امنیت نباشد، فعالیت اقتصادی هم دیگر نخواهد بود؛ اگر امنیت نباشد، عدالت اجتماعی هم نخواهد بود؛ اگر امنیت نباشد، دانش و پیشرفت علمی هم نخواهد بود.

3- قاچاق کالا کمینگاه ضربه به تولید
یکی دیگر از موانع تولید می‌توان به قاچاق کالا اشاره کرد که می‌تواند ضربه های جبران ناپذیری به تولید و تولید کنندگان وارد کرد. ورود و خروج کالای قاچاق از آن جایی که تولید داخلی را از کار می‌اندازد و به تبع آن اشتغال ناسالم را ترویج می‌دهد، باعث می‌شود که عده‌ای به پول‌های بادآورده برسند و عده‌ای را ضعیف و بیچاره کنند چرا که وقتی اشتغال از رونق بیفتد، بیکاری جایگزین آن خواهد شد و به تبع آن جامعه دچار رکود شده که در این صورت وضع معیشت مردم در تنگنا و سختی قرار خواهد گرفت.
قاچاق کالا از مصادیق اکل به باطل می‌باشد که خداند متعال از آن نهی فرموده است: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْكُمْ [6] ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اموال یکدیگر را به باطل (و از طرق نامشروع) نخورید مگر اینکه تجارتی با رضایت شما انجام گیرد.»و حال آنکه در آیاتی دیگر امر به فراهم نمودن رزق حلال کرده است و رزق حرام را سفره پهن شده از ناحیه شیطان می‌داند. «یَا أَیُّهَا النَّاسُ کُلُوا مِمَّا فِی الأَرْضِ حَلالا طَیِّبًاوَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ [7] ای مردم! از آنچه در زمین است، حلال و پاکیزه بخورید! و از گامهای شیطان، پیروی نکنید!

4- احیاء پروژه‌های عمرانی و اصلاح سیستم مالیاتی
اگر جامعه‌ای بخواهد برای رونق تولید شکوفا شود و اقتصادی نو بنیان داشته باشد نمی‌تواند فقط به منابع خدادادی اکتفا کند بلکه باید کمر همت را ببندد و به توانمند سازی درونی خود بپردازد در قرآن کریم از زبان حضرت صالح علیه‌السلام آمده است: «هُوَأَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا[8]اوست که شما را از زمین آفرید، و آبادی آن را به شما واگذاشت.» در همین راستا باید برای احیاء پروژه‌های عمرانی که سال‌هاست نیمه کاره متوقف و رها شده دست به کار شد و با فعال‌سازی آن‌ها می‌توان به اشتغال‌زایی و رونق بنگاه‌های اقتصادی کمک کرد و همچنین اصلاح و بازنگری در سیستم مالیاتی و برخورد با کسانی که فرار مالیاتی دارند نیز می‌توان به رونق تولید کمک کرد. فرار مالیاتی از جانب کسانی که با مسلک قارون‌گرایانه زیر بار قانون نمی‌روند و با حالت غرور و تکبر از ثروت بی‌حساب خود دفاع می‌کنند و می‌گویند: «قالَ إِنَّما أُوتِیتُهُ عَلی عِلْمٍ عندی[9] این مال و ثروت فراوان به علم و تدبیر خودم به من داده شد!» بنابراین باید با این افراد برخورد شدید و سخت قانونی صورت بگیرد.

پی‌نوشت:
[1]. سوره کهف: آیات 96-95.
[2]. سوره طه: آیه 131.
[3]. سوره نساء: آیه 141.
[4]. سوره نحل: آیه 112.
[5].غرر الحکم و درر الکلم، ج 1، ص 580.
[6]. سوره نساء: آیه 29.
[7]. سوره بقره: آیه 168.
[8]. سوره هود: آیه 61.
[9]. سوره قصص: آیه 78.