- تعظیم شعائر در دوره معاصر روش های گوناگونی دارد.
اشاره
از درخشانترين جلوههاى تقوا و پایبندی شیعیان به باورهای اصیلشان، تعظيم شعائر مكتب أهل البيت (عليهم السلام) مىباشد كه در قالبهاى گوناگون به نمايش گذارده میشود. شعائر جمع شعيره به معناى دليل و علامت است. شعائر اللَّه يعنى امورى كه دليل و علامت و نشانه به سوى خداست و هر كسى كه میخواهد به خدا برسد، با آن دليل و نشانه میتواند به خدا برسد. يا اينكه مراد از شعائر اللَّه، شعائر دين خداست. يعنى هركس كه میخواهد به حقيقت دين خدا رهنمون شود برخى از امور، راهنماى اويند كه بايد آنها را تعظيم كرد و بزرگ داشت.[1]
جایگاه تعظیم شعائر در میان دینداران
برپايى شعائر دينى و مذهبى یک ارزش سازمانى محسوب میشود که همانند ديگر ارزشها، برخاسته از سفارشها و متون دينى است.[2] زنده نگهداشتن مناسبتهايى مانند عيد قربان، عيد غدير، عيد فطر و ديگر اعياد اسلامى، و نيز ايام مصائب ائمه اطهار (عليهم السلام) مانند عاشورا و ديگر وفيات معصومان (عليهم السلام) به عنوان ايام ارزشى، از اين جمله است که بزرگداشت آنها با روشها و شیوههای گوناگون صورت میپذیرد و اگر احیانا افرادی باشند که در این مناسبتها، رفتاری از خود بروز دهند که معنای دهنکجی در برابر این ارزش ها را داشته باشد، در جامعه مومن و متدین، با دید منفی به آنها نگاه میشود؛ زیرا این جلسات و مراسمها به خصوص عزادارى حضرت امام حسين (عليه السلام) و تعظيم شعائر اسلامى، در میان ملتهای آزادیخواه به يک فرهنگ تبديل شده است و مؤمنان بسيارى با برگزارى اين مراسم، ياد و خاطره امامان معصوم (عليهم السلام) و اعياد اسلامى را زنده نگه داشته و به تعبير جامع، در صدد احياى دين اسلام هستند.
شیوههای بزرگداشت و تعظیم شعائر
1. تشكيل جشن ها و مراسم شادمانى، در مناسبتهاى مربوط به ميلاد ائمه معصومين (عليهم السلام) و عيد سعيد غدير، كه در اين جشن هاى بسيار گسترده، مسجدها، حسينيهها، مدرسهها و حتّى در بعضى از مناسبتها، همانند جشن ميلاد امام زمان (عجل اللّه فرجه) خيابان ها با انواع چراغانى و نصب تابلوها و پلاكاردها و فرش هاى قيمتى و زينتى، تزيين میگردد و با نشر پوسترها و اطّلاعيهها و كارت هاى تبريک، اظهار شادمانى و سرور میگردد، و توزيع انواع و اقسام شيرينى و ميوه، در مجالس جشن و نيز در گذرها و خيابان ها، به شكلى جالب و در سطحى گسترده انجام میگيرد، و نيز در موارد متعدّد، مردم متمكّن و با ايمان و ولايت، به إطعام و احسان عمومى میپردازند.
2. تشكيل مراسم عزادارى و سوگوارى، به مناسبت شهادت معصومين (عليهم السلام) به ویژه سید الشهداء (علیه السلام) و برخى از امامزادگان عظيم الشّأن همانند حضرت زينب و حضرت معصومه و حضرت رقيه (عليهم السلام) كه به شكل حركت دادن دستجات عزادارى در روز شهادت هريک از إمامان معصوم (عليهم السلام) و تشكيل مجالس سوگوارى در سطحى بسيار گسترده، مخصوصا در ایام عاشوراء و ایام فاطميه انجام میشود.
3. تشكيل مجالس دينى، به نام اهل بيت (عليهم السلام) و با عنوان سوگوارى ائمه معصومين (عليهم السلام) که در آنها تفسير قرآن، بحث هاى تربيتى و اخلاقى و عموم مطالب دينى و اجتماعى، بيان میگردد، به گونهای که شهرها در تمامى دوره سال هيچ ماه و دههاى و هفتهای، از مجالس فراوان به این نام، خالی نباشد. طبیعی است که آغاز این جلسات با ادعیه مناسبتی همانند دعای ندبه، دعای توسل، زیارت آل یاسین، زیارت عاشوراء و حدیث کساء میتواند به برکت آنها بیفزاید.
4. سفرهاى زيارتى همانند مسافرت به عتبات عالیات عراق، مشهد مقدس، قم و مسجد جمكران كه با رعایت مسائل بهداشتی و به صورت كاروان هاى زيارتى چه فردى و چه خانوادگى، انجام میگيرد.
5. تأسيس خيريهها و مراكز مهم و گسترده دينى و علمى و اجتماعى، به نام نامى چهارده معصوم و فرزندان والامقام آنها (عليهم السلام) كه نشان دهنده عشق عميق و ارادت آگاهانه مردم نسبت به ایشان است. هرچند شمار اينگونه مؤسسهها به هزاران عدد می رسد و به خوبى، ظهور و تجلّى عشق و ارادت عمومى مردم نسبت به مكتب امامت و ولايت عليهم السّلام به نمايش درآورده، اما همچنان ظرفیتهای متعددی در مناطق محروم کشور وجود دارد که میتواند از نفوذ شبکههای تخریب عقائد از سوی دشمن تا حد بسیاری زیادی بکاهد.
6. اطعام و احسان و پخش جایزه در سطحى گسترده، در مناسبتهاى گوناگون، به نام أهل البيت (علیهم السلام) و به خصوص اطعام عمومى در مجالس دينى.
7. تأسيس بناهاى متعدد و باشكوه با نام حسينيه، بيت العلى، فاطميه، دار الزّهراء، بيت الزّهراء، مهديه، بيت الزّينب، بيت العبّاس و....
8- نشر كتاب و مقالات و پوسترهاى مربوط به خاندان رسالت و تولیدات رسانهای، در فرصتهاى و مناسبتهاى گوناگون، به ویژه در ماه محرم و صفر و همچنین ايام شهادت صديقه طاهره فاطمه زهراء (عليها السلام).
نتیجه
یکی از جلوههای تبلور تقوا و دینداری، بزرگداشت و تعظیم شعائر اسلامی است که مهمترین آنها، گرامیداشت نام و جایگاه اهل بیت (علیهم السلام) میباشد. انجام این مهم میتواند با شیوههای مختلفی صورت پذیرد که تشکیل جلسات سوگواری از مشهورترین آنهاست.
پی نوشت
[1]. شيعه شناسى و پاسخ به شبهات، ج2، ص: 318.
[2]. حج/32.
یکی از جلوههای تبلور تقوا و دینداری، بزرگداشت و تعظیم شعائر اسلامی است که مهمترین آنها، گرامیداشت نام و جایگاه اهل بیت (علیهم السلام) میباشد. انجام این مهم میتواند با شیوههای مختلفی صورت پذیرد که تشکیل جلسات سوگواری از مشهورترین آنهاست.