یکی از آموزه‌های قرآن کریم، تحقیق و بررسی در مورد درستی و نادرستی اخباری است که به انسان می‌رسد. چه بسیار اخبار دروغی که انسان از فضاهای مختلف، به‌خصوص فضای مجازی دریافت می‌کند و بدون اینکه آن را راستی‌آزمایی کند، در سطح کشور منتشر نماید و باعث گمراهی و سردرگمی بسیاری از مردم شود.
هر نظامی برای اداره زیرمجموعه خود، قوانین و مقرراتی دارد، که بر اساس آن مردم را ملزم به پذیرش آن می‌کند، بنابراین برای جلوگیری از هرگونه تنش و التهاب، مردم باید از قوانین اطاعت کنند؛ هرچند غالب قانون‌های بشری، به علت علم محدود و منفعت طلبی‌های شخصی و قومی، خود تنش‌زا هستند.
نظام اسلامی نیز قوانین و مقرراتی دارد که از منابع اصیل قرآن و روایات گرفته شده است و از آنجا که آموزه‌های اسلام، بر اساس فطرت و سرشت انسان‌ها تنظیم شده‌اند، مورد پذیرش درونی همه انسان‌ها قرار می‌گیرد؛ هر چند انسان با غفلت، گناه و پیروی از هواهای نفسانی و شیاطین انس و جن، روی فطرت خدادادی خود را پوشانده و خود را از درک آن‌ها محروم کرده است.[1]
همه‌پرسی بی‌سابقه در نظام اسلامی ایران
نکته قابل توجه اینکه هیچ نظامی تا به حال برای روی کار آمدنش، از زیرمجموعه خود نظرخواهی نکرده است؛ تنها نظام اسلامی ایران است که هم اصل نظام و هم قانون اساسی آن را به همه‌پرسی گذاشته است و این از افتخارات نظام جمهوری اسلامی ایران است؛ زیرا قوانین آن برگرفته از اسلام و قواعد اسلامی می‌باشد.
تحقیق خبرها نشانه آگاهی
از مهم‌ترین آموزه‌های اسلام، گرفتن اخبار از منابع موثق و مورد اعتماد است، و از آنجا که فضای مجازی به‌طور کلی، زمین دشمن است و تمام تلاش دشمن، بر مخالفت نظام اسلامی و شیعی است، از این رو با تمام تجهیزات تلاش می‌کند نظام اسلامی ایران را نظامی خون‌ریز و کودک‌کش و... معرفی کرده و از این طریق اعتماد مردم را نسبت به آن سلب کند.
بر این اساس کسانی که اخبار خود را از چنین شبکه‌هایی دریافت می‌کنند و دروغی را مکرر و از زبان افراد مختلف می‌شنوند، بعد از مدتی آن را باور کرده و حق می‌پندارند. بر همین اساس خداوند متعال می‌فرماید: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِنْ جاءَكُمْ فاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا أَنْ تُصيبُوا قَوْماً بِجَهالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلى ما فَعَلْتُمْ نادِمين»؛[2] «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اگر شخص فاسقی خبری برای شما بیاورد، درباره آن تحقیق کنید، مبادا به گروهی از روی نادانی آسیب برسانید و از کرده خود پشیمان شوید!»
این آیه نشان می‌دهد انسان با دریافت هر خبری نباید آن را بدون تحقیق بپذیرد بلکه باید ابتدا تحقیق کند و سپس به آن عمل کند. قبول اخبار از مجاری مختلف بدون تحقیق، نه تنها نشانه جهالت فرد است بلکه عواقب بدی می‌تواند برای فرد، جامعه و مردم ایجاد کند. به خطر انداختن مال و آبروی دیگران، جبران ناپذیری آثار بد آن و پشیمانی و عدم قدرت بر جبران بخشی از این عواقب است.
بنابراین بر هر انسانی لازم است اگر خبری را از شبکه‌های مجازی و حتی حقیقی دریافت کرد، تحقیق کند و سپس آن را بپذیرد.
پی‌نوشت:
[1]. سوره اعراف، آیه3.
[2]. سوره حجرات، آیه6.