خداوند متعال توسط قرآن همواره فضای هدایت خویش را در معرض بشریت قرار داده تا بتواند از فیوضات آن بهرهمند شوند.
خداوند از روی حکمتش، راه سعادت و هدایت را برای انسان روشن ساخته تا او بتواند با اختیار در این مسیر قدم نهد و به سعادت برسد. ازاینرو يکی از اوصافی که به خدای متعال نسبت داده میشود، سخن گفتن (کلام و تکلم) هست.
روشن است که سخن گفتن خداوند نمیتواند همانند ما انسانها باشد؛ چراکه این نوع سخنگویی مستلزم جسم داشتن خداوند، مادی و جسمانی بودن اوست، درحالیکه خداوند منزه از هرگونه صفت مادی و محدود است.
صفت تکلم از شئون ربوبیت الهی است. درواقع خداوند برای انتقال هدایت به انسان راهی خاص معین فرموده است که همان وحی و الهام به پیامبران و امامان هست. قرآن کریم، بهعنوان وحی الهی، کلام خداست که برای هدایت انسان نازل شده است و این کتاب تا روز آخر دنیا، بهترین سرمشق و برنامه برای بشریت است.
خداوند در این کتاب هم آموزههای اعتقادی برای بشر دارد، هم رهنمودهای اخلاقی. گاهی داستان ملتهای گذشته را جهت پندگیری بیان کرده و گاهی نیز موضوعات لازم را به تفصیل آورده است. پس هرکسی در هرزمانی به این کتاب آسمانی مراجعه کند، میتواند خود را حاضر در محضر الهی دیده و کسب فیض نماید.
قرآن بهواقع کتابی است که پویایی فوقالعادهای دارد و همین باعث میشود هر مخاطبی با چندین مرتبه مراجعه و تدبر در آن، در هر مرتبه یاقوتی جدید به دست بیاورد. ازاینرو کسی نباید گمان کند که سخن گفتن خداوند با بشر فقط در زمان پیامبران بوده و به اتمام رسیده است.