از آنجا که خداوند امید را در درون انسان، نهادینه کرده است، برای رشد و شکوفایی آن نیز، الگوهایی معرفی کرده، تا انسان با مشاهده آنها، با اطمینان خاطر مسیر زندگی را طی کند.
به طور عموم، هر انسانی که بخواهد به موفقیتی دست پیدا کند، نیازمند الگویی است، که با بهره گرفتن از آن، راه موفقیت را زودتر طی کند. هر چه هدف والاتر و با ارزش‌تر باشد، نیاز به الگو، بیشتر خواهد بود. به همین خاطر قرآن کریم، برای هدایت انسان‌ها، پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله را به عنوان بهترین الگو معرفی کرده است: «لَقَدْ كانَ لَكُمْ في رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كانَ يَرْجُوا اللَّهَ وَ الْيَوْمَ الْآخِرَ وَ ذَكَرَ اللَّهَ كَثيرا»؛[1] «به یقین پیامبر خدا، برای شما در [روش و رفتار] الگوی نیکویی است، برای کسی که همواره به خدا و روز قیامت امید دارد و خدا را بسیار یاد می‌کند». خداوند در این آیه، با معرفی الگوی حقیقی و همیشگی، انسان را از الگوهای بدلی و توهمی باز داشته است؛ علاوه بر اینکه این الگو را برای کسانی قرار داده است که امید به خدا و قیامت دارند.
بنابراین وجود الگو برای پویایی امید در وجود انسان و حرکت او به سمت قله‌های موفقیت، امری ضروری است.
اهمیت وجود الگو
از آنجا که عموم انسان‌ها در معرض افسردگی و ناامیدی قرار دارند، لازم است الگویی وجود داشته باشد، تا مردم با مشاهده او، از حرکت و تلاش باز نمانند.[2] از این‌رو وجود الگو از جهاتی می‌تواند روح امید را در انسان دو چندان کند؛ زیرا انسان با مشاهده الگو:
یک. رفتارهای پایدارتری از خود به جای می‌گذارد؛ زیرا مشاهده مستقیم، بهترین روش یادگیری است،
دو. به قابلیت‌ها و توانایی‌های خود پی برده و در جهت شکوفایی آنها تلاش می‌نماید،
سه. راهکار عملی برای تربیت پیدا می‌کند؛ زیرا چه بسا انسان برای رسیدن به هدف، علم دارد؛ ولی این الگوست که با تقویت اعتماد به نفس، دانسته‌هایش را عملیاتی می‌کند و او را در طول مسیر مطمئن‌تر می‌سازد،
چهار. روند یادگیری، تفهیم و انتقال پیام را سریع‌تر و آسان‌تر می‌شود؛ علاوه بر اینکه با وجود او، اشتباه و خطا کاهش می‌یابد.
بنابراین الگو واسطه‌ای برای افزایش روحیه امید در انسان‌ها بوده و بهترین الگو در این عالم، اهل بیت علیهم‌السلام می‌باشند.
پی‌نوشت:
[1]. احزاب: 21.
[2]. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، دار إحياء التراث العربي، 1403ق، چاپ سوم، ج82، ص279.