فذکر انما انت مذکر
![فذکر انما انت مذکر فذکر انما انت مذکر](https://btid.org/sites/default/files/media/image/88-21.png)
آیه ۲۱ سوره غاشیه
فذکر انما انت مذکر
پس تذكّر بده كه همانا تو تذكّر دهندهاى.
تفسیر آیه ۲۱ سوره غاشیه (تفسیر نور/محسن قرائتی)
نکتههای آیه ۲۱ سوره غاشیه
تذكّر براى اتمام حجت است تا كافران در قيامت نگويند: «لَوْ لا أَرْسَلْتَ إِلَيْنا رَسُولًا فَنَتَّبِعَ» خدايا! چرا براى ما هشدار دهندهاى نفرستادى، كه از او پيروى كنيم. البتّه جز صاحبان خرد از اين تذكّرها پند نمىگيرد. «إِنَّما يَتَذَكَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ»
در سوره قبل (سوره اعلى) خداوند به پيامبرش دستور تذكّر داد و فرمود: تو تذكّر بده كه هر كس خشيت دارد متذكّر مىشود و افراد شقى از تذكّر دورى خواهند كرد و به بزرگترين عذاب گرفتار خواهند شد. «يَتَجَنَّبُهَا الْأَشْقَى الَّذِي يَصْلَى النَّارَ الْكُبْرى»
در اين سوره نيز مىفرمايد: تو تذكّر بده ولى بدان كه گروهى اعراض خواهند كرد و به عذاب اكبر گرفتار خواهند شد. «إِلَّا مَنْ تَوَلَّى وَ كَفَرَ فَيُعَذِّبُهُ اللَّهُ الْعَذابَ الْأَكْبَرَ» به هر حال «نار كبرى» در سوره اعلى و «عذاب اكبر» در اين سوره، كيفر كسانى است كه تذكّرپذير نيستند و پند و اندرز الهى را پشت گوش مىاندازند.
«مصيطر» از «سطر» و «سيطائره» به كسى گفته مىشود كه افراد تحت امر خود را به بند مىكشد و آنان را در جهتى كه خود مىخواهد تنظيم مىكند.
امام صادق عليه السلام فرمود: «كلّ امّة يحاسبها امام زمانها و يعرف الائمة اوليائهم و اعدائهم بسيماهم» حساب هر امت به عهده امام زمان آنهاست و امامان، دوستان و دشمنان خود را از سيمايشان مىشناسند، همان گونه كه در سوره اعراف چنين آمده است: «وَ عَلَى الْأَعْرافِ رِجالٌ يَعْرِفُونَ كُلًّا بِسِيماهُمْ»
در زيارت جامعه خطاب به معصومين عليهم السلام نيز مىخوانيم: «و اياب الخلق اليكم و حسابهم عليكم» «3» رجوع مردم به سوى شماست و حساب مردم با شماست.
از امام كاظم و امام باقر و امام هادى عليهم السلام نيز اين معنا نقل شده است.
جمله «إِلَّا مَنْ تَوَلَّى وَ كَفَرَ»، استثناء از جملهى «إِنَّما أَنْتَ مُذَكِّرٌ» است. يعنى اى پيامبر! تو تذكّر دهندهاى، جز آن كه كفر ورزد كه تذكّر تو در او اثرى ندارد.
امام باقر عليه السلام فرمود: مراد از عذاب اكبر، عذاب شديد و ابدى است.
پیامهای آیه ۲۱ سوره غاشیه
1- پيامبر، مأمور به وظيفه است نه نتيجه. «إِنَّما أَنْتَ مُذَكِّرٌ» (پيامبر صلى الله عليه و آله براى هدايت مردم اهتمام وحرص داشت و خداوند به او فرمود: وظيفه تو فقط تذكّر است.)
2- وظيفه پيامبران، تذكّر است نه تسلط و تحميل عقيده. «لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ»
3- بىاعتنايى مردم، وظيفه را ساقط نمىكند. «إِنَّما أَنْتَ مُذَكِّرٌ لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ»
4- منشأ كفر، عناد و لجاجت و روى گردانى از حق و حقيقت است. «مَنْ تَوَلَّى وَ كَفَرَ»
5- قهر خدا درجاتى دارد. «الْعَذابَ الْأَكْبَرَ»
6- فرار از قهر الهى براى هيچكس امكان ندارد. «إِنَّ إِلَيْنا إِيابَهُمْ»
7- حسابرسى از سنّتهايى است كه خداوند بر خود واجب كرده است. «إِنَّ عَلَيْنا حِسابَهُمْ»
«والحمد لله رب العالمين»
منبع: دانشنامه اسلامی