آیه 55 سوره مائده/5 به «آیه ولایت» شهرت یافته است.
آیه ولایت
«إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ».
«ولیّ» شما فقط خدا، پیامبر و مؤمنانی هستند که نماز را به پا داشته، در رکوع زکات می‌دهند
آیه ولایت در کدام سوره است
آیه 55 سوره مائده/5 به «آیه ولایت» شهرت یافته است. آیه ولایت بیان‌گر ولایت و رهبری خدا، پیامبر(ص) و مؤمنانی است که در حال رکوعِ نماز انفاق می‌کنند. مفسران شیعه و اهل سنت شأن نزول این آیه را انفاق حضرت علی(ع) در حال رکوع دانسته‌اند. بر همین اساس شیعیان برای اثبات ولایت و خلافت حضرت علی(ع) به این آیه استناد نمودند.
بیشتر اهل سنت واژه «ولیّ» را به معنی «دوست» دانسته و استدلال شیعه به این آیه را، برای اثبات ولایت حضرت علی(ع) نپذیرفتند. در مقابل، عالمان شیعه می‌گویند از شأن نزول و انحصار در مصداق «ولیّ»، چنین برمی‌آید که در اینجا «ولیّ» نمی‌تواند به معنی «دوستی» باشد، بلکه معنای آن ولایت و سرپرستی است.
شان نزول آیه ولایت
بر اساس روایات فراوانی در منابع شیعه و اهل سنت، این آیه در شأن امام علی علیه السلام نازل شده است. بر پایه این روایات که برخی از آن‌ها با اندکی تفاوت نقل شده، فقیری وارد مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله شد و تقاضای کمک کرد؛ ولی کسی چیزی به او نداد.
او دست خود را به آسمان بلند کرد و گفت: خدایا! شاهد باش که من در مسجد رسول تو تقاضای کمک کردم؛ ولی کسی به من چیزی نداد. در همین حال، علی علیه السلام که در حال رکوع بود، با انگشت کوچک دست راست خود اشاره کرد. فقیر نزدیک آمد و انگشتر را از دست حضرت بیرون آورد و این آیه نازل شد.
ابوذر غفاری نیز همین شأن نزول را روایت کرده و در ادامه آورده است: در آن هنگام، پیامبر صلی الله علیه و آله در حال نماز بود و این ماجرا را مشاهده کرد. هنگامی که از نماز فارغ شد، سر به سوی آسمان برداشت و گفت: خدایا! برادرم موسی از تو خواست که روح او را وسیع و کارها را بر او آسان کنی و گره از زبانش بگشایی تا مردم گفتارش را درک کنند و نیز تقاضا کرد هارون را که برادرش بود، وزیر و یاورش قرار دهی و به وسیله او بر نیرویش بیفزایی و در کارهایش شریک سازی.
خداوندا! من محمد، پیامبر و برگزیده توام. سینه مرا گشاده کن و کارها را بر من آسان ساز. از خاندانم، علی علیه السلام را وزیر من گردان تا به وسیله‌اش پشتم قوی و محکم شود. هنوز دعای پیامبر صلی الله علیه و آله پایان نیافته بود که جبرئیل آیه ولایت را نازل کرد.
منبع: دانشنامه اسلامی