امام زمان علیه‌السلام هنگامی از هیئت‌های عزاداری و مجالس بزرگداشت نام و یاد اهل‌بیت علیهم‌السلام رضایت بیشتری خواهند داشت که شرکت‌کنندگان در این مجالس، تغییرات مثبت فردی و اجتماعی را در خود احساس کنند.
بزرگداشت و تعظیم شعائر اسلامی، یکی از جلوه‌های تبلور تقوا و دین‌داری است. مهمترین مصداق و نمونه برای تعظیم شعائر، گرامیداشت نام و جایگاه اهل‌بیت علیهم‌السلام است. برای رسیدن به این هدف متعالی، شیوه‌های مختلفی وجود دارد که تشکیل جلسات سوگواری و هیئات مذهبی از مشهورترین آنهاست.
یکی از خواسته‌ها و چالش‌های اساسی شرکت‌کنندگان در هیئت‌های مذهبی، یافتن میزان رضایت خدا و امام زمان علیه‌السلام از اینگونه مجالس است. در واقع، یک هیئت مذهبی شاخص و تراز در نگاه امام زمان علیه‌السلام کدام است و چه ویژگی‌هایی دارد؟
در گام نخست، مسئولان هیئت‌ها و عزاداران شرکت‌کننده در این مجالس باید بدانند که انسان برای حرکت به سوی یک هدف مقدس، به شور و هیجان درونی نیازمند است و اینکه بداند به هدفش علاقه دارد. برای این مهم، لازم است که عوامل شناختی در انسان تقویت شود و او بداند که چرا باید به سوی فلان هدف حرکت کند و این حرکت چه فایده و اثراتی برایش دارد، اما این مقدار شناخت برای تشویق انسان کافی نیست؛ از این‌رو عامل ایجاد انگیزه، احساس و عواطف باید در کنار عامل شناختی قرار گیرد که میل به حرکت را در انسان به وجود آورد.[1] پس بی‌شک امام زمان علیه‌السلام نسبت به اصل تشکیل این مجالس كه باعث ایجاد انگیزه دینی در جوانان مؤمن و متدین می‌شود، رضایت کامل دارند.
گام بعدی، بررسی محتوایی است که این مجالس و هیئات مذهبی دارند؛ از آنجا که سرآغاز و ریشه تشکیل هیئت‌های مذهبی در میان شیعیان به عزاداری برای امام حسین علیه‌السلام و مصیبت‌های ایشان بازمی‌گردد، لازم است که در ايام محرم و صفر با زنده نگه داشتن یاد سیدالشهداء علیه‌السلام، از آن به عنوان وسيله‌اى در جهت مبارزه با دشمنان شيعه، پاسداری و گسترش هويت شيعى و غفلت‌زدایی از پیروان مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام بهره بگیرند.
تصفیه و تهذیب نفس انسان، یکی دیگر از کارکردهای مهم مجالس و هیئت‌های مذهبی بشمار می‌آید؛ هرچند انسان مؤمن تلاش کرده تا با رعایت تقوا، انجام واجبات و ترک محرمات، رضایت الهی را کسب کند، اما شیطان و لشکریان او همواره در کمین بوده و لغزشگاه‌های متعددی برای پیروان اهل‌بیت فراهم می‌کنند.
از این‌رو در مجالس عزاداری برای اهل‌بیت به ویژه امام حسین علیهم‌السلام ، بستری مناسبت فراهم می‌شود تا مؤمنان، اشک‌ریزان به یاد ظلم و ستمی باشند که بر آل‌الله وارد شده است. چراکه گریه بر مصیبت‌های امام حسین علیه‌السلام دارای آثار مثبت روحی و اخروی برای انسان است.[2]
باری، نباید از کارکردهای اجتماعی هیئات مذهبی غفلت کرد؛ تاریخ گواهی می‌دهد که نوع كمک و يارى خواستن امام حسین علیه‌السلام از مردم، پيكار با حكومت استبدادى يزيد و از جان گذشتن بود.[3] به‌عنوان نمونه امروز می‌توان با گردآوردن عاشقان امام حسین در مجالس عزاداری، آنها را به یاری رساندن به نیازمندان و مستمندان ترغیب کرد.
افرادی که شاید در طول سال هیچگونه دغدغه‌ای برای کمک‌رسانی به شیعیان فقیر ندارند، اما با آغاز ماه محرم و نوای شور حسینی، به مجالس و هیئت‌های عزا می‌پیوندند و از انجام کارهای خیرخواهانه و نوع‌دوستانه دریغ نمی‌کنند؛ از این‌رو، تقویت چنین مجالسی باید در دستور کار شیعیان و محبان سیدالشهدا علیه‌السلام قرار داشته باشد. ناگفته پیداست که رضایت امام زمان علیه‌السلام نسبت به اینگونه هیئت‌های عزاداری بیش از سایر هیئت‌ها خواهد بود.
پی نوشت:
[1]. مصباح یزدی، محمدتقی، آذرخشی دیگر از آسمان کربلا، مؤسسه امام خمینی، ص 16-18.
[2]. ابن‌قولویه، جعفر، كامل الزيارات، دار المرتضوية، ص 81.
[3]. هاشمی نژاد، سید‌عبدالکریم، درسى كه حسين علیه السلام به انسانها آموخت، آستان قدس رضوی، ص 164.