همانگونه که میدانیم مساجد فقط به عنوان پایگاههای دینی محسوب نمیشوند بلکه به عنوان پایگاههای سیاسی نیز محسوب میشوند چرا که در مکتب انقلاب اسلامی دیانت باید عین سیاست و سیاست باید عین دیانت باشد، در غیر این صورت هم دین بدون سیاست ناقص است و هم سیاست بدون دین ناقص است و این دو در راستای هم و مکمل یکدیگرند.
![](https://btid.org/sites/default/files/media/image/screenshot_20240228_055205_chrome.jpg)
مقدمه: یکی از بزرگترین برنامهها و توطئههای دشمنان اسلام این است که مساجد ما را صرفاً به عبادتگاه تبدیل کنند یعنی مکانی که در آنجا مسلمانان صرفاً به انجام امور عبادی شان بپردازند، در حقیقت آنان میخواهند با این برنامهها از مساجد که به عنوان یکی از مهمترین پایگاههای سیاسی محسوب میشوند سیاست زدایی کنند.
از آنجا که مساجد به عنوان تجمعگاههای مسلمانان محسوب میشود، پس نقش بسیار مهمی در تعامل مسلمانان با یکدیگر دارد، از این رو مساجد باید نه تنها در در زمینههای دینی بلکه در زمینهای سیاسی نیز در عرصههای گوناگون پیشتاز باشد و به روشنگری در مسائل سیاسی و اجتماعی مسلمانان بپردازد. اما متاسفانه شاهد این هستیم که بسیاری از مساجد توسط کسانی اداره میشود که میخواهند به هر قیمتی، از مساجد و فرهنگ دینی ما سیاست زدایی بکنند و مساجد را صرفاً به عنوان پایگاههایی برای صرف انجام امور عبادی تبدیل کنند و متاسفانه در بسیاری از موارد نیز موفق بودهاند.
این در صورتی است که بسیاری از ظلمهایی که به اهل بیت علیهم السلام وارد شد به خاطر بیطرفی مسلمانان آن زمان در امورات سیاسی بود، که نمونه بارز آن، وقایع تلخی بود که به حضرت امام حسین علیه السلام و یاران باوفای او گذشت، چرا که بسیاری از مسلمانان به ظاهر مسلمان آن زمان، نسبت به یاری کردن حضرت امام حسین علیه السلام که قرآن ناطق محسوب میشد و پیشوا و امام برای تمامی مسلمانان محسوب میشد، ابراز بیتفاوتی میکردند و همین موجب مظلومیت و تنهایی بسیار زیاد حضرت امام حسین علیه السلام و یاران باوفای او در مقابل توطئههای بیشمار یزیدیان شد.
تمامی امورات دینی که در قرآن کریم و آموزههای اسلامی به انجام آنها توصیههای بسیاری شده است، باید در جامعه اسلامی مصداق خاص خودشان را پیدا کنند و در حقیقت باید به دنبال این باشیم که به تمامی آن امورات توصیه شده، مصداق و وجود خارجی دهیم این مورد چیزی است که مبلغانی که در مساجد مشغول تبلیغ امورات دینی هستند باید برای تشویق کردن مردم به انجام آنها و مصداق خارجی دادن به آنها سنگ تمام بگذارند نه اینکه به مردم فقط در مورد حلال و حرام و چیزهای پیش پا افتاده دیگر که همگی در رسالههای توضیح المسائل نیز موجودند تبلیغ کنند، یعنی حالا که بسیاری از مساجد سیاستهای استکباری دین زدایی از مساجد و بیربط کردن سیاستهای اجتماعی از تعالیم دینی را در پیش گرفتهاند، باید برای مردم شفاف سازی کنند که شرکت در انتخابات مصداق بارز تعاون بر بِرّ و تقوا است، چرا که همان تعاون و همکاری و هم افزایی مردم در امورات اجتماعی اسلامی محسوب میشود. نه فقط مبلغان در مسجد بلکه تمامی کسانی که هیئت امنای مساجد محسوب میشوند و تمامی انسانهای روشن ضمیر و با بصیرتی که در مسجد به انجام امورات عبادی میپردازند، باید به این نکته بسیار مهم توجه کنند و مردم را از آن آگاه سازند تا سیاستهای توطئهای سیاست زدایی از مساجد را شکست دهند.
مساجد به عنوان یکی از مهمترین تجمعگاههای مسلمانان برای انجام امورات عبادی، اهمیت بسیار ویژهای برای روشنگری در مورد امورات دینی را نیز دارد، چرا که مساجد به عنوان اولین جایی است که انسانهای متدین در کنار هم جمع شده و با یکدیگر ارتباط میگیرند و این اشتراکشان در نیکوکاری و تدینشان است که صمیمیت و الفت و انس را در میان دلهای آنان به وجود میآورد، چنانچه حضرت امام جعفر صادق علیه السلام در این مورد میفرمایند:«إنَّ سُرْعةَ ائْتِلاَفِ قُلُوبِ الأبْرَارِ إذا الْتَقَوا ـ وَ إنْ لَمْ يُظهِرُوا التَّوَدُّدَ بأَلْسِنَتِهِمْ ـ كَسُرْعَةِ اخْتِلاَطِ ماءِ السَّمَاءِ بِماءِ الأنْهَارِ . و إنَّ بُعْدَ ائْتِلاَفِ قُلُوبِ الفُجَّارِ إذَا الْتَقَوا ـ وَ إنْ أظْهَـرُوا التـوَدُّدَ بأَلْسِنَتِهِـمْ ـ كَبُعْـدِ البَهَـائِـمِ مِـنَ التَّعَاطُفِ وَ إنْ طَالَ اعْتِلاَفُهَا عَلى مِذْوَدٍ واحِدٍ»[۱]«نيكوكاران چون با هم رو به رو شوند ـ هر چند به زبان اظهار دوستى نكنند ـ دلهايشان، به سرعتِ درآميختن باران با آب رودخانه ها، با هم الفت مى گيرد. و بدكاران هر گاه با هم رو به رو شوند ـ هر چند به زبان اظهار دوستى كنند ـ دلهايشان از الفت با يكديگر دور است، همانند چارپايان كه از مهر ورزى با هم بدورند، گر چه روزگارى دراز بر سر يك آخور، علوفه خورند».
پس این انس و الفت باید در راستای به کارگیری روشنگریهای دینی و اسلامی میان آنان از طریق گفتگوها و تشکیل حلقههای مذهبی میان آنان مورد استفاده قرار گیرد.
پس باید در مساجد به عنوان حلقه وصل انسانهای متدین و مذهبی به یکدیگر، بسترهای تشکیل گروههای گفتگو محور را فراهم آورد و در این گفتگوها در مورد اهمیت مسائل سیاسی و اجتماعی و مصداق دادن به تمامی مواردی که در میان مسلمانان تعاون بر نیکی و تقوا محسوب میشود که یکی از مهمترین آنها انتخابات است گفتگو شود و در این مورد روشنگریهای بسیاری برای خنثی سازی توطئههای دشمنان و کمرنگ جلوه دادن اهمیت شرکت در انتخابات انجام شود، در راستای همین روشنگریها در حلقههای وصل و گفتگو محور در مساجد است که اهمیت شرکت در انتخابات برای همگان آشکار شده و در نتیجه آن شرکت در انتخابات نیز میان مردم رونق میگیرد.
بنابراین مدیریت مساجد اعم از مبلغانی که در مساجد به تبلیغ مشغولند و یا هیئت امنا و تمامی مسئولانی که دستی در اداره مساجد دارند نباید انسانهایی باشند که متدینهای غیر سیاسی محسوب شوند یعنی متدینهایی باشند که سیاست و امور سیاسی جامعه اسلامی را جدای از خود دین مبارک اسلام بدانند چرا که ممکن است همین انسانها با سوء برداشتها و بدفهمیهایی که در مورد مسائل سیاسی و اجتماعی، به نام دفاع از دین، بر مسائل سیاسی دینی، خلل به وجود آورده و به نام دین به دین ضربه بزنند، چرا که اینها اگرچه به ظاهر متدین هستند اما دین آنها ناقص است، و دین زمانی کامل میشود که مکمل آن امور سیاسی و اجتماعی جامعه اسلامی باشد و به عبارتی دیگر در جامعه اسلامی سیاست باید عین دیانت و دیانت باید عین سیاست باشد، و هر کدام از اینها بدون یکدیگر ناقصند، پس انسانهایی که تمام تلاششان بر این است که اهمیت شرکت در انتخابات در مساجد را کمرنگ جلوه دهند و یا اصلاً فعالیتی در این راستا نداشته باشند، انسانهایی هستند که برداشتشان از دین ناقص است و مساجد نباید تحت اداره این گونه افراد باشد.
سیره نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه اطهار علیهم السلام این بود که در راستای ترویج معارف دینی و اسلامی و الهی در جامعه، خودمحور نباشند که فقط خودشان به امر و نهی برای مردم جامعه بپردازند، بلکه سیره آن بزرگواران به این گونه بود که همواره مردم را برای مشارکت در امورات سیاسی جامعه دعوت میکردند، و این سیره در نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم آنقدر زیاد بود که به آن حضرت میفرمودند که شما اُذُن هستی یعنی همیشه به صحبتهای مردم گوش فرا میدهی و آنان را در انجام اموراتت مداخله میدهی، در صورتی که دلیل بسیار مهم این سیره نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم برای این بود که مردم به این درک برسند که جامعه اسلامی برای انجام تمامی اموراتش نیاز به نصرت و یاری همه مردم دارد. اهمیت انتخابات نیز به خاطر اهمیت مشارکت و تعاون مردم برای امورات سیاسی جامعه اسلامی محسوب میشود که مساجد باید با تمام قوایشان برای تمامی مردم در مورد این نصرت و یاری که باید به نظام سیاسی و اجتماعیشان برسانند روشنگری کنند.
نتیجهگیری: بسیاری از جریانهای توطئه گر و انسانهای بیبصیرت که در مساجد فعالیت دارند، تمامی فعالیتهایشان در راستای این است که مساجد را از وجه سیاسی شان خالی کنند و صرفاً مساجد را به عنوان پایگاههای دینی و تعبدی مردم تبدیل کنند و متاسفانه باید بگوییم که بسیاری از این مساجد نیز در راستای این فعالیتهایشان موفق نیست بوده اند! این در حالیست که از آنجا که نظام اسلامی ما به گونهای است که دیانت آن عین سیاست آن و سیاست آن عین دیانت آن محسوب میشود، پس هیچ انسان مومنی اگر واقعاً مومن است نباید خود را نسبت به حق مشارکتش در مسائل سیاسی بی تفاوت بداند. از آنجا که مساجد به عنوان مهمترین تجمعگاههای دینی مردم مذهبی و مومن محسوب میشوند، پس جایگاه بسیار مهمی برای ایجاد حلقههایی برای روشنگری در مورد اهمیت مشارکت مردم در مسائل سیاسی و اجتماعی کشورشان محسوب میشوند که نباید از این ظرفیت بسیار مهم مغفول ماند و یا اینکه مدیریت و مسئولیتهای گوناگون مساجد اعم از مسئولیتهای تبلیغی و غیر تبلیغی را به افرادی سپرد که به ظاهر خودشان را متدین جا میزنند اما نسبت به مسائل سیاسی بیتفاوت هستند وانهاد.
پی نوشت
[۱] تحف العقول، صفحه ۳۷۳