یکی از زیانبارترین آفات سبک زندگی غربی ترویج فردگرایی که توأمان با ضدیت دین می‌باشد است که همان فرهنگ فاسد اومانیسم سکولار قلمداد می‌شود. این فرهنگ فاسد عواقب جبران ناپذیری را برای حیات فردی و اجتماعی بشری به همراه دارد که یکی از آنها بی تفاوتی فرد نسبت به رخدادهای جامعه است.
مقدمه: بی تفاوتی در جامعه می‌تواند مصادیق بسیار زیادی داشته باشد از جمله بی‌اعتنایی افراد نسبت به مشکلات و گرفتاری‌هایی که برای همنوعان آنان در سطح جامعه به وجود می‌آید و یا اینکه بی‌تفاوتی آنان نسبت به ولنگاری‌های اخلاقی و یا عزلت گزینی و انزوای افراد که به بیماری‌های روانی بسیاری از جمله افسردگی حاد می‌انجامد و میل افراد را به خودکشی زیادتر می‌کند و بسیاری از موارد دیگر می‌باشند. این در حالی است که خداوند متعال انسان‌ها را موجوداتی اجتماعی خلق کرده است بنابراین یکی از مهم‌ترین نیازهای انسان‌ها حضور آنان در اجتماع و برقراری تعامل اجتماعی میان سایر انسان‌ها است که فرهنگ فاسد غرب درصدد نابودی این خاستگاه بسیار مهم انسان‌ها است.
یکی از مخرب‌ترین رذایل اخلاقی که آثار سوء دنیوی و اخروی بسیاری را در پی دارد بی تفاوتی و بی‌اعتنایی نسبت به سایر افراد جامعه است. چندی پیش ویدیویی در فضاهای مجازی از جمله اینستاگرام و توییتر و فیسبوک وایرال شده بود که نشان می‌داد در یکی از پرترددترین خیابان‌های یکی از کشورهای غربی مردی دختر کوچکی را ربوده بود اما جمعیت فراوانی که از کنار این حادثه عبور می‌کردند با نهایت بی‌تفاوتی و بی‌اعتنایی به امورات روزمره خود پرداخته بودند، در این ویدیو که به عنوان دوربین مخفی محسوب می‌شد نشانگر بی‌تفاوتی و بی‌اعتنایی افراد مختلف جوامع غربی نسبت به رخدادهای اجتماعی بود.
این ویدیو مصداق بارز ضد اجتماعی بودن رذیله بی تفاوتی بود، چرا که در این اکوسیستم همانگونه که همه مخلوقات خداوند متعال در یک چرخه واحد هستند و همه به یکدیگر ربط دارند انسان‌ها نیز نیاز مبرم‌تری به یکدیگر دارند و در نتیجه همه افعالشان اعم از خوبی‌ها و بدی‌هایشان در سطح جامعه بر یکدیگر اثر می‌گذارد، بنابراین همانگونه که خوبی‌ها در جامعه به سایر افراد آن سرایت می‌کند بدی‌ها و قبح شکنی‌ها نیز مانند آتشی به سایر نقاط دیگر اجتماع سرایت می‌کند.
به عبارت دیگر در جامعه چیزی به نام ضرر فردی وجود ندارد، بلکه هر فعل قبیحی که در جامعه از فردی سر بزند آثار سوءش را به سایر افراد جامعه منتقل می‌کند و به شکل یک بحران اجتماعی در می‌آید و اذهان عمومی را مورد تشویش قرار می‌دهد.
به خاطر همین است که یکی از زیباترین فرهنگ‌های جوامع اسلامی، امر به معروف و نهی از منکر است، در حقیقت این فرهنگ بسیار زیبای اسلامی می‌خواهد به ما این اصل بسیار مهم را القا کند که نسبت به حالات و احوالات یکدیگر در جامعه بی‌تفاوت نباشیم و تا جایی که می‌توانیم عامل حال خوب یکدیگر باشیم و هرگونه بدی و جرم و قبح شکنی که در سطح جامعه انجام می‌شود اصلاح کنیم و در مقابل هر کسی که گناهی را در سطح جامعه علنی می‌کند بایستیم و او را سرزنش کنیم، در غیر این صورت آثار سوء آن قبح شکنی دامنگیر تمامی افراد جامعه خواهد بود! چنانچه نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در این مورد می‌فرمایند: «إنّ المَعصيَةَ إذا عَمِلَ بها العَبدُ سِرّا لم تَضُرَّ إلاّ عامِلَها ، و إذا عَمِلَ بها عَلانِيَةً و لم يُغَيَّرْ علَيهِ أضَرَّت بالعامَّةِ»[۱] «گناه را هرگاه بنده پنهانى مرتكب شود به كسى جز صاحب آن زيانى نمى زند و هرگاه آشكارا انجامش دهد و مردم او را منع نكنند، آن گناه به عموم مردم آسيب خواهد رساند».
علاوه بر آثار سوء بی تفاوتی که گریبانگیر اجتماع و زندگی اجتماعی خواهد شد، این آثار سو تاثیرات مخرب خود را در تدین و حیات مذهبی انسان‌های مومن نیز خواهد گذاشت، به گونه‌ای که این فرصت را به دشمنان دین مبین اسلام می‌دهد تا به صورت تدریجی تمامی عقاید ناب اسلام محمدی را نشانه بگیرند و آنها را تضعیف نمایند و در نتیجه نه تنها پایبندی به فرهنگ دینی نقطه قوت انسان‌ها شناخته شود بلکه تبدیل به یک فرهنگ نایاب و کهنه و قدیمی گردد! به طور مثال ما در سطح جامعه متاسفانه شاهد این هستیم که خیل بانوان بی‌حجاب خیلی بیشتر از بانوان محجبه و چادری شده است! که این معضل یکی از بزرگترین ضربه‌های دشمنان اسلام به سرزمین اسلامی عزیزمان بوده است.
همه اینها نشان دهنده این است که حتماً باید در جامعه اسلامی نهادها و افرادی باشند که از ترویج فرهنگ شوم غربی بی تفاوتی جلوگیری نمایند و با امر به معروف و نهی از منکر به نظارت و کنترل اجتماع بپردازند، چنانچه خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ ۚ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» [۲] «و باید برخی از شما مسلمانان، خلق را به خیر و صلاح دعوت کنند و امر به نیکوکاری و نهی از بدکاری کنند، و اینها (که واسطه هدایت خلق هستند) رستگار خواهند بود».
نتیجه‌گیری: یکی از مخرب‌ترین آفات و رذایل اخلاقی بی‌تفاوتی و بی‌اعتنایی نسبت به افراد جامعه هست که علاوه بر اینکه با آموزه‌های شریعت مبین اسلام منافات دارد بلکه با اقتضای اولیه انسانی یعنی هم نوع دوستی ضدیت دارد و به عنوان یک عمل ضد بشری محسوب می‌شود. زندگی در اجتماع علی رغم زندگی فردی به گونه‌ای است که هرگونه رخدادهایی که از افراد آن سر می‌زند چه خوب و چه بد آثار مثبت و یا منفی خود را به سایر افراد جامعه نیز سرایت خواهد داد، بنابراین مانند ضرر فردی نیست که تنها گریبانگیر خود فرد متضرر باشد بلکه عمومیت پیدا می‌کند و تبدیل به یک بحران اجتماعی می‌شود. دین مبین اسلام همواره ما را به احساس مسئولیت در جامعه از طریق امر به معروف و نهی از منکر توصیه می‌کند و در حقیقت این فریضه بسیار مهم دال بر این است که نسبت به افراد جامعه و بحران‌هایی که ممکن است برای جامعه به بار آید بی‌تفاوت نباشیم.
پی نوشت
[۱] ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، محمد بن علی صدوق قمی، صفحه ۲۶۱
[۲] سوره آل عمران، آیه ۱۰۴