-
بسم الله الرحمن الرحیم
عواقب مال دوستی
در میان ظواهر دنیوی، مال، نقش ویژه ای در فریب و مادی گرایی انسان و بستری برای اختلاف و درگیری میان جوامع بشری در طول تاریخ بوده است. سرعت دستیابی به منافع و گرایشات و غرایض شخصی بواسطه ی ثروت امکان پذیر خواهد بود و ثروت در قالب مال بدون محدودیت اخلاق،بستری کامل برای ارضاء تمایلات مادیگرایانه و فعالیت بر علیه ارزشها و حقوق انسانی خواهد بود.چنانچه حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام می فرماید:((المالُ مادَّةُ الشَّهَواتِ.)).(۱)مال مایه شهوت هاست. از این رو، ثروت به عنوان مهم ترین دستاویز شیطان ملعون برای انحراف انسان به شمار می رود، خدای متعال در قرآن کریم می فرماید:((وَ اسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِکَ وَ أَجْلِبْ عَلَیْهِمْ بِخَیْلِکَ وَ رَجِلِکَ وَ شَارِکْهُمْ فِی الأَمْوَالِ وَ الْأَوْلاَدِ وَ عِدْهُمْ وَ مَا یَعِدُهُمُ الشَّیْطَانُ إِلاَّ غُرُورا)).(۲).«و از ایشان هر که را توانستی با آوای خود برانگیزان و با سواران و پیادگانت بر ایشان بتاز و با آنان در اموال و اولاد شرکت کن و به ایشان وعده بده. و شیطان جز فریب به آنها وعده نمی دهد». پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید:((قالَ الشّیطانُ لَعَنهُ اللّهُ: لَن یَسلَمَ مِنّی صاحِبُ المالِ من إحدی ثلاثٍ أغدو علَیهِ بهِنَّ و أرُوحُ: أخذُهُ مِن غیرِ حِلِّهِ، و إنفاقُهُ فی غیرِ حَقِّهِ، و اُحَبِّبُهُ إلَیهِ فیَمنَعُهُ مِن حَقِّهِ.)).(۳)شیطان، که خدایش لعنت کناد، گفت: شخص دارا در یکی از سه مورد از چنگ من نخواهد رَست و صبح و شب با این سه پیش او میروم: به دست آوردن مال از راه غیر حلال، خرج کردن نابجای آن، و این که مال را محبوب او میگردانم و در نتیجه، حق و حقوق آن را نمی پردازد.
عواقب و پیامدهای سختی نظیر؛ از بین رفتن دین و اعمال صالح و تباهی آینده افراد در روایات نبوی و ائمه معصومین علیهم السلام ذکر شده است.
۱.از بین برنده دین: حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام می فرماید:((حُبُّ المالِ یُوهِنُ الدِّینَ، و یُفسِدُ الیَقینَ.)).(۴)مال دوستی، دین را سست و یقین را تباه میکند.
۲.تضعیف کننده ایمان:حضرت عیسی علیه السلام در بیان تباه شدن ایمان در بستر مال دوستی می فرماید:((لا تَنظُروا إلی أموالِ أهلِ الدُّنیا ؛ فإنّ بَرِیقَ أموالِهِم یَذهَبُ بنُورِ إیمانِکُم.)).(۵)به داراییهای دنیا پرستان منگرید؛ زیرا درخشش اموال آنان نور ایمان شما را میبرد.
۳.تباهی آینده: حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام میفرماید: ((حُبُّ المالِ یُفسِدُ المآلَ.)).(۶)مال دوستی، آینده را تباه میکند.
منابع
۱.سید رضی، نهج البلاغه، خطبه ۵۸.
۲.سوره اسراء: ۶۴.
۳.ری شهری، محمد، میزان الحکمه، ج۱۱، ص۱۴۸.
۴.
۵.فیض کاشانی، محمد، المحجه البیضاء، ج۷، ص۲۳۸.
۶.آمدی، عبدالواحد بن محمد، غررالحکم و دررالکلم،ح۴۸۷۴.