تمرکز بر اولویت‌های اقتصادی و حل مشکلات معیشتی مردم، به عنوان یکی از مهم‌ترین وظایف دولت و مسئولین، از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به آموزه‌های اسلامی و شرایط کنونی کشور، اتخاذ راهکارهای عملی و موثر برای بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم، نیازمند همدلی و تلاش همه جانبه مسئولین و مردم است.
مقدمه: جمهوری اسلامی ایران، به عنوان یک نظام مبتنی بر ارزش‌های اسلامی و کشوری با سابقه تاریخی و تمدنی غنی، همواره با چالش‌های مختلفی مواجه بوده است. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، مسئله اقتصاد و معیشت مردم است. در شرایط کنونی، با توجه به تحریم‌ها، نوسانات اقتصادی جهانی و برخی عوامل داخلی، مشکلات اقتصادی مردم تشدید شده است. لذا، تمرکز بر اولویت‌های اقتصادی و حل مشکلات معیشتی مردم، به عنوان یکی از مهم‌ترین وظایف دولت و مسئولین، بیش از پیش احساس می‌شود.
✓ در بررسی اولویت‌های اقتصادی کشور، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
* رشد اقتصادی پایدار: ایجاد اشتغال، افزایش تولید داخلی، حمایت از بخش خصوصی و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی، از جمله عوامل کلیدی برای دستیابی به رشد اقتصادی پایدار هستند.
* کنترل تورم: مهار تورم و ایجاد ثبات در قیمت‌ها، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مردم است. دولت باید با اتخاذ سیاست‌های پولی و مالی مناسب، به کنترل تورم بپردازد.
* توزیع عادلانه درآمد: کاهش شکاف طبقاتی و ایجاد عدالت در توزیع درآمد، از جمله اهداف اصلی نظام اسلامی است. دولت باید با طراحی برنامه‌های حمایتی از اقشار ضعیف جامعه، به این مهم دست یابد.
* حمایت از تولید ملی: حمایت از تولید داخلی، ایجاد ارزش افزوده و کاهش واردات بی‌رویه، از جمله راهکارهای تقویت اقتصاد ملی است.
* بهبود زیرساخت‌ها: سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های حمل و نقل، انرژی، آب و فاضلاب و ارتباطات، از جمله عوامل مهم برای توسعه اقتصادی و بهبود کیفیت زندگی مردم است.
قرآن کریم بارها بر اهمیت برنامه‌ریزی، اولویت‌بندی و استفاده صحیح از منابع تأکید کرده است. سوره یوسف یکی از نمونه‌های بارز این موضوع است. حضرت یوسف (ع) با تدبیر و برنامه‌ریزی دقیق، قحطی چندساله مصر را مدیریت کرده و مردم را از گرسنگی نجات داد. این داستان نشان می‌دهد که توجه به اولویت‌ها و استفاده بهینه از منابع، کلید حل مشکلات بزرگ است.
آیات دیگری نیز بر اهمیت عدالت اقتصادی و رفع فقر تأکید دارند. در سوره نحل، خداوند می‌فرماید: « وَاللَّهُ فَضَّلَ بَعْضَكُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ فِي الرِّزْقِ ۚ فَمَا الَّذِينَ فُضِّلُوا بِرَادِّي رِزْقِهِمْ عَلَىٰ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَهُمْ فِيهِ سَوَاءٌ ۚ أَفَبِنِعْمَةِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ» [۱] «خداوند بعضی از شما را بر بعضی دیگر از نظر روزی برتری داد (چرا که استعدادها و تلاشهایتان متفاوت است)! اما آنها که برتری داده شده‌اند، حاضر نیستند از روزی خود به بردگانشان بدهند و همگی در آن مساوی گردند؛ آیا آنان نعمت خدا را انکار می‌نمایند (که شکر او را ادا نمی‌کنند)؟!» این آیه به ما می‌آموزد که باید در تقسیم منابع، عدالت را رعایت کرده و نیازمندان را فراموش نکنیم.
✓ راهکارهای عملی
برای تمرکز بر اولویت‌های اقتصادی و حل مشکلات معیشتی مردم، می‌توان راهکارهای زیر را پیشنهاد کرد:
* شفافیت و مبارزه با فساد: ایجاد شفافیت در امور اقتصادی، مبارزه با فساد و رانت‌خواری و تقویت نهادهای نظارتی، از جمله اقدامات ضروری برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور است.
* توجه به اقتصاد مقاومتی: تقویت تولید داخلی، حمایت از صنایع کوچک و متوسط، کاهش وابستگی به نفت و توسعه صادرات غیرنفتی، از جمله راهکارهای اقتصاد مقاومتی هستند که می‌توانند به بهبود وضعیت اقتصادی کشور کمک کنند.
* سرمایه‌گذاری در بخش‌های دانش‌بنیان: حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و توسعه فناوری‌های نوین، می‌تواند به ایجاد اشتغال و افزایش تولید ملی کمک کند.
* بهبود محیط کسب و کار: تسهیل روند کسب و کار، کاهش بروکراسی اداری و حمایت از سرمایه‌گذاران، می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی و ایجاد اشتغال کمک کند.
* توجه به عدالت اجتماعی: طراحی برنامه‌های حمایتی از اقشار ضعیف جامعه، ایجاد اشتغال برای جوانان و کاهش شکاف طبقاتی، از جمله اقدامات ضروری برای تحقق عدالت اجتماعی است.
✓ راهکارهای اسلامی برای حل مشکلات اقتصادی
برای حل مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم، می‌توان از آموزه‌های اسلامی بهره برد. برخی از این راهکارها عبارتند از:
* عدالت اقتصادی: توزیع عادلانه ثروت و منابع، یکی از مهم‌ترین راهکارهای اسلامی برای رفع فقر و نابرابری است.
* حمایت از تولید داخلی: تقویت تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات، می‌تواند به ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی کمک کند.
* مبارزه با فساد: فساد اقتصادی، یکی از مهم‌ترین موانع توسعه و پیشرفت است. مبارزه جدی با فساد، می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصادی کشور کمک کند.
* توجه به نیازهای اساسی مردم: تأمین نیازهای اساسی مردم مانند غذا، مسکن و بهداشت، از مهم‌ترین وظایف حکومت اسلامی است.
✓ توصیه‌ها
* برنامه‌ریزی دقیق و جامع: تدوین برنامه‌های دقیق و جامع برای توسعه اقتصادی کشور
* استفاده از نظرات کارشناسان: بهره‌گیری از نظرات کارشناسان اقتصادی و دانشگاهیان
* شفافیت در امور اقتصادی: ایجاد شفافیت در امور اقتصادی و مبارزه با فساد
* حمایت از بخش خصوصی: ایجاد فضای مناسب برای فعالیت بخش خصوصی
* توجه به عدالت اجتماعی: توزیع عادلانه ثروت و منابع
با اتخاذ این راهکارها و با توکل بر خداوند متعال، می‌توان به آینده‌ای روشن برای کشور امیدوار بود.
پی نوشت
[۱] سوره نحل، آیه ۷۱