الگوهای منفی در کربلا

موضوع : يزيد بن معاويه، الگوی امیران فاسد

یزید با زمینه سازیهایی که پدرش کرده بود، بر مسند خلافت نشست. معاویه که مسیر امامت وخلافت مسلمین را رنگی سلطنتی داده بود، با نصب فرزندش، این فرهنگ خطرناک و سنت سیئه را میان امت اسلام تثبیت کرد. او در زمان امام حسن علیه السلام برای یزید مخفیانه بيعـت می گرفت اما پس از شهادت آن حضرت کار خود را علنی کرد.

معاویه اواخر عمر خود نسبت به آینده نگران بود. زیرا میدانست عده ای از جمله امام حسين عليـه السلام با خلافت یزید مخالفت خواهند کرد. اگرچه او با تطمیع و تهدید، گروه های مختلفی از مردم را با خود همراه کرده بود، همواره نسبت به بنی هاشم مدارا میکرد و از طریق نامه سعی مــی کرد امام را متقاعد سازد اما سالار شهيدان بـدون هیچ مسامحهای با قاطعیت تمام جواب های کوبنده ای به وی می داد و از جنایات و قتل و غارت های معاویه پرده برمی داشت.

در پاسخ به یکی از نامهها امام عليه السلام نقشه پلید معاویه را در نصب یزید چنین بیان می کند: «سپس پسرت را جانشین خود کرده ای که جوانی شراب خوار و سگ باز است. پـس بـه امانتـت خیانت کرده ای و امت را به دست نابودی سپرده ای چگونه بر امت محمد صلی الله عليه وآله کسی را می گماری که مسکر می نوشد. در حالی که شراب خوار از فاسقان و اشرار است. 

در صورتی امانت که چنین کسی نمیتواند نسبت به درهمی داری کند چگونه میتواند بر امت اسلام امین باشد؟» (۱)

بر معاویه برای بیعت گرفتن از امام حسین علیه السلام تندی روا نمی داشت ،اما با مرگ وی یزید خلاف پدرش با کمال خشونت، حریصانه بیعت گرفتن از آن حضرت را دنبال می کرد. او برای رسیدن به هدف شوم خود از هر دست آویزی استفاده می کرد و تنها به خلافت می اندیشید و برای برطرف کردن موانع راه خود حاضـر بـه هـر کار بود. بر اساس این تفکر نامه ای تنـد بـه والــی

مدینه نوشت که: خذ الحسين و عبدالله بن عمر و عبدالرحمن بن ابی بکر و عبدالله بن الزبير ... بالبيعة اخذاً شديداً و من أبى فاضرب عنقه وابعث إلى برأسه؛ (۲)

از حسین و.... با شدت تمام بیعت بگیر و هر کس که نپذیرفت گردن بزن و سرش را برایم بفرست.

در میان این افراد امام حسین علیه السلام جایگاه ویژه ای داشت و برای اخذ بیعت در اولویت قرار گرفت. با وجود فشارهای مختلف موضع خود را با صراحت تمام اعلام کرد و در مقابل پیشنهاد ولید چنین فرمود:

ايها الامير انا اهل بيت النبوة ومعدن الرسالة ومختلف الملائكة ومحل الرّحمة بنا فتح الله وبنا يختم ويزيد رجل شارب الخمر وقاتل نفس المحرّمة معلق بالفسق ومثلى لا يبايع لمثله ولكن نصبح و تصبحون وننظر

وتنظرون اينا احق بالخلافة والبيعة؛ (۳)

ای امیر ما اهل بیت ،نبوت ،پایگاه رسالت و محل رفت و آمد فرشتگان و جایگاه رحمتیم خدا به واسطه ما می گشاید و به انجام می رساند و یزید مردی شرابخوار است که قاتل نفس محترمه و اهل فسق آشکار است و فردی مانند من با مثل او بیعت نمی کند اما صبر میکنیم تا روشن شود کدام یک

از ما به خلافت و بیعت سزاوارتریم.

امام حسین علیه السلام که با دقت تمام تحركات دشمن و آینده جامعه اسلامی را پیش بینی می کرد، در

پاسخ مروان عمق فاجعه خلافت یزید را برای امت اسلام این گونه بیان فرمود

انا لله وانا اليه راجعون على الاسلام السلام اذ قد بليت الامة براع مثل يزيد ولقد سمعت جدى رسول الله صلى الله عليه وآله يقول الخلافة محرمة على آل ابي سفیان

امام در مدینه با زیرکی از بیعت با یزید امتناع کرد و از شهر رسول خداصلی الله عليه وآله خارج شد تا در مکه دعوت خود را علنی کند. یزید از این که نتوانسته بود مهمترین و جدی ترین مخالف خود را متقاعد کند هراسان برای کشتن امـام حسین علیه السلام تلاش می کرد. او برای ترور امام در ایام حج گروهی را به فرماندهی عمر بن سعید راهی مکه کرد اما سیدالشهداء علیه السلام از آنان باخبر شد و برای آن که خون نقشه شوم پاکش در حرم امن الهی ریخته نشود؛ مکه را ترک کرد.

یزید در ادامه فعالیتهای خود با توجه به این که امام عليه السلام مسلم بن عقيل را به عنوان سفیر خود به کوفه ،فرستاد ابن زیاد را به ولایت کوفه گماشت و به کشتن امام در آن شهر فرمان داد.

سرانجام در روز عاشورا به خیال خام خود مانع مسیر حکومت خود را برداشت و امام حسين عليـه السلام را به شهادت رساند. يزيد بن معاویه همچون دودمانش اندیشه های الحادی داشت و مبدأ و معاد و نبوت را انکار می کرد. ابن جوزی درباره دوران حکومت يزيد چنین می نویسد: «چگونه قضاوت میکنید درباره مردی که سال اول، حسین علیه السلام را به شهادت رساند؛ در سال دوم مدینه را دچار وحشت ساخت و مدینه را برای لشکریان خود مباح ساخت» (٤)

پی نوشت:

۱) موسوعة كلمات الامام الحسين عليه السلام،ص۲۵۸ 

۲) مقرم، مقتل الحسين عليه السلام، ص۱۲۹

۳) موسوعة كلمات الامام الحسين عليع السلام، ص ۲۸۳

٤) جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، ص٤٨٣.