يكي از اقوام ما اصلا نماز نميخواند؟

يكي از اقوام ما اصلا نماز نميخواند و ازلحاظ ديني ادم منحرفي است و هرچه با ايشان صحبت ميكنيم كه نماز بخواند بي فايده است . همچنين سال خمسي هم ندارد . درضمن ادم تحصيل كرده اي است . ضمنا بدليل مسائل فاميلي كه وجود دارد قطع رابطه كمي مشكل است . حال شما بفرمائيد كه وظيفه ما چيست و آيا بايد قطع رابطه كنيم يا خير و همچنين حكم خوراكي كه در منزل ايشان ميخوريم چيست ؟

پاسخ:

در مورد غذا خوردن در خانه فردي كه خمس نمي دهد، بايد گفت كه اگر علم نداريد كه اين غذايي كه براي شما آورده متعلق خمس است خوردنش اشكال ندارد. واگر بدانيد كه متعلق خمس است مي توانيد از مرجع اجازه بگيريد و خودتان خمس آن را حساب كنيد. البته برخي از مراجع اجازه عام در اين مورد داده اند. كه لازم است شما نظر مرجع خود را جويا شويد. البته همچنان كه خواهد آمد بهتر است كه انسان رفت و آمد خود را با افراد لا ابالي در حد ضرورت محدود كند.
موعظه كردن و امر به معروف و نهي از منكر نمودن، حيات و پويايي جامعه را به دنبال دارد و اين، همان هدفي است كه انبياي الهي آن را دنبال مي كردند چنان كه قرآن كريم مي فرمايد: دعوت انبياء براي زنده كردن شماست.(1) انسان مي تواند با دعوت ديگران به راه راست و تعليم عقايد حقه به آنان، به احياي افراد جامعه پرداخته و در زمره جانشينان انبياي الهي قرار بگيرد و مشمول دعاي پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ قرار گيرد زيرا آن بزرگوار فرمودند: «خداوند جانشينان مرا رحمت كند». از ايشان سئوال شد آنان چه كساني هستند؟ فرمود: «كساني كه سنت مرا زنده مي كنند و آن را به بندگان خدا مي آموزند».(2) و همچنين به فرموده امام صادق ـ عليه السلام ـ تمام موجودات زمين و ماهيان دريا و هر كوچك و بزرگي در زمين و آسمان خدا، براي تعليم دهنده خوبي، طلب آمرزش مي كنند.(3) به خاطر همين است كه پيامبر گرامي اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ فرمودند: «اگر خداوند به دست تو يك نفر را هدايت كند براي تو بهتر است از دنيا و هر آنچه در آن هست».(4)
حقيقت ايمان، امري است كه براي پيدايش، نيازمند عوامل گوناگون فردي و محيطي است. براهين و استدلال ها بخشي از اين عواملند. گاه مي شود كه فرد براي آنكه خود را از قيد و بندهاي اخلاقي و ديني برهاند به بي ديني مي گرود تا احساس گناه و عذاب، وجدانش را از بين ببرد. شبهه علمي ندارد بلكه شهوت عملي دارد و همچنين مي پندارد دين و اخلاق ديني مانع اوست يكسره همه را منكر مي شود تا با خيالي آسوده به خواسته هاي دلش بپردازد.
دوست گرامي! افراد گمراه مانند بيماراني هستند كه انسان با ديدن آنها متأثر شده و سعي مي كند به نحوي به آنها كمك كند. اگر توانايي درمان آنها را ندارد، با دعاي خود، درمان آنها را از خداوند متعال طلب مي كند. قطع رابطه كردن، آخرين راه است نه اولين راه. اولين راهي كه به ذهن انسان دلسوز مي رسد، ارشاد و هدايت ديگران است. بعد از نااميدي از هدايت آنان، متناسب با نوع رابطه اي كه با آنها وجود دارد تصميمي گرفته مي شود.
در يك تقسيم بندي افراد به دو گروه تقسيم مي شوند: الف. گروهي كه عالماً و از روي عمد، طريق گمراهي را پيش گرفته اند و بر آن اصرار دارند. در اين صورت كاري از دست انسان بر نمي آيد زيرا انسان خفته را مي توان بيدار كرد، امّا كسي كه خودش را به خواب زده است را خير. ب. گروهي كه فريب خورده اند و راه را گم كرده اند و هيچ اصرار و عنادي ندارند. اگر حق برايشان روشن شود، مي پذيرند.
ابتدا بايد تشخيص داد كه آنها از چه گروهي هستند. اگر خداي ناكرده از گروه اول هستند يعني بر افكار و عقايد خود اصرار دارند، در اينجا دو حالت وجود دارد: 1. آنها بر شما اثرگذار هستند. در اين صورت اگر رابطه شما نزديك است، بايد آن را به حداقل برسانيد و در غير اين صورت رابطه را قطع كنيد و از اين طريق دين خود را حفظ كنيد. چرا كه ممكن است بر شما اثر بگذارند و عقايد سالم را از شما بگيرند كه در اين صورت گرفتار عذاب اخروي و حسرت خواهيد شد و به بيان قرآن كريم در روز قيامت خواهيد گفت: «واي بر من اي كاش كه فلاني را دوست نمي گرفتم. رفاقت او مرا از پيروي قرآن و رسول حق محروم ساخت و گمراه گردانيد آري دوستي شيطان (انسي و جني) براي انسان مايه خذلان و گمراهي است».(5)
2. شما بر آنها اثرگذار هستيد. كه در اين صورت بايد با شيوه هاي صحيح ارشاد كردن، آنها را با حقيقت اسلام آشنا نماييد و قطع رابطه كردن صحيح نمي باشد زيرا امر به معروف و نهي از منكر كردن در جايي كه احتمال اثر مي دهيد واجب است.
و اگر از گروه راه گم كرده اند، مانند صورت اخير بايد با توكل بر خدا به هدايت آنها اقدام كرد. و براي اين كار به نكات ذيل توجه داشته باشيد:
1. اخلاق و توكل به خداوند متعال: اخلاص در عمل، رمز موفقيت انسان است. اگر توصيه و نصيحت مي كند، فقط به خاطر خدا باشد. همچنين بايد خدا به توكل كرد زيرا مؤثر واقعي، خداوند است چنانكه خداوند مي فرمايد: «چنين نيست كه هر كس را بخواهي بتواني هدايت كني لكن خدا هر كه را بخواهد هدايت مي كند و او به حال آنان كه قابل هدايتند آگاه تر است».(6) پس اگر انسان براي خدا و با توكل به خدا كاري انجام دهد به نتيجه خواهد رسيد و سخن او بر دل ها اثر خواهد گذاشت.
2. شناخت وسيع و قدرت انتقال: تبليغ و معرفي دين علاوه بر اخلاص و توفيق الهي، نياز به معلومات وسيعي دارد. انسان بايد با معارف دين اسلام آشنايي داشته باشد. علاوه بر اين، هنر بيان نيز مي خواهد و بايد بداند كه با هر گروه و مقطع سني و سطح تحصيلات چگونه صحبت كند.
3. تبليغ عملي: عمل انسان به گفتار خود، علاوه بر اين كه تبليغ عملي است، شرط تأثير تبليغ نيز هست.
4. اصل تدريجي بودن تربيت ديني: انتظار نداشته باشيم با يك صحبت ما، همه چيز تغيير كند حتي با وجود پذيرش حرف ها، تغيير نياز به زمان دارد.
5. اصل محبت: رفتار، گفتار و حتي نگاه انسان بايد محبت آميز باشد تا در دل او نفوذ كند.
6. اصل احترام: در خيرخواهي و نصيحت بايد مراقب بود تا لحن آمرانه نداشته باشيم.
7. اصل تواضع: خودبرتربيني نداشته باشيم.
8. اصل ملايمت و مدارا همراه با قاطعيت.
9. اصل آماده سازي و ايجاد زمينه: از تذكر بي جا، انتقاد صريح و زياد و در مقابل ديگران پرهيز كنيم.
10. اصل تعاون در انذار و تبشير: انسان بايد به موقع از بشارت ها (بهشت و...) و انذارها (عذاب و...) استفاده كند.
11. اصل تقويت صفات خوب.
12. اصل تداوم و تكرار: ارشاد و هدايت بايد با يك برنامه منظم و منسجم، غير مقطعي و كارشناسي شده باشد.
13. اصل استقامت و سعه صدر و كرامت.
14. هديه دادن كتابي مناسب در اين زمينه.

پاورقی:

1. انفال : 24.
2. برادران حکيمي، الحياة، قم، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين، ج2، ص281.
3. مجلسي، محمدباقر، بحارالانوار، بيروت، مؤسسه الوفاء، ج2، ص17.
4. همان، ج1، ص184.
5. فرقان : 28 و 29.
6. قصص : 56.
منبع: نرم افزار پاسخ - مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات