من برادري دارم كه نماز نمي خواند و روزه نمي گيرد و او را به اين كار دعوت مي كنيم، اما او گوش نمي كند، هر بار هم كه او را امر به معروف كرديم، ضرر كرديم، آيا ادامه اين كار فايده دارد، زندگي كردن با اين افراد اشكال ندارد. چگونه برخورد كنيم؟
پاسخ:
1. علل مشكل: هر مشكل و مسأله اي عللي دارد ضعف باورهاي برادر شما نيز عللي دارد، با بررسي و ريشه يابي اين مشكل راحت مي توانيد امر به معروف كنيد. علل اين امر مي تواند ضعف شناخت و باورها، شبهات، ضعف عقلي و ذهني، سئوالات بدون پاسخ، شايعات، عدم تربيت ديني صحيح از زمان كودكي، همنشينان ناسالم، مشكلات عاطفي و روحي، نابساماني شغلي و اقتصادي و يا تركيبي از موارد ياد شده باشد.
2. شرايط امر به معروف: براي امر به معروف حتماً به شرايط امر به معروف توجه كنيد. در امر به معروف بايد از شيوه هاي خوش رويي، خوش گويي، تذكر دلسوزانه، بيان تذكر در خلوت نه در حضور ديگران، عدم تذكرهاي پي در پي و خسته كننده. مقدم كردن صفات مثبت بر امر و نهي كردن، بيان غير مستقيم و كنايه اي و يا نامه و ... كمك گرفت.(1) از شرايط امر به معروف احتمال تأثير و نداشتن ضرر مالي، جاني و آبرويي است در غير اين صورت امر به معروف بر شما لازم و واجب نيست.(2)
3. تدريجي عمل كنيد: براي دعوت ايشان به مسايل عبادي حتماً از شيوة تدريجي كمك بگيريد. اين امر به ايشان فرصت تأمل مي دهد و اصل رابطه و صميميت شما با ايشان را حفظ مي كند بنابراين اميد اثرگذاري شما در دراز مدت وجود دارد. امّا عجله، محكوم كردن، آمرانه سخن گفتن، قطع رابطه و... مانع اثر بخشي است.
4. در نظر گرفتن علل مشكل او در روابط با خود: در روابط خود به ريشه مشكل او نيز توجه داشته باشيد كسي كه عامداً و عالماً به مسايل ديني بي توجه است، با فردي كه ناخواسته به اين مشكل مبتلا شده است فرق دارند.
5. ايجاد زمينه ها به شكل غير مستقيم: سعي كنيد به شكل تدريجي و غير مستقيم زمينه گرايش ايشان به مسايل ديني را فراهم آوريد. هديه دادن سجاده، كتاب ديني، رفتن به سفرهاي زيارتي و سياحتي، همنشيني و رفت و آمد با افراد معنوي و بانشاط، پر رنگ كردن صفات مثبت و تمجيد و تحسين كردن آن ها در نزد ديگران و معرفي مراكزي كه بتوانند به سئوالات و شبهات او جواب دهند در اين امر كمك خوبي هستند.
6. زندگي با اين افراد: اگر احتمال تأثير و تقويت ايمان ايشان باشد، زندگي با اين افراد اگر چه سختي هايي دارد اما ارزش دارد. اما اگر با همنشيني با آن ها، خود رنگ مي بازيد و يا باعث تأييد و تقويت كارشان مي شويد بهتر است رابطه خود را بسيار كم (كوتاه مدت و دير به دير) كنيد(3) اما اصل صله رحم را با سلام، پيغام، تلفن، نامه، ديدار كوتاه مدت، كمك در رفع مشكل او، حفظ كنيد.(4)
پاورقی:
1. شرفي، دكتر محمد رضا، جوان و نيروي چهارم زندگي، تهران، نشر سروش، 1383، بحث جوان و انتقاد.
2. ر.ك، به رساله توضيح المسايل مرجع تقليدتان بحث امر به معروف و نهي از منكر. نيز قرائتي، محسن، امر به معروف و نهي از منكر.
3. با كمك از سي دي پرسمان نسخه 2 كاري از نهاد نمايندگي ولي فقيه در دانشگاه ها بيش از 14 هزار پرسش و پاسخ.
4. انصاريان، حسين، نظام خانواده در ا سلام، قم، نشر ام ابيها، چاپ اول، 1375، ص 506 ـ 499.
منبع: نرم افزار پاسخ - مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات