چکیده:هدف و فلسفه وجدی بعثت رسول اکرم (صلی الله علیه واله و سلم) بلکه تمام انبیاء برپای عدل و رعایت قوانین و دستورات الهی و نهادینه کردن اخلاق در زندگی فردی و اجتماعی افراد است. این در حالی است که نگرش تکفیری هیچگونه سنخیتی با اهداف رسالت انبیاء و آموزه‌های نبوی ندارد.
مقدمه:
یکی از مهمترین و زیباترین نعماتی که خدای متعال به بندگان خود عطا کرده بعثت رسول اکرم (صلی الله علیه واله و سلم) است. اگر با دیده تحقیق و تدبر در منایع تاریخی توجه شود، شاید بتوان گوشه‌ای از آثار و برکات بعثت رسول اکرم (صلی الله علیه و اله و سلم) را متوجه شد. چرا که این پیامبر الهی در دوران و سر زمینی به رسالت مبعوث شدند، که مردم آن دیار به بدترین و زشت ترین رفتارها و بلایای اخلاقی دچار بودند.
در آن زمان زنده به گور کردن کودکان و دختران رسم رایجی بود. قتل و خونریزی و چپاولگری عادت مردم آن سرزمین گردید بود. بدترین موجودات به عنوان خدای عالم محل امید افراد محسوب می شدند، در چنین فضای خدای متعال بر امت خود منت نهاد و بهترین بنده خود را برای هدایت و رهبری مردم به رسالت مبعوث نمود. برای روشن تر شدن اهمیت و برکات رسالت در قرآن به چند آیه اشاره می‌کنیم.
اهداف و برکات بعثت پیامبر اکرم(صلی الله علیه واله و سلم)
1-تعليم كتاب و دستورهاي الهي
یکی از مهمترین آثار و برکات بعثت رسول اکرم(صلی الله علیه واله و سلم) تعلیم و آموزش احکام و دستوراتی بود که موجب فلاح و رستگاری امت به شمار می‌آمد؛ آموزه‌های زیبایی که در آن دوران بسیار از افراد از آن بهره‌ای نداشتند. ازینرو پیامبرانی به رسالت مبعوث شدند تا اینکه مردمان عالم را به بهترین روش ها رهنمود سازند. «كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولاً مِنْكُمْ يَتْلُوا عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُمْ مَا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ؛[ بقره/ 151] همان گونه كه رسولي از خودتان در ميان شما فرستاديم، تا آيات ما را بر شما بخواند و شما را پاك كند و به شما كتاب و حكمت بياموزد و آنچه را نمي دانستيد به شما ياد دهد.»
2-تقویت اخلاق و نهادینه کردن رفتارهای نیکو در جامعه
یکی از مهمترین و زیباترین اهداف و ٍآثار و برکات رسالت پیامبراکرم(صلی الله علیه واله وسلم) نهادینه کردن خلق و خوی انسانیت و الهی در بین مردم بود. در دورانی که مردم به بیابان گردی و رفتارهای خشن عادت کرده بودند، و رفتارهای غیر اخلاقی از خود نشان میداند و بی‌شرمانه ترین رفتارها افتخار افراد به حساب می‌آمد؛ خدای متعال رسولی را مبعوث فرمودند که تبلیغ سجایی اخلاقی در رأس آیین او بود. کما اینکه خدای متعال در این خصوص می فرماید: «كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولاً مِنْكُمْ يَتْلُوا عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ؛[ بقره/ 151] مان گونه كه رسولي از خودتان در ميان شما فرستاديم، تا آيات ما را بر شما بخواند و شما را پاك كند.» و همچنین از رسول اکرم (صلی الله علیه واله و سلم) یکی از هدف بعثت این چنین نقل شده است.
«بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَكَارِمَ الْأَخْلَاقِ.؛[1]من مبعوث شدم تا فضائل اخلاق را به كمال رسانم». اهمیت وجایگاه شاخصه‌های اخلاقی بر اهل علم خرد پوشیده نیست، جامعه ای که از اخلاق و آموزه‌های تربیتی و اخلاقی بهره‌ای نداشته باشد. محکوم به فنا و نابودی است. یکی از علل مهم افول تمدن‌ها را میتوان فاصله گرفتن از اخلاقیات در زندگی اجتماعی معرفی کرد.
3- عبادت خدا و اجتناب از طاغوت:
یکی از زیباترین و مهمترین آثاری که بعثت رسول اکرم(صلی الله علیه واله و سلم) به دنبال داشت هدایت مردم به سوی وحدانیت و توحید واقعی و پرهیز از کفر و تبعیت و اطاعت طاغوت بود. در سر زمین جزیره العرب بدترین اجسام نالایق‌ترین اشیاء به عنوان معبود انسان مورد پرستش قرار می گرفت و انسان اشرف المخلوقات خود را تحت ولایت طاغوت و احریم قرار میداد با وجود رسول اکرم(صلی الله علیه واله و سلم) و رسالت پاک او خط بطلانی بر تمام این رفتارهای غیر انسانی کشیده شد.«وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّة رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ؛[نحل/36] ما در هر امتي رسولي برانگيختيم كه خداي يكتا را بپرستيد و از طاغوت اجتناب نماييد.»
4- دعوت به عدالت اجتماعی و عدل و داد
از جمله آثاری و برکاتی که رسالت انبیاء به دنبال داشت دعوت مردم به عدالت و برحذر داشتن امت از ظلم و طغیان بود. بسیاری از مردم و حکمرانان به پایمال کردن حقوق دیگران عادت کرده بودند. کسی تمایلی به رعایت حقوق دیگران نداشت در جوامع انسانی افراد به طبقات مختلفی تقسیم شده بودند. بسیاری از مردم فقط به خاطر فقر و نداری به طبقات دسته چندم تعلق داشتند، ولی با آمدن انبیاء این قوانین غیر انسانی باطل شدند.«لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْميزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ؛[ حديد/25] ما رسولان خود را به دلايل روشن فرستاديم، و با آنها كتاب (آسماني) و ميزان نازل كرديم تا مردم به عدالت قيام كنند».
تطبیق رفتار مسلمانان تکفیری با رسالت نبوی
سوال بسیار مهمی که در ادامه مبحث آثار و فلسفه وجودی رسالت نبوی مطرح است. نحوه ارتباط رفتارهای تکفیری با بعثت رسول اکرم(صلی الله علیه واله و سلم) است و به این معنا که آیا فرهنگ نبوی رفتاری گروههای مسلمان نمای تکفیری را تأیید می‌کند یا خیر آیا آبشخور رفتارهای تکفیری را میتوان در آموزه‌های رسالت نبوی پیدا نمود؟
جواب این سوال نیز بسیار روشن ومبرهن است ولی با این حال جواب این سوال را در ذیل چند نکته بیان می‌کنیم.
نکته اول: فرهنگ نبوی و امت واحد اسلامی
یکی از اهداف بزرگ رسالت برحذر داشتن امت اسلامی از اختلاف و درگیری است. در فرهنگ نبوی امت اسلامی امتی واحد هستند،[2] که از اختلاف و درگیری مبرا هستند. این در حالی است که در نگرش تکفیری تنها گروههای سزاوار نام اسلامی هستند که خود را ملزم به رعایت قوانین آنانان نمایند. قوانین که به موجب آن از هم پاشیدگی جهان اسلام و قتل و کشتار در میان آنها شدت می‌یابد.
نکته دوم: رسالت نبوی و برپای عدل جهانی
از جمله مهمترین آثار و برکات رسالت نبوی برپایی عدالت جهانی در تمام دنیا است. این درحالی است که مروجان افکار تکفیری هیچگونه اعتقادی به عدالت و حق و انصاف ندارند؛ چرا که به راحتی به خود اجازه می‌دهند که خون کودکان و زنان بی‌گناه را بر زمین ریزند.
سخن آخر:
هدف و فلسفه وجدی بعثت رسول اکرم (صلی الله علیه واله و سلم) بلکه تمام انبیاء برپای عدل و رعایت قوانین و دستورات الهی و نهادینه کردن اخلاق در زندگی فردی و اجتماعی افراد است. این در حالی است که نگرش تکفیری هیچگونه سنخیتی با اهداف رسالت انبیاء و آموزه‌های نبوی ندارد.
______________________________________
پاورقی:
[1]. بحار الأنوار (ط - بيروت) ؛ ج67 ؛ ص372.
[2]. كَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ وَأَنْزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فِيَما اخْتَلَفُوا فِيهِ وَمَا اخْتَلَفَ فِيهِ إِلاَّ الَّذِينَ أُوتُوهُ مِن بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَيِّناتُ بَغْياً بَيْنَهُمْ فَهَدَي اللّهُ الَّذِينَ آمَنُوا لِمَا اخْتَلَفُوا فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِهِ وَاللّهُ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ إِلَي صِرَاط مُسْتَقِيم؛[ بقره/ 213]