آیا ازدواج در زیر 18 سال، کودک آزاری است؟

در سال ۱۹۴۶ بعد از جنگ جهانی دوم در اروپا، مجمع عمومی سازمان ملل به‌ منظور حمایت از کودکان، سازمانی به نام یونیسف را ایجاد کرد که نخست «انجمن بین‌المللی ویژهٔ کودکان سازمان ملل» نام گرفت. در سال ۱۹۵۳، یونیسف [1] یکی از بخش‌های دائمی در سازمان ملل متحد گردید و روز ۸ اکتبر روز جهانی کودک نام‌گذاری شد[2]  اما واژه «کودک» تعریف یکسانی ندارد، و این لفظ به چند صورت تعریف شده است.
علما حقوق ذیل کلمه صغیر می گویند: پسر و دختری که به بلوغ شرعی نرسیده است از محجورین است، به محض رسیدن به بلوغ حجر او محو می شود، بدون این که احتیاج به صدور حکم از سوی حاکم شرع باشد، اگر پیش از بلوغ به حدی رسد که دارای تمیز باشد او را صغیر ممیز گویند.[3]
همچنین ذیل واژة بلوغ می نویسند: سن بلوغ و رشد با پیدایش یکی از پنج وضعیت برای طفل حاصل می شود که عبارت از روئیدن موی در بعض قسمت های بدن، (در صورت، زیر بغل و اطراف آلت)، احتلام در پسران، حیض در دختران، رسیدن به سن 9 سال تمام در دختران و 15 سال تمام در پسران، و استعداد بارور شدن دختران خواهد بود. [4] اگر این ویژگی ها در کسی به منصة ظهور و مشاهده نرسد کودک است و الا نوجوان یا جوان خواهد بود.[5]
فقها هم در بخش های وسیع از فقه به تناسب بحث، به تعریف کودک پرداخته اند. حضرت امام خمینی در تحریر می فرماید:«الصغیر وهو الذی لم یبلغ حد البلوغ محجور علیه شرعا لا تنفذ تصرفاته فی أمواله» صغیر کسی است که به حد بلوغ نرسیده باشد، این شخص از تصرفات در اموال خود ممنوع خواهد بود و در ادامه می افزاید: هرچند که در کمال تمیزی و رشد باشد و تصرفاتش در نهایت سود و صلاح صورت گیرد.[6] چنین شخصی از نظر فقها کودک تلقی می گردد.
اما تعریف کودک در نهادهای بین المللی به این شکل می باشد: ماده یکم کنوانسیون 1989 مقرر داشته است؛ از نظر این کنوانسیون منظور از کودک، افراد انسانی زیر 18 سال است، مگر این که طبق قانون قابل اجرا در مورد کودک، کمتر از سن بلوغ باشد.[7]با توجه به تعاریف بالا می توان گفت که کودک تعریف مشخصی ندارد حتی خود کنوانسیون هم در نهایت زیر 18 سال را به نوعی در صورت بلوغ از کودکی خارج کرده است اما با این حال ما می بینیم در آمارهای سازمان ملل ازدواج های زیر 18 سال کودک آزاری محسوب می شود. حال سوال اینجاست آیا واقعا ازدواج در زیر 18 سال کودک آزاری است؟ و آیا مثلا یک دختر 16 ساله نیاز جنسی عاطفی ندارد؟ برای پاسخ به این سوالات بهتره به نیازهای فطری انسانها رجوع کنیم و اگر در خود غرب همه دختران زیر 18 سال هیچ نیازی نداشته باشند پس معلوم می شود که ما اشتباه می کنیم و نباید تا 18 سالگی به خواسته دختران یا حتی پسران توجهی شود. اما اگر این نیاز وجود دارد راهکارش چیست؟ 
نیازهای فطری و غریزی انسان بعد از بلوغ طبیعی است سن بلوغ برای دختران و پسران متفاوت می باشد بلوغ در پسران دیرتر از دختران روی می‌دهد و معمولاً سنین ده تا شانزده سالگی زمان بروز بلوغ جسمانی در پسران است. سرعت بلوغ نیز در پسران کمتر از دختران است و به همین دلیل دوران بلوغ و تکمیل نشانه‌های آن در پسران بیش از دختران طول می‌کشد بلوغ در دختران فرق می کند و از سن 9 سالگی تا 16 سالگی در تغییر است. به طور کلی دختران در سن حدود 2 سال زودتر از پسران بالغ می شوند. نژاد، آب وهوا، وراثت، نوع تغذیه، شرایط فرهنگی، روابط عاطفی و اجتماعی موجب می شود که سن بلوغ در دختران تغییر پیدا کند.[8] حال وقتی پذیرفتیم یک دختر ممکن است در 12 سالگی بالغ شود باید از اندیشمندان غربی پرسید که در طول فطرت و برزخ میان بلوغ و سن قانونی یک فرد با نیاز جنسی خود چه کار باید کند؟ در پاسخ به این سوال یا باید گفت که نیازشان را سرکوب کنند، که این فکر درست نیست و نباید کسی را از حق مسلمش محروم کرد، یا اینکه بگوییم رو به رابطه آزاد بیاورند! که این امر هم عقلانی نیست و حتی در خود غرب هم با توجه به آسیب های فراونی که این موضوع دارد پذیرفته نیست، روزنامه رسالت در این زمینه می نویسد: «انتشار اخبار مربوط به شيوع انواع فسادهاي اخلاقي در بين جوانان آمريکايي و غربي هر روز بيشتر مي شود.البته شبکه هاي آمريکايي وابسته به دولت آمريکا ترجيح مي دهند در اين خصوص سکوت نمايند  مربيان بهداشت مدرسه که در مهار اين فسادها ناتوان هستند در نهايت استيصال اعلام نموده اند که دانش آموزان دختر يک مدرسه راهنمايي در ايالت پورتلند آمريکا مي توانند از اين به بعد از دفتر سلامت مدرسه خود قرص هاي ضد بارداري دريافت کنند. مفاسد اخلاقي و بي بند و باري شديد دانش آموزان مدرسه کينگ (King) واقع در شهر مين (Maine) باعث شده تا مسئولان اين مدرسه به فکر توزيع گسترده و رسمي قرصها و لوازم ضد بارداري بيفتند. بنابراين گزارش، اين اقدام اولياي مدرسه کينگ که با موافقت مسئولان شهري و ايالتي همراه بوده است، در حالي صورت مي گيرد که سن دانش آموزان اين مدرسه بين 11 تا 13 سال است!»[9]
از طرفی روز به روز عوامل تحریک زیاد می شود و سن بلوغ پایین می اید ایا با وجود این همه عوامل تحریک باز هم ازدواج در زیر 18 سال کودک آزاری است؟
پی نوشت ها
1- United Nations International Emergency Fund
2-Universal Children's Day - 20 November UN Website
3-محمد جعفر لنگرودی، مبسوط در ترمینولوژی حقوق،ص 2352، ج 3، چاپ دوم 1381، نشر گنج دانش.
4-. همان، ج 2، ص 882.
5- حبیب الله طاهری، حقوق مدنی، ص 124؛ ج 1، چاپ دوم 1376، دفتر انتشارات اسلامی قم.
6-سید روح الله الموسوی الخمینی، تحریر الوسیله، الجزء الثانی، ص 12، القول فی الصغر، چاپ سوم 1408هق، مؤسسه اسماعلیان قم.
7- ستاد حقوق بشر
8-شمشیری میلانی، حوریه. کتاب جامع بهداشت عمومی. ج ۳، فصل ۱۱، گفتار ۲۰: بهداشت بلوغ و نوجوانی.
9-روزنامه رسالت «شماره 6286 16/8/86»صفحه 18