چکیده: هرچند روایات متعدد به فضیلت مطلق انتظار پرداختهاند و در هر مکان و زمانی بهطور مطلق فرج را بعد از یأس محقق دانستهاند، اما بنا بر ظواهر مراد اصلی و مصداق اعلی از فضیلت در انتظار فرج همان فرج حضرت مهدی است.
با فرارسیدن ماه شعبان؛ که فصل سرور و دلدادگی عاشقان منتظر است شایسته است در رابطه بافضیلت بحث انتظار تبیین جامعی صورت گیرد و ابتدا فضیلت انتظار بدون مقید شدن به فرج حضرت مهدی (علیهالسلام) تبیین شود، چه اینکه در بعضی از روایاتی که از طرق شیعه و اهل سنّت رسیده بهصورت مطلق به فضیلت انتظار فرج تأکید شده، بدون اینکه این فضیلت مقید به فرج حضرت مهدی (علیهالسلام) شده باشد. هم چنانکه احادیث بسیار متعددی از رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) در رابطه با فضیلت انتظار فرج واردشده است ازجمله حضرت تأکید میفرمایند: «برترین عبادت، انتظار فرج است». [1]
شیخ صدوق نیز به سندش از امام رضا (علیهالسلام) درباره فضیلت مطلق انتظار نقل میکند که حضرت فرمودند: «چقدر نیکوست صبر و انتظار فرج، آیا نشنیدهای گفتار خداوند عزّوجلّ را که فرمود: «َفانتَظِرُواْ إِنِّی مَعَکُم مِّنَ الْمُنتَظِرِینَ [یونس/ 102] شما منتظر باشید، من هم با شما انتظار میکشم» پس بر شما باد به صبر. زیرا فرج بعد از یأس و ناامیدی است. به راستی کسانی که قبل از شما زندگی میکردند از شما صبورتر بودند». [2]
مرحوم مجلسی نیز از امام صادق (علیهالسلام) درباره فضیلت مطلق انتظار نقل میکند که حضرت فرمودند: «مِنْ دِينِ الْأَئِمَّةِ الْوَرَعُ وَ الْعِفَّةُ وَ الصَّلَاحُ ... وَ انْتِظَارُ الْفَرَجِ بِالصَّبْر [3] از دین ائمه پرهیزکاری، عفّت، رستگاری... و انتظار فرج به صبر است».
هرچند که در بسیاری از روایات معتبر شیعه و سنی به فضیلت مطلق انتظار پرداختهشده و به صبر و شکیبایی توصیهشده و در هر مکان و زمانی بهطور مطلق فرج را بعد از یأس و نا امیدی محقق دانستهاند، اما درظاهر مراد اصلی و مصداق اعلی از فضیلت در انتظار فرج همان انتظار فرج حضرت مهدی (علیهالسلام) است که در روایات مطلق انتظار متعلق آن یعنی حضرت مهدی (علیهالسلام) به جهت اینکه مطلب انتظار فرج حضرت بسیار واضح و روشن بوده بیان نشده است، چه اینکه در احادیث فریقین فرج آن حضرت بهعنوان عامل محوری نجاتدهنده مردم از ظلم و بی عدالتی معرّفی شده است.
این معنا برای روایات مطلق انتظار با نظر اهل سنّت نیز موافقت دارد. زیرا آنان گرچه عموماً به ولادت مهدی موعود (علیهالسلام) اعتقادی ندارند ولی او را منجی بشریّت از ظلم و بی عدالتی میدانند که باید مستضعفین انتظار او را بکشند.
ازجمله دلائلی که میتوان از آن مصداق واقعی احادیث مطلق انتظار فرج را مشخّص کرد و این فضیلت فوقالعاده را بر فرج حضرت مهدی (علیهالسلام) و قیام او تطبیق نمود بحث لزوم تناسب بین حکم و موضوع میباشد زیرا انتظار فرجی که تا این حدّ مهم و پر فضیلت شمرده شده و تا این حدّ در اموزه های وحیانی مورد تأکید قرار گرفته، قطعا همان انتظار فرج موعود حضرت مهدی (علیهالسلام) است، چه اینکه در ان فرج موعود وعده الهی به نصرت مظلومین در سرتاسر عالم تحقق یافته و حکومت عدل توحیدی در روی کره زمین گسترش مییابد. و ان فضیلت والای انتظار با آن آثار و برکاتی که دارد تنها در انتظار چنین فرجی قابل تصور است و چنین انتظار فرجی است که میتواند از اساس دین شمرده شود زیرا این انتظر فرج فرج خود دین است لذا نمی توان فضیلت انتظار فرج را به انتظار رفع هر گرفتاری ولو جزئی و با هر سبب نسبت داد.
-----------------------------------------------
پینوشت:
[1]. «أفضل العبادة انتظار الفرج» بحارالأنوار، علامه مجلسی، ج 52، ص 125، ح 11 و كمال الدين، ص 287، ح6. و نيز از آن حضرت نقل شده: «انتظار الفرج عبادة»كنزالعمال، ح 6509.و همچنين در روايت ديگري از آن حضرت ميخوانيم: «أفضل أعمال امّتي انتظار فرج اللَّه عزّوجلّ» بحارالأنوار، علامه مجلسی، ج 52، ص 122، ح 2.
[2]. کمال الدّین و تمام النّعمة،محمد بن علی بن بابویه (شیخ صدوق)، ص 645، ح 5.
[3]. بحارالأنوار، علامه مجلسی، ج 52، ص 122، ح 1.
نظرات
سلام
از مطلب مفید و پرمحتوایتان تشکر می کنم بهمین دلیل آن را در کلوب نسل جوان قرار دادم
http://www.cloob.com/javanclub