کلیدهای موفقیت در زندگی مشترک

یکی از نعمت های ارزشمندی که خدای متعال به بسیاری از انسان ها ارزانی داشته، نعمت داشتن همسر خوب در زندگی است. شاید به جرأت به توان گفت کمتر کسی وجود دارد که خواهان زندگی مشترک با هم نوع خود نباشد. انسان به طور فطری و غریزی در زندگی مادی خود به دنبال نیمه گشمده ی خود می‌شود، تا اینکه با تجربه کردن زندگی مشترک به نوعی به آرامش نسبی دست یابد. آرامشی ارزشمند و زیبا که خدای متعال در قرآن کریم این چنین از آن یاد فرموده است: «وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ في‏ ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ؛[روم/21] و از نشانه‏هاى او اينكه همسرانى از جنس خودتان براى شما آفريد تا در كنار آنان آرامش يابيد، و در ميانتان مودّت و رحمت قرار داد در اين نشانه‏هايى است براى گروهى كه تفكّر مى‏كنند!».

جایگاه و اهمیت ازدواج و تشکیل زندگی مشترک
در دنیای مادی، نهاد های اجتماعی فراوانی وجود دارد، که انسان ها را گرد یکدیگر جمع می‌کند، دانشگاه، مدرسه، اداره، بازار، ... اما اهمیت و ارزش هیچ یک از این موارد به اندازه نهاد ارزشمند و مقدس خانواده نیست؛ کما اینکه این مطلب را می توان در روایات اسلامی نیز به وضوح مشاهده کرد. در روایتی از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و اله و سلم) در خصوص اهمیت و ارزش نهاد خانواده این چنین نقل شده است: «چیزی نزد خدای متعال محبوب تر از خانه ای نیست که در اسلام به وسیله ازدواج آباد شده باشد، و چیزی هم نزد خدای متعال مبغوض تر از خانه ای که به وسیله جدایی خراب شده باشد نیست». [1]

نکوهش جدایی و طلاق در اسلام
بر اساس روایات اسلام کسانی که قدمی درجهت جدایی و ایجاد مشکل در این نهاد ارزشمند بردارند را مورد لعن و نفرین قرار داده است. در کتاب شریف ثواب الأعمال و عقاب الأعمال شیخ صدوق ‏ از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و اله و سلم) این چنین نقل کرده است: «هر کس که کاری در جهت جدایی میان زن و شوهر انجام دهد، خشم خدا در دنیا و آخرت بر او خواهد بود و بر خداست که در [روز قیامت] هزار صخره ی آتش بر او بیفکند. اگر هم در مسیر ایجاد فساد و [اختلاف] در میان آن ها گام بردارد؛ اما آن ها را از هم جدا نکند، باز هم در دایره خشم الهی قرار داشته و خداوند متعال در دنیا و آخرت او را، لعنت کرده  نگاه [رحمت خویش] به روی او را حرام می کند».[2]

گام های موفقیت در زندگی مشترک:
با توجه به اهمیت سنت ارزشمند ازدواج و نهی و نکوهش از طلاق و جدایی سزاوار است راهکارهای مناسبی در جهت حفظ و تحکیم این بنیاد ارزشمند برای همگان مطرح و شناسایی شود، تا اینکه هیچ گاه پایه های استحکام و محبت در این بنیاد ارزشمند متزلزل نشود.

گام اول: برای زندگی مشترک، هدف الهی و ارزشی را تعریف کنیم:
اولین قدم برای حفظ نظام خانواده و کمک به جاری شدن  محبت و عشق در کانون زندگی مشترک، مشخص کردن یک هدف الهی و ارزشی برای زندگی مشترک است، اگر هدف تشکیل این بنیاد زیبا و ارزشمند تنها دست یابی به تمایلات جنسی و نفسانی باشد، در زمانی نه چندان طولانی این موضوع اشباع شد و عشق و زیبایی جای خود را به تنفر و سختی خواهد داد. بر اساس مکتب و  آموزه های قرآنی قرب و نزدیکی به خدای متعال و عبودیت و بندگی حق تعالی مهمترین هدف خلقت انسان معرفی شده است؛ کما اینکه خدای متعال در این خصوص می فرماید: «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ؛[ذاریات/56] من جنّ و انس را نيافريدم جز براى اينكه عبادتم كنند (و از اين راه تكامل يابند و به من نزديك شوند)».

بسیاری از کارهای انسان در زندگی مشترک می تواند رنگ بوی عبودیت و بندگی خدای متعال را داشته باشد. برای نمونه می توان برای خدا سکوت کرد، برای خدا آشتی کرد، به خاطر خدا عصبانی نشد، به خاطر خدا برای تأمین مایحتاج زندگی کار و تلاش کرد، برای خدا و رضایت او در منزل بدون هیچ چشم داشتی و از سر لطف و رقبت کار کرد و چشم داشتی نداشت. درزندگی مشترک می توان به گونه ای زندگی کرد که همه چیز برای خدا خالص شده باشد. « قُلْ إِنَّ صَلاتي‏ وَ نُسُكي‏ وَ مَحْيايَ وَ مَماتي‏ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمينَ؛[انعام/162] بگو: «نماز و تمام عبادات من، و زندگى و مرگ من، همه براى خداوند پروردگار جهانيان است».

گام دوم: در زندگی به جستجوی صفات خدایی باشیم نه شیطانی
گام دومی که به موفقیت در زندگی کمک شایانی می کند، رنگ خدایی پیدا کردن در زندگی مشترک است. خدای متعال در این خصوص می فرماید: « صِبْغَةَ اللَّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً وَ نَحْنُ لَهُ عابِدُون؛[بقره/138] رنگ خدايى (بپذيريد! رنگ ايمان و توحيد و اسلام) و چه رنگى از رنگ خدايى بهتر است؟! و ما تنها او را عبادت مى‏ كنيم.» خدای متعال در قرآن کریم با صفات عالی و ارزشمندی خود را به بندگان  معرفی فرموده است، عفو، گذشت، ستاریت، بخشندگی و فرو بردن خشم، به خوبی روشن است اگر کسی خواهان زندگی الهی و موفق در دنیا باشد، می بایست خود را به این صفات الهی و اخلاقی نزدیک کند. در چنین فضا و حالتی است که زندگی رنگ و بوی زیبایی، عشق و محبت را به خود می گیرد و از حالات و صفات شیطانی فاصله می گیرد.

سخن پایانی:  هر چند برای دست یابی به زندگی موفق و شاد الگو و  شاخص های فراوان دیگری نیاز است؛ ولی در این متن کوتاه دو عامل اساسی _یعنی تعریف و مشخص کردن هدف عالی برای زندگی مشترک و دست یابی به صفات و خصوصیات اخلاقی و متعالی راهی برای دست یابی به این هدف مهم_ معرفی شد.

پی نوشت ها:
[1]. الكافي،  ج‏5، ص 328،ح1. « مَا مِنْ شَيْ‏ءٍ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ بَيْتٍ يُعْمَرُ فِي الْإِسْلَامِ بِالنِّكَاحِ وَ مَا مِنْ شَيْ‏ءٍ أَبْغَضَ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ بَيْتٍ يُخْرَبُ فِي الْإِسْلَامِ بِالْفُرْقَةِ يَعْنِي الطَّلَاقَ».
[2].  ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص288.