حضرت مسلم ابن عقیل(علیه السلام)، سفیر امام حسین(علیه السلام) و اولین شھید از مکتب کربلا است۔ او بدست سپاہ یزید با ظلم و ستم شھید شدند. او شجاع‌ترین، عابدترین و وفادار‌ترین شیعه از امام زمان خود بود. او با شھادت خود شجر اسلام را آبیاری کرد.
بسم اللہ الرحمٰن الرحیم
مسلم فرزند مردی به نام عقیل و از با کمال ترین فرزندان اوست. عقیل برادر حضرت علی(علیه السلام) و دومین فرزند ابو طالب(علیه السلام) است.[۱] از این جهت، او از تربیت ابوطالب و همسرش فاطمه بنت اسد برخوردار است.
مادر گرامی او خلیله(یا حلیله) نام دارد، او کنیزی بود که عقیل از شام خریداری کرده بود.[۲] همسر مکرمه او جناب «رقیه» از دختران امیرمؤمنان(علیه السلام) بوده است.[۳] از این رو، ایشان افتخار دامادی حضرت علی(علیه السلام) را به همراه داشته است.
او زمان رسول خدا(صلی اللہ علیه و آله و سلم) را درک نکرد، زیرا هنگام شهادت (سال ۶۰ هجری) سن آن جناب بیش از ۴۰ سال نبود یعنی از زمان رحلت پیامبر گرامی اسلام(صلی اللہ علیه و آله و سلم) تا سال۶۰هجری، ۵۰ سال گذشته[۴] و بر این اساس او ده سال بعد از رحلت پیامبر اسلام(صلی اللہ علیه و آله و سلم) متولد شده بود.
فرزندان او عبارت اند از:
۱و۲. عبدالله و علی که از «رقیه بنت علی(علیه السلام)» به دنیا آمدند.
۳. مسلم بن مسلم که مادرش از بنی عامر بود.
۴. عبدالله که مادرش ام ولد بود.
۵. محمد.
۶. ابراهیم.
همه پسران او در سرزمین کربلا شهید شدند، مگر دو فرزند که به نام‌های محمد و ابراهیم. این دو پس از تحمل یک سال زندان فرار کردند، اما پس از مدتی دستگیر و به دست یکی از ستم کاران به نام حارث بن زیاد به شهادت رسیدند.[۵] از این رو از نسل حضرت مسلم(علیه السلام) فرزندی باقی نماند[۶].
مسلم(علیه السلام) زمان و عصر سه امام را درک کرده است:
۱. دوران امام علی(علیه السلام): او در این زمان افتخار دامادی آن حضرت(علیه السلام) را پیدا کرد و با دخترش به نام «رقیه» ازدواج کرد که به این وسیله به تربیت در دانشگاه علوی نزدیکتر شد.
به نقل مورخان در زمان حکومت امیر المؤمنین(علیه السلام) (بین سال ۳۶ تا ۴۰) از جانب آن امام متصدی برخی از منصب های نظامی در لشگر بوده، از جمله در جنگ صفین وقتی که امیر مؤمنان(علیه السلام) لشگر خود را صف آرایی می کرد، امام حسن و امام حسین(علیھم السلام)، عبدالله بن جعفر و مسلم بن عقیل را بر جناح راست سپاه خویش مأمور کرد.[۷]
۲. دوران امام حسن(علیه السلام): او در این زمان نیز در مسیر حق بود و از با وفاترین یاران و از خواص اصحاب امام حسن(علیه السلام) به حساب می آمد.
۳. دوران امام حسین(علیه السلام): مسلم بن عقیل دست از محبت و حمایت از امام(علیه السلام) بر نداشت و به افتخار پیشاهنگی نهضت کربلا نائل آمد و اولین شهید کاروان حسین محسوب گردید. او به همراه 8 نفر از برادرانش، جان خود را در راه امام حسین(علیه السلام) ایثار کردند[۹].
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
منابع:
[۱] بلازری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۲، ص۷۷.
[۲] فاضل، جواد، ترجمه آل ابوطالب، ترجمه مقاتل الطالبین، ج۲، ص۱۹۹.
[۳] ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین،86، ترجمه، ترجمه مقاتل الطالبین،۱/۱۹۹.
[۴] جعفریان، رسول، تاملی در نهضت عاشورا، ص۱۶.
[۵] لاذری، احمد بن یحیی،انساب الاشراف،ج۲، ص۷۱ (نام مادر محمد را ذکر نکرده و اسمی از برادر محمد؛ یعنی ابراهیم نبرده، در حالی که شهادت ابراهیم به همراه محمد مشهور است)؛ نجفی، محمد جواد، زندگانی حضرت امام حسین(علیه السلام)، ص۱۳۱.
[۶] ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ۸۶؛ فرزندان ابیطالب(علیه السلام)، ج۱، ص۱۱۹.
[۷] سایت حوزه، بی نام، به نقل از کامل ابن اثیر.
[۸] ھمان.