بر اساس مستندات تاریخی، صفیه خودش با تمایل و رغبت به همسری پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) در آمد.
بعثت پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) هیمنه تمام مدعیان هدایت بشر را به زیر سوال برد، به گونهای هر روز رغبت گرایش به اسلام روز افزون میشود و پس از هزار و چهارصد سال دین اسلام در صدر رشد جمعیت جهانی حضور دارد،[1] از اینرو ددمنشانی که ماهیت خویش را در خطر میدیدند، تلاش کردهاند خاکی بر چهره عالم تاب پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) بپاشند، از اینرو شبهات مختلفی را در زمینه زندگی آن حضرت مطرح کردهاند، که در ادامه به بررسی یکی از این شبهات میپردازیم:
شبهه: پیامبر اسلام(صلیاللهعلیهوآله) به خیبر حمله میکند و «حیبناخطب» و پسرش را به قتل میرساند و دخترش به اسم «صفیه» را به غنیمت میگیرد و به خاطر اینکه بتواند از وی کام بگیرد همسرش را به قتل میرساند، و همان شب با وی همبستر میشود، این در حالی است که بر طبق آیه 234 سوره بقره این زن موظف بوده است که عده نگهدارد.
پاسخ:
پاسخ این شبهه جهات مختلفی دارد که در ذیل نکاتی به آن میپردازیم:
1. یهودیان خیبر در پناه اسلام بودند، ولی متأسفانه به مسلمانان خیانت کرده و با مشرکین مکه برای ضربه زدن به اسلام همکاری کردند، از اینرو طبیعی بود که مسلمانان برای حفظ کیان خویش با ایشان وارد جنگ بشوند، و لازمه لا ینفک جنگ نیز این است که گروهی کشته شوند، حیبن اخطب و پسرش نیز به همین دلیل کشته شدند، آنان در جبهه مقابل مسلمانان بودند و آمده بودند مسلمنان را بکشند که کشته شدند و این کاملا عاقلانه است که دشمن را باید کشت تا تو را نکشد.[2]
2. تاریخ نویسان در مورد قتل «کنانه بن ربیع» شوهر «صفیه» این گونه نوشتهاند: وی در جنگ خیبر اسیر شد و با اینکه خزانهدار قبیله بنینضیر بود، حاضر نشد اموالی را که مخفی کرده به مسلمانان تحویل دهد و پس از اینکه چندین بار از سوی پیامبراکرم(صلیاللهعلیهوآله) به وی فرصت داده شد، ولی وی حاضر به این کار نشد، لذا به «محمد بن مسلمه» دستور اجازه داده شد که او را به جای قصاص برادرش «محمود بن مسلمه» که در جنگ خیبر به شهادت رسیده بود بکشد.[3]
اما نکته مهم این است که ابتدا کنانه بن ربیع کشته میشود، سپس صفیه به عنوان غنیمت به دست پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) میرسد،[4] و تا قبل از آن حضرت، صفیه را ندیده بود، به همین خاطر فرض اینکه پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) بعد از دیدن صفیه چنین کاری کرده باشد، صحیح نیست.
3. بنا بر نقلهای تاریخی اسلام به صفیه عرضه میشود و وی اسلام را قبول میکند، سپس به همسری رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) در میآید، لذا اگر فرضاً شوهر وی نیز زنده میبود، با اسلام صفیه، ارتباط زناشویی ایشان قطع میشد و نیازی به طلاق نبوده است.[5] پس درست است که پدر، برادر و شوهر او در جنگ با مسلمانان کشته شدند، اما خود او اسلام را انتخاب کرد و درخواست خواستگاری پیامبر را قبول کرد و با حضرت ازدواج کرد و جزء زنان پیامبر بوده است نه کنیز ایشان، لذا او خود پذیرفته همسر پیامبر شود و هیچ اجبار و زوری در کار نبوده است.
4. در هیچ کتابی حتی کتاب سیره ابن اسحاق -که به آن استشهاد شده است[6]- مطلبی در مورد همبستری پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) با صفیه در همان شب بیان نشده است.لذا این دروغ است که پیامر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) در همان شب با او همبستر شد، به احتمال زیاد حضرت به او مقدار فرصت داده است که خود را پیدا کرده و آمادگی این کار را پیدا کند.
5. آیه بالا در مورد عده زنان که اشاره شده، مربوط به عده زنان آزاد است که با عدّه کنیز متفاوت است، عده زنان اسیر، یک بار حیض دیدن و یا اگر باردار باشند، وضع حمل است.[7] و بر طبق نقلهای تاریخی صفیه در زمانی که اسیر میشود، حائض بوده است[8] و پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) بعد از اینکه پاک شده با او عروسی میکند.
_________________________________________
پینوشت
[1]. برای مطالعه بیشتر به این قسمت مراجعه کنید.
[2]. برای مطالعه بیشتر به این قسمت مراجعه کنید.
[3]. سيرت رسول الله، ترجمه و انشاى رفيع الدين اسحاق بن محمد همدانى قاضى ابرقوه (م 623)، تحقيق اصغر مهدوى، تهران، خوارزمى، چ سوم، 1377ش،ج2،ص830.
[4]. العبر تاريخ ابن خلدون، ترجمه عبد المحمد آيتى، مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگى، چ اول، 1363ش، ج1،ص341.
[5]. برای مطالعه بیشتر به این قسمت مراجعه کنید.
[6]. متن کتاب سیره ابن اسحاق.
[7]. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ،دار الکتب الاسلامیه، تهران، چاپ اول، 1374ش، ج 3، ص 333 (پاورقی).
[8]. ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق: عطا، محمد عبد القادر، ج 8، ص 95 – 96، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1410ق؛ كتاب جمل من انساب الأشراف، أحمد بن يحيى بن جابر البلاذرى (م 279)، تحقيق سهيل زكار و رياض زركلى، بيروت، دار الفكر، ط الأولى، 1417/1996؛ج1،ص443.
** برای مطالعه در مورد دلیل ازدواج پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) با صفیه به این قسمت مراجعه کنید.
شبهه: پیامبر اسلام(صلیاللهعلیهوآله) به خیبر حمله میکند و «حیبناخطب» و پسرش را به قتل میرساند و دخترش به اسم «صفیه» را به غنیمت میگیرد و به خاطر اینکه بتواند از وی کام بگیرد همسرش را به قتل میرساند، و همان شب با وی همبستر میشود.
پاسخ: اولا: حیبن اخطب و پسرش در جبهه مقابل مسلمانان بودند و آمده بودند مسلمنان را بکشند که کشته شدند؛ ثانیا: ابتدا همسر صفیه کشته میشود، سپس صفیه به عنوان غنیمت به دست پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) میرسد؛ ثالثا: بنا بر نقلهای تاریخی اسلام به صفیه عرضه میشود و وی اسلام را قبول میکند، سپس به همسری رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) در میآید.