نظرات مهدی توحیدیان

با سلام و عرض ادب

 ظاهرا تصور  نوجوان شما این است که تکبر داشتن  کار  زشت و ناپسندی است و  او در ذهن خود مقایسه می‌کند که چرا خدا این کار زشت را مرتکب می‌شود؟

در ابتدا باید مفاهیم کِبر، تکبُّر و استکبار روشن شود و در مرحله بعد تفاوت آن در خدا و بنده خدا مشخص شود تا ببینیم
این کار برای خدا نیز زشت است یا خیر.

كِبر، یک حالت روحی و روانی است كه انسان  گمان می‌کند از ديگران برتر و والاتر است.

 پس کبر به معنای خودبرتربينی است در حالی که انسان نمی‌تواند خود را بالاتر خدا یا بنده خدا بداند.

اما وقتی این حالت را به زبان یا عمل می‌آوریم تکبر کرده ایم و انسان متکبری شده‌ایم.

پس ما سه نوع تکبر داریم:

1. مانند تكبر بر خداوند؛  فرعون می‌گفت: «من پرودرگار بالاتر شما هستم».

2. یا مثل اشخاصی که بر انبياء تکبر می کردند و خود را بالاتر از رسولان خدا می‌دانستند و می گفتند که چرا باید به پیامبران ایمان بیاوریم؛
خداوند می‌فرمايد: «فقالوا أَ نُؤمِنُ لِبَشَرَينِ مِثلُنَا؛ پس گفتند: چرا ما به دو بشر مثل خودمان ايمان بیاوريم!»

3. گاهي تكبر بر دیگر انسان ها است؛ یعنی انسان خود از هم نوع خود بزرگتر بشمارد و ديگران را حقير و كوچک بداند.

همگی این موارد مربوط به خودبرتربینی‌های انسان است و عمل زشتی است.
اميرالمؤمنان علي ـ عليه السّلام ـ مي‌فرمايد: فخر فروشي را كنار بگذار، تكبر و خود بزرگ‌بيني را رها كن و به ياد مرگ باش.

اما سوال این است که اگر این حالت زشت است پس چرا خدا خود را متکبّر معرفی می‌کند و می‌فرمايد: ... المُؤمِنُ المُهَيمِنُ العَزِيزُ الجَبَّارُ المُتَكَبِّرُ؛ (اوست خداي يكتايي كه) ايمني‌بخش (دل‌هاي هراسان)، نگهبان جهان و جهانيان، غالب و قاهر بر همه موجودات، با جبروت و عظمت و بزرگوار و برتر است.»

پاسخ این است که در واقع وقتی خداوند خود را برتر می‌داند چیزی را بیان می‌کند که هست.

شاید بگوئیم که چرا از خود تعریف می‌کند؟

پاسخ این است که خداوند نیازی ندارد که از خود تعریف کند این بندگان هستند که نیاز دارند خدا را بشناسند و چه کسی بهتر از خود خداوند خود را طوری معرفی می‌کند که ما انسان‌ها آن را بهتر بفهمیم.

نتیجه: تكبر از صفاتي است كه برای بشری که خود سراسر دارای نیازمندی و ضعف است ناپسند و بد است ولی برای خداوند متعال که دارای قدرت بی‌شمار است، صفتی شايسته و ممدوح است.

برای فهم بیشتر مساله این مطالب را در قالب مثالی با توجه به روحیات کودک و نوجوان تبیین کنید:

مثال1: فرزندی را تصور کنید که به باشگاه ورزشی رفته است و در روز اول که هنوز هیچ تکنیکی یاد نگرفته است میخواهد با کسی که قد و وزنش از او کمتر است رقابت کند در این جا فرد مقابل که سن بالاتری دارد به او می‌گوید من از تو قوی ترم و با تو مسابقه نمی‌دهم. در این جا آن فرد بزرگتر کار درستی کرده است و به او نکته ای رایادآور شده است که جلوگیری از آسیب دیدن کودک می‌کند.

مثال2: دختر بچه ای را که ادعا می‌کند در آشپزی از مادر خود مهارت بیشتری دارد و مادرش می‌گوید تو به من کمک کن و خودم غذا رو درست می‌کنم. در این جا مادر خود را از فرزند در آشپزی بالاتر دانسته است و در ضمن رعایت نکات تربیتی مراقب است که امروز خانواده بی ناهار نشوند.

جهت مطالعه بیشتر می‌توانید از لینک‌های زیر دیدن بفرمائید:

https://btid.org/fa/news/111548

http://btid.org/node/178168

http://btid.org/node/49927