تمدید تحریمها، نتیجه عجله در مذاکرات

برای رسیدن به هر کاری باید حساب شده و دقیق، عمل کرد؛ چه بسا شتاب‌ زدگی بی‌مورد، کار انسان را با مشکل روبرو کرده و رشته‌های بافته شده انسان را پنبه کند. رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با جمعی از فرماندهان و مسئولان نیروی دریایی ارتش، در قسمتی از بیانات خود، پرهیز از عجله و شتاب‌ زدگی در کارها را مد نظر قرار دادند.

پرهیز از عجله، سفارش دین به جامعه اسلامی
خداوند خطاب به پیامبر خویش می‌فرماید: «فَاسْتَقِمْ‏ كَما أُمِرْتَ وَ مَنْ تابَ مَعَكَ وَ لا تَطْغَوْا إِنَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصيرٌ[هود/112] پس همان‏گونه كه فرمان يافته‏‌اى، استقامت كن؛ و همچنين كسانى كه با تو بسوى خدا آمده‏‌اند (بايد استقامت كنند)! و طغيان نكنيد، كه خداوند آنچه را انجام مى‏‌دهيد مى‏‌بيند.»
پیام این آیه، جدای از شأن نزول آیه، برای پیروان پیامبر اسلام، و برای جامعه اسلامی، شتاب نکردن در هر کاریست؛ چه بسا شتاب کردن در کارها باعث ناقص شدن آنها شود.
امام علی (علیه السلام) که با صبر جمیل خود در برابر حقکشی‌های خلفا و مردم، پرهیز از شتاب و عجله را در پیش روی ما قرار می‌دهد، می‌فرماید: «ثَلَاثٌ‏ مَنْ‏ كُنَ‏ فِيهِ‏ لَمْ‏ يَنْدَمْ‏ تَرْكُ الْعَجَلَةِ وَ الْمَشُورَةُ وَ التَّوَكُّلُ عِنْدَ الْعَزْمِ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ[1] سه چیز است که هر کس آن را مراعات کند ، پشمیان نگردد : 1 - اجتناب از عجله، 2 - مشورت کردن، 3 - و توکل بر خدا در هنگام تصمیم گیری.»
برای اینکه انسان از عواقب عجله کردن و نیز عواقب تأخیر در کارها (که این دو موضوع، حالت افراط و تفریط در کارها هستند) در امان بماند، باید مشورت کردن و توکل بر خدا (که در حدیث به آن اشاره شده) را برای پخته شدن کارهایش، مد نظر قرار دهد.
در امورات جامعه اسلامی نیز باید از عجله در کارها اجتناب شود؛ مثلاً اگر بخواهیم عجله نکردن را در عرصه نیروی دریایی (که مخاطب سخنان رهبری بودند) مثال بزنیم، باید بدانیم که نیروی دریایی ایران که به تازگی قدم در عرصه آبهای آزاد گذاشته است، نباید انتظار داشته باشد که در مدت کوتاهی در اکثر  آبهای آزاد جهان حضور داشته باشد؛ وقتی که نیروی دریایی ایران توانست حساب شده و مقتدرانه در آبهای پیرامونی کشور، حضور داشته باشد، قطعاً هم تجربه‌اش بالا خواهد رفت و هم روحیه مضاعفی برای حضور در آبهای آزاد دوردست‌تر خواهد گرفت؛ در خیلی از کارهای دیگر کشور، مثل توافق هسته‌ای، شتاب‌ زدگی، کار دست کشور داد.

تحریم بیشتر، نتیجه عجله برای توافق برجام
گر چه کشورما قبل از ورود به بحث توافق هسته‌ای با مشکلاتی (که بیشتر ناشی از تحریم‌های ظالمانه بود) دست و پنجه نرم می‌کرد، اما عجله داشتن در کاری که به پایان خوش آن چندان امیدی نبود، کار زیاد پخته‌ای نبود، و حالا هم ناپختگی آن روز به روز نمایان می‌شود.
رهبر انقلاب در دیدار با جمعی از فرماندهان و مسؤلان نیروی دریای ارتش، لزوم «رعایت استحکام و پرهیز از عجله و بی‌ملاحظگی در کارها» را مورد تأکید قرارداده و خاطر نشان کردند: «هر کاری را از ابتدا باید با استحکام آغاز کرد، زیرا عجله در کارها، مشکل ایجاد می‌کند که متأسفانه در این زمینه نیز نمونه‌هایی وجود دارد؛ ایشان با اشاره به قضایای مذاکرات هسته‌ای، افزودند: در این مذاکرات بحثهای فراوانی راجع به تحریم‌ها شد اما اکنون در کنگره امریکا، مسئله تمدید تحریم‌ها را مطرح می‌کنند و مدعی هستند که اینها، تحریم نیست، بلکه تمدید است؛ ایشان بروز این مشکلات را ناشی از عجله در انجام کار خواندند و افزودند: وقتی عجله داریم که کار را زودتر تمام کنیم و به جایی برسانیم، از جزئیات غفلت می‌کنیم و گاهی غفلت از یک امر جزیی، موجب ایجاد رخنه و نقطه‌ی سلبی در آن کار می‌شود، بنابراین باید مراقب بود که کارها متین، محکم و با شتاب مناسب انجام شود.» [2]

 اگر انسان به جزئیات کارها توجه لازم را مبذول نداشته و از نقطه‌های آسیب‌ زا غفلت کند؛ باید منتطر عواقب احتمالی آن باشد. کشور ما باید با سابقه‌ای که از دنیای غرب می‌دانست و همچنین تأکید قرآن برعدم دلخوشی به دوستی با دشمنان اسلام و قرآن (عدم دلخوشی بیجا به توافق هسته‌ای)، محکم‌تر و حساب شده‌تر در مذاکرات حاضر می‌شد تا امروز، اینچنین خود را با بدعهدی آمریکا مواجه نمی‌دید.
قرآن در زمینه چگونگی رابطه اهل ایمان با غیر اهل ایمان می‌فرماید: «بأَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا بِطانَةً مِنْ دُونِكُمْ لا يَأْلُونَكُمْ خَبالاً وَدُّوا ما عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضاءُ مِنْ أَفْواهِهِمْ وَ ما تُخْفي‏ صُدُورُهُمْ أَكْبَر[آل عمران/118] اى كسانى كه ايمان آورده‏‌ايد! محرم اسرارى از غير خود، انتخاب نكنيد! آنها از هر گونه شر و فسادى در باره شما، كوتاهى نمى‏‌کنند؛ آنها دوست دارند شما در رنج و زحمت باشيد؛ نشانه‏‌هاى) دشمنى از دهان (و كلام) شان آشكار شده و آنچه در دلهايشان پنهان مى‏‌دارند، از آن مهم‌تر و بزرگ‌تر  است.»
این آیه دوستی با غیر اهل ایمان را (نه ایجاد رابطه را) تقبیح می‌کند؛ هنگامی که جامعه اسلامی بنا به ملاحظاتی، با آنها به مذاکره سیاسی و اقتصادی و... پرداخت، باید حساب شده و دقیق، وارد میدان مذاکره شود و از هر گونه شتاب زدگی در حین مذاکرات با آنها پرهیز شود؛ چه بسا با عجله در مذاکرات (که ناشی از احتیاج جامعه اسلامی به مذاکره با آنها  و اموری از این دست، دارد) آنها از همین فرصت، استفاده و شرایط ظالمانه خود را بر جامعه اسلامی دیکته کنند.

سخن آخر
پرهیز از عجله و شتاب در کارها مورد تأکید دین است که باید جامعه اسلامی آن را در سرلوحه کارهای خود قرار دهند. دلخوشی بیجا به مذاکرات هسته‌ای و تمدید تحریم‌ها و  عجله برای توافق با آمریکا و دنیای غرب، نهایتاً باعث متضرر شدن ایران شد.

پی نوشتها
[1]. بحار الانوار (ط-بیروت)، مجلسی، 1403ق، ج 75، ص 81، ح 74
[2]. بیانات رهبری در دیدار با جمعی از فرماندهان و مسؤلان نیروی دریایی ارتش در 7/9/95.