- امت چند فرقه ی اسلامی برای پایداری و حفظ عزت خود باید به مسئله ی مهم وحدت توجه داشته باشند، چرا که سرنوشت ملت های پیشین نشان داده که تفرقه سبب سرنگونی و شکست می شود.
امیرالمومنین (عليه السلام) در بخشی از خطبه 192 نهج البلاغه، که به خطبه قاصعه معروف است، به علل پیروزی و شکست ملت ها اشاره می کنند و در ابتدای این بخش از سخنان خود به امت اسلامی تلنگری می زنند و مسئله ای را با توجه به احوال گذشتگان متذکر می شوند که امت های اسلامی برای حفظ عزت جامعه اسلامی باید این تذکرات را سرمشق زندگی خود قرار دهند.
حضرت در ابتداء می فرمایند: «از كيفرهايى كه بر اثر كردار بد و كارهاى ناپسند بر امّت هاى پيشين فرود آمد خود را حفظ كنيد، و حالات گذشتگان را در خوبى ها و سختى ها به ياد آوريد، و بترسيد كه همانند آنها باشيد. پس آنگاه كه در زندگى گذشتگان مطالعه و انديشه مى كنيد، عهده دار چيزى باشيد كه عامل عزّت آنان بود، و دشمنان را از سر راهشان برداشت، و سلامت و عافيت زندگى آنان را فراهم كرد و نعمت هاى فراوان را در اختيارشان گذاشت، و كرامت و شخصيّت به آنان بخشيد، كه از تفرقه و جدايى اجتناب كردند، و بر وحدت و همدلى همّت گماشتند، و يكديگر را به وحدت واداشته به آن سفارش كردند.
و از كارهايى كه پشت آنها را شكست و قدرت آنها را در هم كوبيد، چون كينه توزى با يكديگر، پركردن دلها از بخل و حسد، به يكديگر پشت كردن و از هم بريدن و دست از يارى هم كشيدن، بپرهيزيد.» [1]
وحدت، عامل پیروزی
حضرت (علیه السلام)، وحدت را از عوامل پیروزی دانسته و از جمله آثار وحدت را اینگونه بیان می کنند و می فرمایند: «پس انديشه كنيد كه (بنی اسرائیل) چگونه بودند آنگاه كه وحدت اجتماعى داشتند، خواسته هاى آنان يكى، قلب هاى آنان يكسان، و دست هاى آنان مدد كار يكديگر، شمشيرها يارى كننده، نگاه ها به يك سو دوخته و اراده ها واحد و همسو بود. آيا در آن حال مالك و سرپرست سراسر زمين نبودند و رهبر و پيشواى همه دنيا نشدند؟» [2]
تفرقه، عامل شکست
سپس حضرت یکی از عوامل شکست ملت ها را اختلاف بیان می کنند و سرانجام اختلاف و تفرقه را هم گوشزد می کنند و می فرمایند:
«پس به پايان كار آنها نيز بنگريد، در آن هنگام كه به تفرقه و پراكندگى روى آوردند، و مهربانى و دوستى آنان از بين رفت و سخن ها و دل هايشان گوناگون شد، از هم جدا شدند، به حزب ها و گروه ها پيوستند، خداوند لباس كرامت خود را از تنشان بيرون آورد و نعمت هاى فراوان شيرين را از آنها گرفت و داستان آنها در ميان شما عبرت انگيز باقى ماند.» [3]
نسخه ای برای همیشه
این کلام نورانی امیر بیان، همچون کلام وحی چنان زنده و تازه است، گویا برای مردمان این عصر بیان شده است.
امت چند فرقه ی اسلامی اگر بخواهند در برابر دشمنان متحد، قد علم کنند و عزتمندانه نقشه های شیطانی، شیطان بزرگ و ایادی اش را خنثی کنند، چاره ای جز این ندارند که سر بر آستان امام (علیه اسلام) فرود آورند و زمزمه های حیات بخش او را بعد از شنیدن، در جان خود رسوخ دهند و سپس با اعتقاد کامل بدان عمل کنند.
آری راه عزت امروز مسلمین، چیزی جزء وحدت نیست. مسئله ای که به خاطر مسائل کلامی بین فرقه های اسلامی تحت الشعاع قرار گرفته و دشمن از همین شکاف استفاده کرده و مسلمانان خام اندیش را به جان یکدیگر انداخته و خود حکمرانی می کند و با این کار چهره ی زیبای اسلام را کریه و بد منظر جلوه داده است.
در حالیکه خدای متعال از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) به عنوان رحمت یاد کرده، آنهم رحمتی به وسعت تمام عالم. قرآن می فرماید: «وَ مَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ [انبیاء/107] ما تو را جز برای رحمت جهانيان نفرستاديم.»
آیا می شود آورنده ی دینی برای جهانیان، مصداق رحمت باشد و کتابی هم که می آورد کتاب رحمت باشد، اما آموزه های این دین مغایر با رحمت باشد؟
اما چرا امروزه در دنیا، چهره‌ی اسلام و مسلمین به عنوان خشونت و تروریسم معرفی می شود؟
آیا این مسلمان کشی هایی که در عراق و سوریه و یمن و بحرین و دیگر ممالک اسلامی و توسط خود مسلمین اتفاق می افتد، نتیجه ای غیر از اختلاف بین مسلمانان است، که دشمن نهایت استفاده را از آن برده است و بدین وسیله اسلام هراسی را در دنیا به راه انداخته است.
آیا وقت آن نرسیده است که به بیان نورانی حضرت امیر (علیه السلام) برگردیم و عزت را در وحدت جستجو کنیم؟
در پایان گفتاری را از مقام معظم رهبری پیرامون اهمیت حفظ وحدت بیان می کنیم:
«یكی از دستورات قرآن این است كه آحاد امت اسلامی با یكدیگر متحد باشند؛ دست در دست یكدیگر بگذارند: «وَ اعتَصِموا بِحَبلِ اللَّهِ جَميعًا وَلا تَفَرَّقوا [آل عمران/103] و همگی به ریسمان خدا [قرآن و اسلام، و هرگونه وسیله وحدت]، چنگ زنید و پراکنده نشوید.» این خطاب به كیست؟ خطاب به ما است، خطاب به ملت ایران است، خطاب به ملت های مسلمان كشورهای اسلامی است، خطاب به همه‌ی مؤمنین به اسلام در سراسر دنیا است. ما به این عمل می كنیم؟
نقطه‌ی مقابل این آموزش قرآنی، آموزش استعماری است؛ اختلاف میان مسلمانان. یک عده، یک عده‌ی دیگر را تكفیر كنند، لعن كنند، خود را از آنها بری بدانند. این چیزی است كه امروز استعمار می خواهد، برای اینكه ما با هم نباشیم.» [3]
___________________________
پی نوشت:
[1]. خطبه 192 نهج البلاغة، سیدر ضی، ترجمه دشتی، ص281، نشر دیوان، سال نشر 1390.
[2]. همان.
[3]. همان.
[4]. بیانات معظم له در دیدار شرکت‌کنندگان در مسابقات بین المللی قرآن کریم، 1392/03/18.