- یکی از برنامه های اسلام برای مقابله با فقر، مشارکت همگانی مردم و صدقه دادن آنها به فقراء است که در آیات و روایات از فضیلت فراوانی برخوردار است.
یکی از نیکوترین راههای مورد تأیید اسلام برای صرف مال، صدقه دادن آن در راه خدا است، قرآن میفرماید: «ألَم یعلَمُوا أنَّ الله هُوَ یقبِلُ التُوبَة عَنْ عباده و یأخُذُ الصَّدَقات [توبه/104] آیا نمیدانستند که فقط خداوند توبه را از بندگانش میپذیرد و صدقات را میگیرد و خداوند توبهپذیر و مهربان است.» این تعبیر، یکی از لطیفترین تعبیراتی است که عظمت صدقه را بیان میکند چرا که خداوند خود را گیرنده صدقه معرفی کرده است؛ لذا امام سجاد(علیهالسلام) میفرماید: «صدقه در دست بنده قرار نمیگیرد مگر این که قبلاً در دست خدا قرار گیرد.» [تفسير العياشي، ج2، ص108]
درست است که طبق روایات صدقه موجب دفع بلاست. [اصول کافی، ج4، ص5] ولی این تصور هم اشتباه است که انسان با سوء تدبیر، خود را گرفتار مصائب و بلاها بگرداند و آنگاه صدقه را وسیله نجات خود بداند، چون خداوند عقل را چراغ درونی و وسیله نجات انسان قرار داده است؛ وقتی انسان نخواهد از این ابزار خدادادی استفاده کند و خود را به مهلکه بیاندازد چگونه توقع دارد خداوند بلا را از او دفع نماید؟ بنابراین برای دفع بلاء و عدم گرفتاری، صدقه علت تامه نیست و رفتار انسان هم در رفع مصائب تاثیر گذار است.
پینوشت
عياشى، محمد بن مسعود، تفسير العياشي، المطبعة العلمية، تهران، 1380 ق، ج2، ص108.
کلینی، محمد، کافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1365 هـ.ش، ج4، ص5، ح2.
نظرات
با سلام و احترام مطلب شما در کلوپ سخن آشنا بازنشر و منتشر شد.
http://www.cloob.com/name/sokhanashna