چکیده: هرگاه بزرگان پیشین چنین فتوایی داده اند، شرایط این زمان را می دیدند که مسئله قمه زنی مانع پیشرفت تشیع در دنیا شده است، حتما فتوا به منع آن می دادند؛ زیرا شرایط فتوا در زمان ها مختلف است و متاسفانه بعضی از نسبت ها اخیرا خلاف واقع از آب در می آید.
زمان، از عناصر تاثیر گذار در صدور یک حکم شرعی است. به عنوان مثال: زمانی شطرنج حرام بود؛ چون از آلات قمار به حساب می آمد، و در زمانی دیگر که از حالت قمار خارج شد، حکم حرمت هم از آن مرتفع شد. بنابراین خروج از آلت قمار بودن در برهه زمان اتفاق افتاد.
در مسئله قمه زنی؛ شاید طرفداران این عمل وهن آلود خرده بگیرند، که در زمان های گذشته این کار جایز بود. در نتیجه؛ حکم جواز آن را دست آویز عمل خود قرار بدهند. ولی باید این را بدانند که فرضا در زمانی قمه زنی جایز بود، دلیلی بر حرمت آن وجود نداشت، و امروزه هم که مراجع عظام تقلید با قاطعیت حکم به حرمت داده اند، دلیل بر حرمت وجود دارد.
به عنوان نمونه رهبر انقلاب می فرماید: «قمه‌زنى علاوه بر اينكه از نظر عرفى از مظاهر حزن و اندوه محسوب نمى‌شود و سابقه‌اى در عصر ائمه (عليهم السلام) و زمان‌هاى بعد از آن ندارد و تأييدى هم به شكل خاص يا عام از معصومين (عليهم السلام) در مورد آن نرسيده است، در زمان حاضر موجب وَهْن و بدنام شدن مذهب مى‌شود، بنابراين در هيچ حالتى جايز نيست.»[1]
اما بررسی حکم جواز قمه زنی
برای اولین بار حکم این مسئله از مرحوم آیت الله نائینی سؤال شد و فتوای ایشان محور فتوای دیگر مراجع معاصر و بعد از ایشان شد.
ایشان بعد از ذکر این نکته که هیچ آیه و روایتی در تأیید یا رد قمه زنی نداریم به شرط این که ترس از ضرر در کار نباشد، به جواز آن فتوا داده اند.
بعد از ایشان ده ها تن از مراجع تقلید بدون دادن فتوای جدیدی نظر ایشان را قبول کرده اند.
در مقابل این گروه (از آن جایی که قمه زدن و خون از سر جاری کردن در دید برخی از غیر مسلمانان تأثیر سوء داشت و موجب بدبینی و تبلیغات سوء بر علیه تشیع می شد) برخی از علما از جمله آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی (ره) به حرمت آن فتوا دادند. [2]
بنابراین در گذشته حکم به جواز دائر مدار ضرر به نفس بود، در حالیکه امروزه مسئله فراتر از مسئله شخصی و ضرر به نفس است.
و در پایان، آیت الله مکارم درباره جواز قمه زنی در برخی ازمنه می فرمایند:
هرگاه بزرگان پیشین چنین فتوایی داده اند، اگر شرایط این زمان را می دیدند که مسئله قمه زنی مانع پیشرفت تشیع در دنیا شده است، حتما فتوا به منع آن می دادند؛ زیرا شرایط فتوا در زمان ها مختلف است و متاسفانه بعضی از نسبت ها اخیرا خلاف واقع از آب در می آید.[3]
با این تفاصیل اگر کسی امروز همچنان بخواهد به این عمل خلاف شرع ادامه دهد، دلیلی بر جواز، جزء تبعیت از هوای نفس ندارد. و پیامد آن هم، بد نام کردن شیعه در جهان می باشد.
- - - - - - - -
پی نوشت
[1] سایت رهبری، پرسش های متداول، م447
[2] فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، ص215
[3] احکام عزاداری مطابق با فتاواى آیت الله مکارم شیرازى، س58
نظرات
با این حال باز هم خیلی ها با بهانه های مختلف مثل نذر دارم و قسم خوردم و وصیت بابامه و ووو دارند این کار رو می کنند