گناهی که آمرزیده نمی شود

در زیارت جامعه خطاب به اهل بیت (علیه السلام) می گوییم «کلامکم نور». ویژگی نور هم روشنگری است، بنابراین خاصیت احادیث ائمه اطهار (علیهم السلام) نورانیت جان و روح انسان است. چه آنکه انسان را به عملی سوق دهند و چه اینکه از عملی نهی کنند که هر دو مانند نسخه طبیب حاذق، شفا بخش است، به شرط آنکه به این نسخه ها عمل شود.
مطلب دیگر آنکه انسان در طول زندگی خود دچار گناهانی می شود که هر یک از گناهان به نوبه خود باعث تاریکی دل و جان آدمی می شود.
همانطور که در روایات آمده: «هر گناهی که بنده انجام می دهد باعث می شود که نقطه سیاهی در قلب او پیدا شود اگر توبه کرد آن نقطه سیاه از بین می رود، و اگر توبه نکرد، این نقطه های سیاه زیاد می شوند تا اینکه تمام قلب را فرا می گیرد و دیگر صاحب آن دل به کار خیری گرایش پیدا نمی ‏کند، و همین مطلب را خداوند در قرآن بیان فرموده: «بَلْ رَانَ عَلَى قُلُوبِهِم مَّا كَانُوا يَكْسِبُونَ [مطففین/14] بلکه کارهایشان به صورت زنگاری بر دلهایشان بسته است».[1]
اگر انسان بداند با انجام گناه و رضایت نفس خود نارضایتی چه کسی را فراهم کرده است، همین التفات راهی برای بازگشت او باقی می گذارد. اما اگر همین شخص گناه خود را اصلا گناه نداند هیچگاه موفق به توبه نمی شود.
امام حسن عسگری (علیه السلام) می فرماید: «از گناهانى كه آمرزيده نمى شود؛ گناهی است كه شخص انجام دهد و بگويد: اى كاش فقط به همين خلاف عقاب مى شدم (يعنى گناه در نظرش ناچيز و ضعيف باشد)». [2]
به قول حاج آقای قرائتی یه وقت شما زیر گوش یه نفر می زنی و بعد که فهمیدی اشتباه کردی سریع عذر خواهی می کنی، طرف هم می بخشه. اما یه وقت روی پای کسی لگد می کنی و آن شخص بهت میگه آقا حواست کجاست شما میگی حالا مگه چی شد، یواش روی پات لگد کردم. در اینجا اون شخص میگه به جای اینکه عذر خواهی کنی طلبکار هم شدی و این گستاخی (حالا مگه چی شد) باعث میشه که شخص خاطی رو نبخشه.
روایت داریم «بزرگترین گناه، گناهی ست که صاحبش آن را کوچک بشمارد».[3] کوچکی گناه با مقیاس ما انسان هاست و الا در محضر الهی همه ی گناهان بزرگ اند. در قیامت وقتی نامه عمل مجرمین به دست آنها داده می شود می گویند: «يَا وَيْلَتَنَا مَالِ هَذَا الْكِتَابِ لَا يُغَادِرُ صَغِيرَةً وَ لَا كَبِيرَةً إِلَّا أَحْصَاهَا وَ وَجَدُوا مَا عَمِلُوا حَاضِرًا [کهف/49] اى واى بر ما اين چه نامه ‏اى است كه هيچ (كار) كوچك و بزرگى را فرو نگذاشته جز اينكه همه را به حساب آورده است و آنچه را انجام داده اند حاضر يابند».
امیر المؤمنین (سلام الله علیه) فرمودند: «خداوند خشم خود را در معصیت خویش پنهان کرده است، پس چیزى را که موجب سخط او مى گردد و شما آن را نمى دانید کوچک نشمارید».[4]
روزی شیطان نزد موسی بن عمران آمد و در ضمن گفتگویی حضرت موسي (عليه السلام ) از شیطان سوال کرد كدام گناه است كه اگر فرزند آدم مرتكب آن شد تو بر آن مسلط مي گردي؟
شیطان گفت: هنگامي كه گرفتار عجب مي شود، و اعمالش را زياد مشاهده مي كند و گناهانش در نظرش كوچك جلوه مي نمايد».[5]
بنابر این باید توجه داشت اینکه بگوییم این گناه چیزی نیست موجب می شود قدم های بعدی برای گناهان دیگر برداشته شود، و همیشه قدم های بزرگ با گام های کوچک برداشته می شوند.

- - - - - - -
پی نوشت
[1]. «مَا مِنْ عَبْدٍ إِلَّا وَ فِي قَلْبِهِ نُكْتَةٌ بَيْضَاءُ فَإِذَا أَذْنَبَ ذَنْباً خَرَجَ فِي النُّكْتَةِ نُكْتَةٌ سَوْدَاءُ فَإِنْ تَابَ ذَهَبَ ذَلِكَ السَّوَادُ وَ إِنْ تَمَادَى فِي الذُّنُوبِ زَادَ ذَلِكَ السَّوَادُ حَتَّى يُغَطِّيَ الْبَيَاضَ فَإِذَا غَطَّى الْبَيَاضَ لَمْ يَرْجِعْ صَاحِبُهُ إِلَى خَيْرٍ أَبَداً وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- كَلَّا بَلْ رانَ عَلى‏ قُلُوبِهِمْ ما كانُوا يَكْسِبُونَ»‏./ الكافي مرحوم کلینی (ط - الإسلامية) / ج‏2 / 273 / باب الذنوب ..... ص : 268.
[2]. «قالَ عليه السلام : مِنَ الذُّنُوبِ الَّتى لا يُغْفَرُ قَوْلُ الرَّجُلِ: لَيْتَنى لاأُؤ اخِذُ إلاّ بِهذا»/ بحارالا نوارعلامه مجلسی، ج 50، ص 250، ح 4.
[3]. «أَعْظَمُ‏ الذُّنُوبِ‏ عِنْدَ اللَّهِ‏ ذَنْبٌ صَغُرَ عِنْدَ صَاحِبِه»/ نورى، حسين بن محمد تقى، مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل ، ج11 ص349، قم، چاپ: اول، 1408ق.
[4]. «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَخْفَى سَخَطَهُ فِي مَعْصِيَتِهِ فَلَا تَسْتَصْغِرَنَّ شَيْئاً مِنْ مَعْصِيَتِهِ فَرُبَّمَا وَافَقَ سَخَطُهُ مَعْصِيَتَهُ وَ أَنْتَ لَا تَعْلَمُ»/ الخصال شیخ صدوق/ ج‏1 / 209 .
[5]. مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار، علی بن حسن بن فضل طبرسی، ترجمه عطارودي، ص۲۹۶.