چکیده: مقام معظم رهبری: «عظمت كار زینب كبری (علیهاالسّلام) را نمی شود در مقایسه ی با بقیّه ی حوادث بزرگ تاریخ سنجید؛ باید آن را در مقایسه ی با خود حادثه‌ی عاشورا سنجید؛ و انصافاً این دو عِدل یكدیگرند».
نیمه رجب وفات بانویی است که دیگر روزگار تا ابد از دیدن مثل اویی محروم است، دختری که در خاندان عصمت متولد شد و زینت پدری شد که خود زینت خلقت است. علیاء مخدره ای که با وصف ام المصائب شناخته شده است و تا قیامت الگویی کامل برای همه ی مادران و همسران شهداء محسوب می شود؛ بالاخص برای خانواده ی محترم شهدایی که جان خود را در دفاع از حریم زینبی (سلام الله علیها) فدا کردند و به مدافعان حرم ملقب گشتند.
و بگذریم از بعد علمی ایشان که در کوفه مفسر قرآن بودند و بعد از ایراد خطبه در دروازه شهر کوفه امام معصوم (علیه السلام) راجع به ایشان فرمود: «أَنْتِ بِحَمْدِ اللَّهِ عَالِمَةٌ غَيْرُ مُعَلَّمَةٍ».[1]
و بگذریم از وفاداری و ایثار ایشان نسبت به سالار شهیدان (علیهم السلام) که از زندگی، شوهر و فرزندان خود در این راه گذشت.
و بگذریم از صبر ایشان که در طول عمر شریفشان داغ و مصیبت پنج تن آل عباء که بهترین خلائق عالم بودند را دید و ذره ذره آب شد و لب به شکوه نگشود.
بگذریم از نقش او در ماندگاری حادثه عظیم عاشورا و بقای دین.
و فقط اشاره ای کنیم به یک بعد روحی اخلاقی عقیله بنی هاشم که که در بعد جریان کربلا ظهور پیدا کرد و وقتی به مجلس ابن زیاد (لعنه الله علیه) وارد شد و به او سلام نکرد، ملعون پرسید: این متکبره (پر نخوت) یا متنکره (ناشناس) کیست؟ امام سجاد (علیه السلام)، زینب (سلام الله علیها) را معرفی فرمودند، ابن زیاد شروع کرد به طعنه زدن و گفت: حمد و سپاس خداوندى را كه شما را رسوا كرد، و دروغ شما در گفتارتان را آشكار نمود.
در جوابش حضرت زینب (سلام الله علیها) اینگونه فرمود: «همانا شخص فاسق رسوا مى شود و بدكار دروغ مى گويد، و او ديگرى است نه ما».
دوباره ملعون گفت: كار خدا را نسبت به برادر و اهل بيتت چگونه ديدى؟
حضرت (سلام الله علیها) فرمود:«ما رأيت الّا جميلا. من چیزی جزء زیبایی ندیدم».
سپس ادامه دادند: «اینان کسانی بودند كه خداوند شهادت را برایشان انتخاب کرد، از اين رو داوطلبانه بسوی آن شتافتند، به زودى خداوند بين آنان و تو را جمع كند، تا تو را به محاكمه بكشد، آنگاه بنگر در آن دادگاه و محاكمه، چه كسى پيروز و چه كسى درمانده است؟ مادرت به عزايت بنشيند اى پسر مرجانه».[2]
حال سوال اینجاست بزرگترین مصیبت در اسلام را ایشان دیدند، اما چرا فرمودند: جزء زیبایی ندیدم؟
پاسخ این است که این نگاهی بشری و مادی نیست، بلکه نگاهی الهی است. این چشم خدابین، از این حادثه، و از این خون های ریخته شده و مصیبت سنگین، یک حقیقت زیبا مشاهده می کند. این همه مصیبت در چشم زینب کبری (سلام الله علیها) زیباست؛ چون از سوی خداست، چون برای اوست، چون در راه اوست.
وجه دیگری که می توان گفت آن است: «امام حسین (علیه السّلام) و اصحاب ایشان و نیز حضرت زینب (سلام الله علیها) خدای متعال را در همه چیز و همه جا می دیدند یعنی در هر اتفاقی که برای آنها رخ می داد، خدا را در آن اتفاق و حادثه با چشم دل مشاهده می کردند و فرقی هم نمی کرد که آن اتفاق، آسان و خوشایند باشد یا سخت و مصیبت بار، ولی چون هدف خدا بود و در سختی ها هم، خدا را مشاهده می کردند و خود را به او نزدیک می دیدند، این سختی ها نیز برای آنها زیبا و گوارا بود و لذا زینب کبری (سلام الله علیها) فرمود همه آن مصیبت ها و حادثه های تلخ برای ما زیبا بود».[3]
و این می تواند بزرگترین درس باشد برای همه ی انسان های موحد در طول تاریخ که بدانند تمامی مصائب و بلاء در منظر و محضر خداست و چون طرف حساب خدایی است که بغیر حساب عطاء می کند، لذا اعتقاد به این نکته تحمل رنج و مصیبت را آسان می کند و چون برای خدا و در راه خداست، زیباست، اگر به این مطلب باور داشته باشیم کلام نورانی حضرت زینب (سلام الله علیها) تا حدودی برایمان قابل درک است و می توان در مصائب به آن بزرگوار تمسک جست.
- - - - - - -
پی نوشت:
[1]. الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسي) / ج2 / 305 / خطبة زينب بنت علي بن أبي طالب بحضرة أهل الكوفة في ذلك اليوم تقريعا لهم و تأنيبا ..... ص : 303.
[2]. ابن طاووس، على بن موسى، غم نامه كربلا /ص181/ ترجمه اللهوف على قتلى الطفوف - تهران، چاپ: اول، 1377ش.
[3]. عرفان نظری، استاد یزدان پناه، درس 38، ص 82، مؤسسه امام خمینی.