چالش سطل یخ یا غرق شدن در جهالت

رهروان ولایت ـ این روزها یکی از مطالبی که زیاد در رسانه‌های مختلف دیداری و شنیداری بصورت مستقیم یا غیر مستقیم به آن اشاره می‌شود، بحث «چالش سطل یخ» یا «کارزار آب یخ» است که با عبارت انگلیسی «Ice Bucket Challenge» در دنیا شناخته می‌گردد.

اول ببینیم منظور از این کار چیست؟

این فعالیت شامل ریختن یک سطل آب یخ، بر روی سر یک فرد دیگر با هدف کمک به جامعه سرطان در نیوزلند و مؤسسه خیریه اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) در آمریکا است. که برای این کار قوانینی هم وضع شده مثلا افراد یا یک سطل آب یخ روی سر خود خالی کنند یا به مؤسسه خیریه موردنظر کمک کنند! اما این مطلب به همین‌جا ختم نشده و برای اینکه فرد مورد نظر آخرین فرد این سلسله نباشد، قبل از انجام این کار، باید چند فرد دیگر را نیز برای انجام این فعالیت به عنوان نامزد معرفی کند و آنها هم فقط ۲۴ ساعت فرصت دارند تا یا در این چالش شرکت کنند یا ۱۰۰ دلار به مؤسسه خیریه آمریکا کمک کنند! [1]

در ابتدا باید بیان داشت که در اسلام، سفارش زیادی به هم‌دردی با هم‌نوع شده است. چنانکه در روایتی از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده که حضرت فرمودند: «إذا سأل السائل فلا تقطعوا علیه مسألته حتی یفرغ منها، ثم ردوا علیه بوقار و لین، اما ببذل یسیر أو رد جمیل فانه قد یأتیکم من لیس بإنس و لا جان ینظرون کیف صنیعکم فیما خولکم الله تعالی؛ هنگامی که حاجت‌مندی از شما چیزی بخواهد، گفتار او را قطع نکنید، تا تمام مقصود خویش را شرح دهد، سپس با وقار و ادب و ملایمت به او پاسخ بگویید یا چیزی که درخواست دارد، در اختیار او بگذارید و یا به طرز شایسته‌ای او را باز گردانید زیرا ممکن است سؤال کننده فرشته باشد که مأمور آزمایش شما است، تا ببیند در برابر نعمت‌هایی که خداوند به شما ارزانی داشته، چگونه عمل می‌کنید» [2]

اما سوال همین‌جا است که دور ریختن یک سطل آب و ارسال تصویر آن با وضعیت‌های خاص، در فضاهای مجازی و بعضا دعوت از یک جنس مخالف به عنوان نامزد بعدی و ... که هدفی شاید جز خودنمایی و ارضای شهوات نداشته باشد، چه کمکی برای بیماران خواهد داشت؟!
واقعا چه وجهه‌ی عقلایی و شرعی‌ای وجود دارد، که در زمان حاضر و درحالی‌که تمام مراکز بین‌الملل خارجی و داخلی، بر وضعیت بحرانی آب هشدار می‌دهند، چنین اسرافی صورت بگیرد؟!

در حدیثی زیبا نقل شده که امام صادق علیه‌السلام در مسیری مشاهده فرمودند که سیبی نیم خورده از خانه‌ای به بیرون انداخته شده بود، حضرت خشمگین شدند و فرمودند: اگر شما سیر هستید خیلی از مردم گرسنه‌اند، خوب بود آنرا به نیازمندش می‌دادید! [3]
واقعا آیا بهتر نبود بجای این فعالیت جاهلانه، افرادی که دست به این کار می‌زنند، مبلغی هر چند اندک را به حساب بیماران خاص، واریز می‌کردند؟! آیا ترویج این کاری که حتی شُک حاصل از آن، جان افرادی را هم به خطر انداخته [4] چیزی غیر از ترویج باطل می‌تواند نام بگیرد؟!

اما آنچه باعث تأسّف بیشتر همه‌ی دلسوزان دین و انسانیت شد این بود که در صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و بصورت زنده، ترویج چنین کار باطلی صورت گرفت! [5] سزاوار است همین‌جا سوال شود، آیا ناظری بر برنامه‌های آن سازمان مهمّ، وجود ندارد؟!
إِنَّ الَّذینَ یحِبُّونَ أَنْ تَشیعَ الْفاحِشَه فِی الَّذینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَه وَ اللَّهُ یعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ؛ آنان که دوست می‌دارند که در میان اهل ایمان کار منکری را اشاعه و شهرت دهند در دنیا و آخرت عذابی دردناک خواهند داشت، و خدا [آنان و اهدافشان را] می‌شناسد و شما نمی‌شناسید. [6]

-----------------------------

پی‌نوشت:
[1] توضیحی مختصر از چالش سطل آب یخ
[2] تفسیر نور الثقلین ج 1 ص 283
[3] أَنَّهُ نَظَرَ إِلَی فَاکهَه قَدْ رُمِیتْ مِنْ دَارِهِ لَمْ یسْتَقْصَ أَکلُهَا فَغَضِبَ (علیه السلام) وَ قَالَ مَا هَذَا إِنْ کنْتُمْ شَبِعْتُمْ فَإِنَّ کثِیراً مِنَ النَّاسِ لَمْ یشْبَعُوا فَأَطْعِمُوهُ مَنْ یحْتَاجُ إِلَیه‏ (بحارالأنوار ج 63 ص432)
[4] سطل آب یخ قربانی گرفت
[5] شبکه دو و ترویج چالش سطل آب یخ!
[6] سوره نور آیه 19