عوامل توفیق انبیاء الهی

1 - منطق فطرت پسند و عقل پسند
اگر كسی ادعا داشته باشد، ولی منطق نداشته باشد و حرف و مطالبش عقلانی و عقلایی نباشد، هم چنین محتوای دعوتش مطابق فطرت مردم نباشد، این شخص هیچ گاه در كار خود توفیق نخواهد داشت مگر این كه مردم را به هوا و هوس دعوت كند كه در این جا هوا و هوس حاكم و موثر می‌شود نه دعوت آن شخص. اگر كسی مردم را به هوا و هوس دعوت كرد و میلیون‌ها تابع پیدا كرد، نباید بگوییم كه او تابع پیدا كرده بلكه هوا و هوس است كه مردم را دنبال خود می‌كشاند.
انبیا طرف مقابل هوا و هوس را دعوت می‌كنند، لذا باید منطق شان مطابق فطرت و عقل باشد كه این‌ها در انبیای ما موجود بود و سخنشان هم همین‌ها بود. مطالب آن‌ها طوری است كه اگر به مردم برسد قبول می‌كنند یعنی مطلبی نیست كه مردم با آن مخالف باشند و فطرت در آن نادیده گرفته شود.
ما هم اگر بخواهیم توفیق داشته باشیم باید كمال دقت را در مطالبی كه القا می‌كنیم به خرج دهیم تا همانند مطالب انبیا و اولیا باشد و خدای نكرده آلوده به برخی از سخنان كه عقل آن‌ها را نمی‌پذیرد و فطرت زیر بار آن نمی‌رود نباشد. و این مبتنی بر این است كه روحانیون و طلاب علوم دینی خوب تحصیل كرده و سلیقه مستقیم هم داشته باشند تا بتوانند از مطالب دین خوب استفاده و تلقی و دریافت كنند و در آخر خوب بیان كنند.
اگر منطق یك روحانی یا گروهی از روحانیون یا یك حوزه گسترده از روحانیون این گونه نباشد نباید توقع داشته باشند كه تلاش هایشان موثر واقع شود؛ زیرا مردم چیزی را می‌پذیرند كه عقل و فطرتشان بپذیرد. البته در مورد عنصر اول، ما (حوزه) خیلی مشكل نداریم.