یقیناً منظور از زیارت قبوری كه حق آنها بر مردم لازم شمرده شده است، امامان معصوم علیهم السلام مخصوصاً ائمه بقیع می‌باشد؛ البته ممكن است از این روایت استفاده شود كه زیارت قبور معصومان علیهم السلام شرط كمال حج است؛ چنان كه در بین متدینان رسم است بعد از زیارت خانه خدا و مدینه منوره به زیارت امام هشتم، علی بن موسی علیه السلام در خراسان می‌شتابند و در صورت امكان و باز بودن راه، به زیارت قبور امامان در عراق، یعنی نجف و كربلا و كاظمین و سامراء نیز می‌روند و این گونه حج خویش را تكمیل می‌كنند.
9. دیدار امام زمان علیه السلام: خود دیدار امام زمان علیه السلام در هر زمان، قطع نظر از تجدید عهد و تحكیم اعتقاد به امامت، از شرائط كمال حج و از آثار و بركات آن دانسته شده است؛ چنان كه امام باقرعلیه السلام فرمود: «تَمَامُ الْحَجِّ لِقَاءُ الْإِمَامِ؛ (24) تمام كردن حج، ملاقات كردن امام [هر زمان] است.» و این دیدار در دوران غیبت به دو صورت میسر است:
1. به صورت ناشناس: چرا كه امام زمان علیه السلام هر سال در مراسم حج شركت می‌فرماید. امام صادق علیه السلام در این باره فرمود: «یفْقِدُ النَّاسُ إِمَامَهُمْ فَیشْهَدُ الْمَوْسِمَ فَیرَاهُمْ وَ لَا یرَوْنَهُ؛ (25) [زمانی بیاید كه] مردم امامشان را نبینند، پس امام آنها در موسم [حج] حضور می‌یابد و او مردم را می‌بیند، ولی مردم او را [به گونه‌ای كه بشناسند] نبینند.»
2. به صورت تشرف به محضر امام: راه دوم كه البته بر روی همه به شرط لیاقت باز است، این است كه زائری حضوراً به محضر آن قطب عالم امكان برسد و حج خویش را از این طریق تمام نماید. این گونه افراد نادرند، ولی در طول تاریخ برگزاری حج در دوران غیبت، فرد یا افرادی بوده اند (26) كه به این فیض عظمی رسیده‌اند.
ادامه دارد.