در علم کلام ثابت شده است که انسان در انجام دادن کارهای خود دارای اختیار است. و آموزههای قرآنی هم با این حقیقت منافات ندارد، بلکه مؤید آن است، ولی از آنجا که قرآن بعضی از آیاتش بعض دیگر را تفسیر میکند، باید آیات را کنار هم گذاشت تا معنای واقعی آن به دست آید.
کلمۀ اضلال(گمراه کردن) در آیات قرآن به خدا و به شیطان و به دیگران نسبت داده شده است. باید توجه داشت که اضلال خدا براساس چه شرایط، چگونه و برای چه کسانی است. اضلال خداوند اضلال ابتدایی نیست یعنی مستقیم اضلال بکند بلکه این اضلال برای کسانی است که با اختیار خود موجب گمراهی خود را فراهم کردهاند. خداوند در آیۀ 26 سورۀ بقره میفرماید: "خدا جمع زیادی را با قرآن گمراه میکند و گروه زیادی را هدایت میکند، و تنها فاسقان را با آن گمراه میکند". ظاهر تعبیر آیه ممکن است این توهم را به وجود آورد که هدایت و گمراهی جنبۀ اجباری دارد و تنها منوط به خواست خدا است، در حالیکه آخرین جملۀ این آیه حقیقت را روشن کرده و سرچشمۀ هدایت و ضلالت را اعمال خود انسان میشمارد. پس اضلال خدا ابتدائی نیست بلکه به وسله اختیاری که به بنده داده و بنده با اختیار دچار اضلال شده است.
با عرض سلام و خسته نباشید.
در علم کلام ثابت شده است که انسان در انجام دادن کارهای خود دارای اختیار است. و آموزههای قرآنی هم با این حقیقت منافات ندارد، بلکه مؤید آن است، ولی از آنجا که قرآن بعضی از آیاتش بعض دیگر را تفسیر میکند، باید آیات را کنار هم گذاشت تا معنای واقعی آن به دست آید.
کلمۀ اضلال(گمراه کردن) در آیات قرآن به خدا و به شیطان و به دیگران نسبت داده شده است. باید توجه داشت که اضلال خدا براساس چه شرایط، چگونه و برای چه کسانی است. اضلال خداوند اضلال ابتدایی نیست یعنی مستقیم اضلال بکند بلکه این اضلال برای کسانی است که با اختیار خود موجب گمراهی خود را فراهم کردهاند. خداوند در آیۀ 26 سورۀ بقره میفرماید: "خدا جمع زیادی را با قرآن گمراه میکند و گروه زیادی را هدایت میکند، و تنها فاسقان را با آن گمراه میکند". ظاهر تعبیر آیه ممکن است این توهم را به وجود آورد که هدایت و گمراهی جنبۀ اجباری دارد و تنها منوط به خواست خدا است، در حالیکه آخرین جملۀ این آیه حقیقت را روشن کرده و سرچشمۀ هدایت و ضلالت را اعمال خود انسان میشمارد. پس اضلال خدا ابتدائی نیست بلکه به وسله اختیاری که به بنده داده و بنده با اختیار دچار اضلال شده است.
جهت مطالعه بیشتر به این آدرس رجوع شود:
https://btid.org/fa/news/111728